روزهای ابتدایی سال 94 با اتفاقات خوشایند و پیشروی مناسب مهمترین دستاورد کابینه سیاسی دولت یازدهم همراه شد تا سهامداران و فعالان بازار سرمایه که پس از یکسال زیان متداوم توانی برای حضور دوباره در این بازار نداشتند، سال جدید را با امید برای رشد بازار سرمایه و جبران بخشی از ضرر و زیان سرمایهگذاری ماههای گذشته خود جبران کنند.
براساس گزارش بورس نیوز، بازار سرمایه طی نیمه اول سالجاری با افتوخیزهایی همراه بود و در حالی تلاش دولت برای رفع تحریمها وگشایش روابط بینالمللی که 12 سال با آن درگیر بود، طی نیمه اول امسال به بار نشست و در نهایت توافق تاریخی هستهای محقق شد که برخلاف انتظار و باور بسیاری از سهامداران و حتی کارشناسان ارشد اقتصادی دستیابی به مهمترین پدیده سیاسی تاثیر مثبت حائز اهمیتی بر بازار سرمایه اعمال نکرد و در این شرایط حتی با تداوم سیاستهای انقباضی دولت و اعلام نرخهای سود بانکی بالا و در نهایت رکود عمیق حاکم بر اقتصاد کشور روند نزولی بورس شدت گرفت و شاخص کل یکی پس از دیگری پلههای سقوط به کانالهای پایینتر را پشتسر گذاشت.
در این وضعیت همچنین تلاش اغلب صنایع برای دریافت مجوز افزایش نرخ فروش محصولات به دلیل اهداف کلی دولت در راستای کنترل نرخ تورم به نتیجه مثبتی ختم نشد و در شرایطی که هزینه تولید محصولات افزایش یافت گروههای مختلف نتوانستند از حربه خود برای جبران هزینهها یعنی همان رشد قیمت فروش محصولات استفاده کنند. علاوه بر این، در این مدت در گروههای مطرح بورس همچون پتروشیمی و پالایشی همچنان ابهامات گذشته یعنی نرخ خوراک مصرفی و قیمت فروش فرآوردههای نفتی پابرجا بود. هرچند دولت طی شهریورماه سالجاری نرخ خوراک 13 سنت را برای واحدهای پتروشیمی تعیین کرد اما این مجموعهها و انجمن گروه همچنان به تجدیدنظر دولت و وزارت نفت در این خصوص امیدوار هستند.
در گروه خودرو نیز بزرگترین خودروسازان داخلی یعنی ایرانخودرو و سایپا درخواست افزایش قیمت فروش حدود 10 درصدی را مطرح کردند که حاشیههای متفاوتی را با خود به دنبال داشت، اما به دلیل عدم موافقت شورای رقابت با این موضوع و نیز برگزاری کمپین نخریدن خودرو تقاضا برای خرید خودروهای داخلی کاهش یافت تا آنجا که اکثریت جامعه معتقدند قیمت خودروهای داخلی به دلیل پایین بودن کیفیت آنها و نیز عدم رضایت مشتریان نهتنها نباید افزایش یابد، بلکه باید با کاهش نیز همراه شود.
همین وضعیت را در گروه سیمان شاهد بودیم، انجمن این گروه مذاکرات متعددی را با سازمانهای مربوطه برای دریافت مجوز افزایش نرخ فروش بین 17 تا 21 درصدی انجام داد، اما این تلاشها نتایج مثبتی به دنبال نداشت و این گروه همچنان با چالشهایی همچون دپوی تولید، کاهش تقاضا و نیز از دست دادن مهمترین بازار هدف صادراتی مواجه هستند.
در این شرایط اما گروه قند و شکر از موضوع دریافت مجوز افزایش نرخ فروش بیشترین بهره را برد، آنچنان که انتشار شایعاتی در این خصوص موجب تحقق بازدهیهای قابل توجه سهام شرکتهای فعال در گروه در شرایط نابسامان بازار سرمایه شد.
بر این اساس، در حالی صنایع مختلف بورس به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی و اتخاذ سیاستهای ضد تورمی اوضاع ناخوشایندی را پشت سر گذاشتند که در پی آن گزارش عملکرد سه ماهه شرکتها که آخرین امید سهامداران برای ایجاد جو مثبت در بازار سرمایه و حرکت رو به رشد آن به شمار میرفت به یأس و ناامیدی تبدیل شد و تقریبا اغلب شرکتها گزارشهای نامطلوبی را ارائه کردند. از این رو شاخص کل با شروع از کانال 62 هزار واحدی و تجربه بالاترین مقدار آن یعنی کانال 70 هزار واحدی طی 17 فروردین ماه، در نهایت طی آخرین روز از شش ماهه نخست امسال به نیمه کانال 61 هزار واحدی رسید و شاخص کل طی عملکرد این دوره بازدهی منفی حدود یک درصدی را ثبت کرد.
براساس اطلاعات موجود، از میان صنایع مختلف گروه منسوجات بازدهی مثبت 45درصدی را به سهامداران زیرمجموعههای خود اعطا کرد و بهعنوان پربازدهترین صنعت از میان صنایع مختلف مطرح شد. بعد از آن گروههای وسایل ارتباطی با تحقق بازدهی مثبت حدود 41 درصدی و قند و شکر با بازدهی مثبت حدود 28درصدی رتبه دوم و سوم را از نظر بیشترین بازدهی مثبت از آن خود ساختند.
در مقابل اما، گروه تجارت عمده و خردهفروشی با افت قیمتی تک سهم آن یعنی «بدکو» کمترین بازدهی را بهدست آورد و در صدر جدول کمبازدهترین گروهها قرار گرفت. بعد از آن صنعت حملونقل که سهام زیرمجموعههای فعال در آن بهطور میانگین با رشد قیمتی 34 درصدی همراه شده و نیز گروه خردهفروشی در پی کاهش ارزش سهام تک نماد آن یعنی «قاسم» در جایگاههای دوم و سوم قرار گرفتند.
علاوه بر این، شرکتهای شیشه قزوین، لوازم خانگی پارس و تجهیزات سدید در حالی عنوان پر بازدهترین سهام را طی معاملات نیمه اول امسال از آن خود ساختند که در مقابل مجموعههای پتروشیمی کازرون، خودکفایی آزادگان و پارس پامچال در ردیفهای نخست جدول سهام شرکتهایی که بیشترین افت قیمتی را تجربه کردند، جای گرفتند. (جدول1) البته توجه به این نکته حائز اهمیت است که نماد معاملاتی «کقزوی»، «لخانه» و «فسدید» که در جدول پربازدهترین سهام قرار گرفتند در بازار پایه فرابورس معامله میشوند. همچنین نمادهایی همچون «ثنام»، «لازما»، «وتعاون»، «انرژی»، «شوش» و «لپیام» که در ردیفهای بعدی هستند در بازار پایه فرابورس معامله میشوند. بر این اساس میتوان به بازدهی مثبت 60 تا 70 درصدی «شتهران»، «قشرین» و «حفارس» اشاره کرد.
در پایان این گزارش میافزاید، شرکتهای کشتیرانی ایران، سرمایهگذاری رنا و سرمایهگذاری صنعت بیمه نقدشوندهترین سهام شرکتها طی مدت مذکور بودند و در نهایت معامله بیش از 99 میلیارد سهام ارزشی به مبلغ بیش از 207 هزار و 49 میلیارد ریال را به ثبت رسانیده است.