ارتودنسی، علمی است که به زیبایی و سلامت دندان ‌ها و فک ‌ها می ‌پردازد و نقص ‌های دندانی را بهبود می ‌بخشد. این حوزه پزشکی زیبایی نه تنها به بهبود ظاهر فیزیکی افراد کمک می ‌کند، بلکه تاثیرات عمیقی بر راحتی و عملکرد سیستم دهانی نیز دارد. در دنیای امروز، ارتودنسی دندان به عنوان یکی از مهم ‌ترین راهکارها برای اصلاح و تنظیم ترتیب دندان ‌ها شناخته می ‌شود.

در مطلب پیش رو، دو نوع اصلی از درمان ‌های ارتودنسی را بررسی خواهیم کرد: ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک. هر یک از این انواع ارتودنسی ویژگی ‌ها و مزایا خود را دارند و به نحوی منحصر به فرد به بهبود استحکام و زیبایی لبخند افراد کمک می ‌کنند.

معرفی انواع ارتودنسی دندان

 انواع ارتودنسی دندان برای درمان مشکلات نامنظمی دندان‌ ها و اصلاح شکل استخوان فک به کار می‌ روند. در ادامه به بررسی هر یک از این دو دسته از درمان ارتودنسی می پردازیم.

ارتودنسی ثابت فلزی

اولین و متداول ترین نوع ارتودنسی، ارتودنسی ثابت فلزی است. در این نوع، براکت ‌ها به صورت ثابت و بدون حرکت بر روی دندان‌ ها نصب می ‌شوند. بیمار هیچ امکانی برای جابجا کردن یا خارج کردن براکت ‌ها ندارد. مدت زمان درمان با این نوع ارتودنسی معمولا 2 سال است.

نکته مهمی که درباره ارتودنسی ثابت فلزی وجود دارد، رعایت بهداشت دهان و دندان است. از آنجایی که این براکت ‌ها قسمت زیادی از سطح دندان را می ‌پوشانند، در صورت عدم تمیزی و رعایت نکات بهداشتی، باکتری ‌ها در اطراف آنها جمع‌ می‌ شوند و در طول زمان، دندان ‌ها ممکن است به پوسیدگی دچار شوند. گاهی اوقات نیز ممکن است دندان ‌ها رنگ تغییر داده و این موضوع بسیار ناخوشایند است.

ارتودنسی ثابت دارای انواع مختلفی است که با نام ‌های لینگوال، دیمون، فلزی و سرامیکی شناخته می ‌شوند. ارتودنسی ثابت دارای مزایای بسیاری هستند که اهمیت زیادی در بهبود وضعیت دندان‌ ها و فک ‌ها دارند. در این روش، براکت‌ ها به طور کاملا ثابت و بدون حرکت نصب می ‌شوند و بیمار نمی ‌تواند آنها را از دهان خارج کند، که این ویژگی باعث می ‌شود درمان نه تنها عالی و نتیجه‌ بخش باشد، بلکه همچنین به دقت بسیار بیشتری انجام شود.

ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی لینگوال، یا همان ارتودنسی پشت دندان، یک نوع ارتودنسی ثابت است که به صورت نامرئی مورد استفاده قرار می ‌گیرد. این روش برای حل مشکلات و ناهنجاری ‌های شدید دندانی بسیار موثر است. تفاوت اصلی این روش با ارتودنسی ثابت معمولی در این است که تمام لوازم مانند بریس، براکت و سیم‌ ها در پشت دندان‌ ها قرار گرفته و از نظر ظاهری قابل مشاهده نیستند.

مزایا:

• محرمانگی بالا: افرادی که از درمان ارتودنسی به دلیل ظاهر ناخوشایند منصرف می ‌شوند، می‌ توانند از این روش بهره‌ مند شوند.
• راحتی در طولانی مدت: بریس ‌ها در این روش در معرض دید قرار نمی ‌گیرند، که باعث می‌ شود در طولانی مدت از آ‌نها راحت ‌تر استفاده کنید.

