نیاز به سیاست چند جانبه

به نظر می آید روشی که برای کاهش تورم دنبال شده است به نحوی باعث قفل شدن منابع مالی و رکود شده است در حالی  که با سیاست های متفاوتی می توانستیم همزمان با کاهش تورم، رکود را نیز از بین ببریم. باید تولید مولد در ابتدا فعال می شد و با تخصیص منابع به تولید مولد و رشد آن خود به خود تورم کاهش پیدا می کرد. این روند همزمان قدرت خرید مردم را افزایش می داد.

اکنون شرایط به نحوی پیش رفته که درآمد مردم کاهش پیدا کرده و همین امر تا حدی به کاهش قیمت ها منجر شده است، بنابراین به نظر من روشی که دنبال شده است منطقی نبود و این امکان بود که با روشی دوگانه هم تورم را کاهش دهیم و هم رکود را از بین ببریم.

اما اینکه در حال حاضر چه سیاستی باید دنبال شود، باید به این مسئله توجه کنیم که همه چیز همگام پیش برود. سیاست اقتصادی باید همه جوانب را در نظر بگیرد و همزمان بیندیشد که با چه راهکاری می تواند همه معضل ها را برطرف کند. اینکه ما فقط اتکا را بر یک موضوع بگذاریم سبب می شود که رفع مشکلات آن موضوع به خصوص به تنهایی به چشم نیاید.

اگر ما مشکلات تولید را حل کنیم و همزمان به فکر فروش آن تولیدات نباشیم عملاً این رشد تولید کارایی نخواهد داشت. تولیدی که به فروش منجر شود می تواند به ارتقای کیفی وضعیت کارگران منجر شود. متأسفانه قسمت اعظم بازار ما به خارج از کشور داده شده است. به عنوان مثال 75 درصد بازار لوازم خانگی ما به خارج از کشور اختصاص داده شده است.

در حوزه لوازم التحریر که یک حوزه بسیار پیش پا افتاده است و با کمترین سرمایه گذاری امکان تولید در داخل وجود دارد، 75 درصد بازار دست تولید کننده خارجی است. در حوزه نساجی نیز همین شرایط حاکم است. در حوزه خودرو نیز با واردات خودروهای منتاژی ما تقریباً همین میزان از توان تولیدی قطعه سازی خود را به خارج از کشور داده ایم.

در شرایطی که تولیدات خارجی بازارهای ما را دوره کرده اند، ما پیش از توجه به رشد تولید و ارتقای آن باید تغییری در سیاست های وارداتی و قاچاق بدهیم تا زمانی  که فکری برای واردات بی رویه اجناس خارجی و قاچاق نکنیم تولید نمی تواند رشد کند و اگر رشدی هم داشته باشد، نمی تواند تأثیری در شرایط اقتصادی ایجاد کند. تولید کننده با سود بالای وام های بانکی وارد عرصه تولید می شود ولی از آنجا که همه شرایط به گران تمام شدن تولید منجر می شود، نمی تواند با کالاهای موجود در بازار رقابت کند و در نتیجه کالاهایش در انبارها می ماند.

پیش تر سیاستی تحت عنوان عدم ساخت وجود داشت. ابتدا کالایی که می خواستند وارد کنند از وزارتخانه استعلام می گرفتند و اگر در داخل تولید آن  کالا را داشتیم اجازه ورود صادر نمی شد. من فکر می کنم ما باز هم نیاز به سیاست مشابه داریم. باید گروهی تشکیل شود که تشکل های تولید کننده نیز در آن حضور داشته باشند تا گفتاری که مطرح می شود تعهد ایجاد کند و عملیاتی شود.

ممکن است من تولید کننده و بخش خصوصی مدعی شویم که 80درصد قطعات خودرویی  را که تولید می شود می توانم در داخل تولید کنم. ممکن است من نتوانم این ادعا را عملیاتی کنم و در صورت عملیاتی نشدن صحبت من، کشور برای تولید به مشکل برخورد کند اما اگر یک تشکل تشکیل شود می توان به تعهد آن تشکل اطمینان کرد و اعضا را مقید به عملیاتی کردن تعهدهای مطرح شده کرد.

ممکن است ما نتوانیم یخچال ال جی را با همه ویژگی هایی که داراست تولید کنیم، اما ظرف و ظروف و حتی قاشق چنگال هایی که وارد می شود تولیدات پیش و پا افتاده ای است که به راحتی در داخل قابل تولید است. چرا ما باید این تولیدات را از خارج وارد کنیم و چرخه تولید آن را با مشکل روبه رو کنیم. هر چند که ما در اوایل انقلاب در حوزه لوازم خانگی مانند یخچال نیز سرآمد بودیم و اگر سیاست های نامناسب پیش برده نمی شد، اکنون بسیار پیشرو تر از ال جی و سامسونگ ظاهر می شدیم. متأسفانه آن صنایع ذلیل شدند و اکنون مردم قطعاً آخرین تکنولوژی روز را طلب می کنند که صنایع ما امکان برابری با آن را ندارند.

با سیاست های فعلی طرح مبارزه با قاچاق نیز به نتیجه نمی رسد. دوباره طرحی مانند طرح شبنم در حال اجرا است؛ طرحی که دو بار پیش از این اجرا شده و شکست خورده است. این گونه سیاست ها تنها بودجه کشور را هدر می دهد و به کاهش قاچاق کمکی نمی کند. بهترین راهکار مبارزه با قاچاق را رهبری مطرح کرد که همان سوزاندن همه کالاهای قاچاق است. غیر  از این راهکاری برای مبارزه با قاچاق در کشور وجود ندارد.

متأسفانه در حوزه کولبرها به جای اینکه بگویند شرایط کاری متفاوتی در آن شهرها فراهم بیاوریم و با ایجاد کارگاه های تولیدی و خدماتی این افراد را از کولبری دور کنیم تا از رفاه بهتری برخوردار باشند به فکر ایجاد شرایط مناسب کولبری هستند. سیاست های ما اساساً به سمت تولید نیست. تا زمانی  که واردات قاچاق رسمی و غیر رسمی با مانع روبه رو نشود. تولید مولد ما نمی تواند رشد کند و در نتیجه همه سیاست ها نابارور می ماند.

اینکه امید است پس از انتخابات رونق اقتصادی اتفاق بیفتد که تا حدی تورم را افزایش دهد نگاهی خوشبینانه است. کدام نامزد انتخابات برنامه اقتصادی مناسبی دارد که به مجلس ارائه کند و بگوید حالا که حزبی وجود ندارد که مطالبه گر شعارهای تبلیغاتی باشد، شما این برنامه را داشته باش و اگر اجرا نشد دولت را بازخواست کن. تا زمانی  که برنامه عملیاتی که فکر شده نگاشته شده و ضمانت اجرایی داشته باشد تهیه نشود، هیچ امیدی به تغییر سیاست های اقتصادی و رونق اقتصادی وجود ندارد.

عضو اتاق بازرگانی ایران