سرنوشت پلاسکو، ساختمان های بلند مرتبه پایتخت را تهدید می کند / 256 پلاسکو در تهران وجود دارد

در حالی چند هفته از فروریختن قدیمی ترین برج پایتخت می گذرد که هنوز نهادها و سازمان های ذی ربط در ارائه گزارش نهایی از مقصران اصلی حادثه اختلاف نظر دارند. هرچند به نظر می رسید حضور شهردار تهران در جلسه شورای شهر بتواند لااقل بخشی از ابهام های به وجود آمده درباره علل این حادثه را پاسخ بگوید اما با صحبت هایی که میان قالیباف و بعضی از اعضای شورای شهر اتفاق افتاد به نظر می رسد قصه پلاسکو لااقل در شرایط فعلی پایان مشخصی نداشته باشد.  با وجود تمرکز و توجه کامل به شناسایی علت این حادثه تلخ، به نظر می رسد پیشگیری از به وجود آمدن حوادثی شبیه به آن مسئله جدی دیگری است که وزارت راه و شهرسازی به طور خاص آن را دنبال می کند.

با وجود الزام بر پایبندی تمام برج های بلندمرتبه پایتخت به مقررات ملی ساختمان و تایید ایمنی و ثبات آنها، اظهارات جدیدی که از شرایط پلاسکو مطرح شده نشان از آن دارد که این برج فاصله قابل توجهی تا استانداردهای مدنظر داشته است. مجهز نبودن این ساختمان به سیستم اعلام و اطفای حریق باعث شده با وجود مقاومت چند ساعته، قدیمی ترین ساختمان بلندمرتبه تهران با خاک یکسان شود.

قراردادن این موضوع در کنار مشکلاتی که در فرآیند بازدید و پلمب احتمالی این واحد ساختمانی به وجود آمده نشان از نادیده گرفتن دستورالعمل هایی دارد که با پیگیری آنها شاید پلاسکو بیشتر عمر می کرد.

لزوم طراحی بانک اطلاعاتی برج ها

با وجود آنکه در طول روزهای گذشته بارها خطر تکرار حادثه پلاسکو گوشزد شده اما آمارهای جدیدی که معاون وزیر راه و شهرسازی ارائه داده است نشان می دهد خطر تکرار پلاسکو بسیار نزدیک تر از چیزی است که در نگاه اول به نظر می رسد.

حناچی گفته ساختمان پلاسکو، مقاومت قابل قبولی در برابر آتش داشت اما به علت آنکه فاقد سیستم اعلام و اطفای حریق در ساختمان بود، فروریخت. بسیاری از ساختمان های بلند موجود متاسفانه وضعیتی مشابه پلاسکو دارند که باید در این زمینه راهکارهای لازم اندیشیده شود.

بررسی ها نشان می دهد در حال حاضر بسیاری از ساختمان های تجاری و اداری و حتی ساختمان های مسکونی که رفت و آمد در آنها بالا است همچون پاساژ علاء الدین پس از حادثه ساختمان پلاسکو برای نصب سیستم اعلام و اطفای حریق در ساختمان ها اقدام کرده اند که این هرچند علامت خوبی برای کلانشهرها به شمار می رود ولی کافی نیست و میزان حساسیت دائمی نسبت به موضوع ایمنی برای همه و خصوصا مردم بسیار مهم است.

آمار ارائه شده از سوی دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نشان از بالا بودن تعداد این برج ها در پایتخت دارد. وی گفته در حال حاضر گزارشی در حال تدوین نهایی است که نشان می دهد 256 برج (ساختمان های 11 طبقه به بالا) در تهران وجود دارند که هیچ گونه اطلاعاتی از آن ساختمان ها و سابقه ای از آنها در شهرداری تهران موجود نیست که اگر در یکی از آنها بنا به هر دلیلی، اتفاقی همچون حادثه پلاسکو رخ دهد، به نقشه های به روز آنها و وضعیت اجرای مقررات ملی در آنها که اطلاعات اولیه است دسترسی نداریم. 256 برج عموما در مناطق شمال تهران و در معابری کم عرض واقع شده اند و امکان کمک رسانی به آنها با امکانات موجود بسیار مشکل است و راهکار برخورد با موضوع ایمنی در آنها کاملا متفاوت و نیازمند همکاری ساکنان آنها و آمادگی و آموزش آنهاست.

این صحبت ها نشان از آن دارد که تهران باید خود را برای مقابله با خطرهای احتمالی در دو جبهه آماده کند. از یک سو ساختمان های بلندمرتبه جدیدی که ساخته می شوند باید مراتب قانونی و رسیدن به استانداردهای لازم را طی کنند و این امر شاید تنها با همکاری شهرداری و شورای عالی شهرسازی ممکن شود و از سوی دیگر در صورتی که بناست برج های ساخته شده در طول سال های گذشته به کار خود ادامه دهند قطعا نیاز به ساخت یک بانک اطلاعاتی شفاف که وضعیت واحدها را به طور دقیق مشخص کرده و ایمنی آنها را تضمین کند وجود خواهد داشت.

ضلع سوم این دو محور را بحث بیمه ساختمان های بلندمرتبه تشکیل می دهد. با وجود آنکه پلاسکو از این منظر مشکلی نداشت اما نبود اطلاعات کامل از وضعیت این ساختمان ها این ابهام را به وجود می آورد که شاید در صورت بروز حوادثی مشابه، ساکنان با مشکلاتی جدی تر مواجه شوند.

«در حال حاضر، با دستور ویژه رئیس جمهوری ستاد ملی بررسی حادثه پلاسکو تشکیل شده که به بررسی ابعاد حادثه می پردازد و هم اکنون نیز با ماموریتی که شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و همچنین دبیرخانه شورای عالی سپرده شد، تدوین و ارائه گزارش ملی در حال آماده سازی است که به زودی به دولت و کمیته مربوطه نیز ارائه خواهد شد».

این صحبت های معاون آخوندی نشان می دهد نگاه ملی خاصی پس از واقعه تلخ پلاسکو به وجود آمده که نشانه های نخست آن دستور رئیس جمهور و پیگیری شورای عالی شهرسازی است. اگر این گزارش به الزامی ختم شود که نتیجه اش ثبت قطعی شرایط 256 ساختمان بلندمرتبه ای است که تاکنون بدون کمترین نظارت به فعالیت خود ادامه داده اند، می توان این امید را داشت که شعله های سوزان پلاسکو به جلوگیری از حوادث مشابه منجر شود در غیر  این صورت انتظار افتادن آتش به دامان 256 ساختمان دیگر چندان دور از واقعیت نخواهد بود.

ارتباط با نویسنده: j.hashemi1992@gmail.com