زمانی که از سپردن کودک به مهدکودک صحبت می شود، تصور عده ای بر این است که اگر نگه داری کودک در خانه میسر باشد، نیازی به مهدکودک نیست. اما در واقع مهدکودک، صرفا فضایی برای نگه داری از کودک نیست بلکه محیطی است که کودکان می توانند تجربه استقلال و گذراندن زمان دور از والدین را تجربه کرده و در تعامل با یکدیگر یادگیری مهارت های اجتماعی و عاطفی را تمرین کنند. هم چنین شناخت احساسات و علاقه مندی ها و افزایش توانمندی های کودکان از جمله تاثیرات یک مهدکودک خوب بر کودکان است. تجربه حضور در یک مهد کودک خوب، کودکی بچه ها را سرشار از تجربه های اجتماعی با همسالان و رشد مهارت های مختلف خواهد کرد.
کودکان ورود به دنیای جدید و محیط اجتماعی بزرگ تر را اولین بار با ورود به مهدکودک تجربه می کنند. بنابراین احساسی که این فضا در او ایجاد می کند، بسیار مهم است. حفظ سلامت جسمی و روانی کودک، مهم ترین مطالبه ی خانواده ها از یک مهد کودک است که باید در یک محیط با استاندارد بالا ارائه شود. برای این که یک مهدکودک در فهرست مهدکودک های ایده آل قرار بگیرد، باید دارای این 5 ویژگی باشد، البته افراد مختلف نظرات متفاوتی در مورد بهترین مهدکودک دارند ولی این ویژگی ها، استانداردهایی هستند که افراد با سلایق متفاوت بر سر آن توافق دارند.
اعتماد به امن بودن یک محیط جدید، از بزرگترین دغدغه خانواده هایی است که می خواهند فرزند خود را برای ساعاتی به یک محیط جدید بسپارند البته در یک مهدکودک خوب به بهانه ایمنی، فضای تجربه و بازی کودک محدود نمی شود، بلکه کودک ناامنی را در فضای امن تجربه خواهدکرد و مرزهای آسیب و خطر را خواهد شناخت.
مربیان و تسهیلگران
حضور مربی و تسهیلگر حرفه ای از دیگر ویژگی های مهم یک مهد کودک ایده آل به شمار می رود. مربیان و تسهیلگران در ارتباط مستقیم با کودکان هستند و نحوه عملکرد آن ها بی واسطه بر فعالیت کودکان در محیط مهد تاثیر می گذارد. یک مربی و تسهیلگر خوب، با دانش و تجربه کافی، با همه کودکان ارتباط برقرار کرده و به منحصر به فرد بودن هر کودک احترام می گذارد. کودکان را ترغیب به گفت و گو می کند و شرایطی را در راستای تجربیات متنوع و توانمندسازی کودکان و قراردادن آن ها در مسیر تعاملات اجتماعی فراهم می کند.
برنامه آموزشی
در باور اکثریت، یک مهدکودک خوب برای تمام ساعات کودکان یک برنامه آموزشی و کلاس در نظر می گیرد. اما براساس مطالعات، آن چه که موجب رشد همه جانبه کودک در ابعاد شناختی، جسمی، عاطفی، اجتماعی و معنوی می شود، بازی ها و فعالیت هایی است که به انتخاب خود کودک شکل می گیرند و به اصطلاح به صورت خودانگیخته هستند و هیجانات و عواطف او را درگیر می کنند. در واقع در یک مهد کودک خوب، برنامه آموزشی ثابت برای همه کودکان وجود ندارد، البته نداشتن برنامه آموزشی ثابت به این معنا نیست که مهدکودک ها نباید برنامه آموزشی داشته باشند، بلکه نگاه مهد کودک به برنامه آموزشی باید فراهم کردن بستر مناسب برای فعالیت و تجربه های مختلف باشد، نه گذراندن یک دوره آموزشی که منتهی به یادگیری یک فعالیت موضوعی شود.
با توجه به مدت زمانی که کودک در مهدکودک می گذراند، عملا این فضا خانه دوم او به شمار می رود بنابراین بسیار مهم است که این فضا چه احساسی را در وی ایجاد می کند. فضای یک مهد کودک خوب به کودکان احساس امنیت و کنجکاوی را منتقل می کند. پیام هایی که یک مهد کودک به بچه ها منتقل می کند، از طریق تفکیک فضاهای مختلف و اختصاص دادن آن ها به فعالیت های مختلف از جمله فضای فعالیت هنری، خواندن کتاب، بازی های حرکتی و شناختی(تقویت مهارت حل مساله)، استراحت و صرف غذا و خوراکی است. کودک باید حس کند که در این محیط امن به نیازها و احساساتش رسیدگی می شود.
از عوامل تاثیرگذار بر سلامت روان کودک، ارتباط موثر با والدین است. بسیاری از مشکلاتی که کودک در بزرگسالی با آن رو به رو می شود، به علت مشکلات ارتباطی با والدین و نداشتن رابطه پایدار با آن ها در دوره کودکی است. برخی والدین به علت شاغل بودن و یا نداشتن تجربه و مهارت کافی رابطه ناپایداری با فرزندان خود دارند. یک مهدکودک اگر از نظر دانش فرزندپروری و والدپروری در جایگاه خوبی باشد و خلاقیت طراحی فعالیت های مشترک والد و فرزند را داشته باشد، ارتباط پدر و مادر را با کودک ارتقا داده و با بهبود این رابطه از بسیاری از مشکلاتی که کودک در آینده ممکن است با آن مواجه شود، جلوگیری می کند.