معایب:

• هزینه بالا: به دلیل ساخت اختصاصی در لابراتوار، هزینه این روش معمولا بیشتر از سایر روش‌ ها است.
• نصب و برداشتن سخت: نصب و برداشت بریس ‌ها در پشت دندان‌ ها به دلیل محدودیت مکانی کمی مشکل ‌تر است.
• رعایت نکات بهداشتی سخت ‌تر می‌ شود: به دلیل دسترسی دشوارتر به دندان ‌ها، رعایت نکات بهداشتی ممکن است دشوارتر باشد.
• ممکن است مشکلاتی در بلع و تکلم ایجاد شود.

ارتودنسی دیمون

بریس‌ های دیمون نیز در دسته ارتودنسی‌ های ثابت قرار دارند با این تفاوت که حرکت دندان ‌ها سریع‌ تر و طول درمان کوتاه ‌تر است. این روش از مکانیزم کشویی بهره می ‌برد و بریس ‌ها به کمک سیم‌ ها به دندان ‌ها متصل می‌ شوند. این سیم ‌ها به صورت محکم قرار نمی ‌گیرند تا لغزش کمی داشته باشند و در جای مناسب قرار گیرند.

مزایا:

• درمان سریع ‌تر: حرکت دندان‌ ها سریع ‌تر انجام می ‌شود و طول درمان کاهش می ‌یابد.
• تمیز کردن راحت‌ تر بریس ‌ها: به دلیل لغزش کم، تمیز کردن بریس‌ ها به راحتی انجام می ‌شود.

معایب:

• هزینه بالا: هزینه این روش بیشتر از سایر روش ‌ها است.
• استفاده از مکانیزم کشویی: استفاده از مکانیزم کشویی نیاز به تنظیم ‌های دقیق توسط دندانپزشک دارد.

ارتودنسی مدل سرامیکی

ارتودنسی سرامیکی یک گزینه دیگر از انواع ارتودنسی است که برای افرادی که از بریس‌ های فلزی خودداری می‌ کنند، مناسب است. براکت‌ ها از جنس سرامیک تهیه شده و بیشترین میزان شباهت را به دندان ‌های طبیعی دارند.

مزایا:

• شفاف بودن ارتودنسی: ظاهر زیبا و شفافی که این نوع ارتودنسی به دندان‌ ها می ‌بخشد.
• تغییر رنگ براکت ‌ها: امکان تغییر رنگ براکت ‌ها بر اساس رنگ دندان ‌ها یا سلیقه شخصی.

ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک عمدتا برای اصلاح بهم ریختگی ‌ها و نامنظمی‌ های خفیف دندان ‌ها به کار می ‌رود. در این روش، از یک صفحه پلاستیکی به همراه سیم‌ های خاص استفاده می ‌شود. قرار گیری این ارتودنسی به گونه ‌ای است که امکان خروج آسان از دهان وجود دارد. با این حال، برای داشتن اثربخشی بیشتر، توصیه می ‌شود تا این ارتودنسی برای مدت زمان طولانی در دهان باقی بماند و تنها در زمان وعده غذایی خارج گردد.

مدت زمان درمان این نوع ارتودنسی، با توجه به خفیف بودن ناهنجاری ‌ها، معمولا بین 3 تا 12 ماه است و این مدت ممکن است با توجه به شدت ناهنجاری ‌ها بیشتر گردد.

ارتودنسی متحرک از مزایای قیمت مناسب و ظاهر بهتر نسبت به انواع ثابت برخوردار است. از آنجایی که به راحتی قابل خروج از دهان هستند، نگهداری و تمیزکاری آنها بسیار آسان است.

ارتودنسی رنگی

در ارتودنسی رنگی از کش‌ ها یا بریس ‌های رنگی برای استحکام و زیبایی دندان‌ ها استفاده می ‌شود. همچنین می ‌توان از نگین‌ های رنگی روی ارتودنسی استفاده کرد. این روش عمدتا برای کودکان و نوجوانان مناسب است و زمانی که فرد حرف می ‌زند یا لبخند می ‌زند، ظاهری جذاب و فانتزی ایجاد می ‌کند. انتخاب رنگ می ‌تواند با توجه به سلیقه فرد و رنگ پوست او تعیین گردد.

جمع بندی

هر یک از این روش ‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. ارتودنسی متحرک، به خصوص در سنین بزرگسالی، به راحتی قابل تنظیم و قابل خروج از دهان است. از سوی دیگر، ارتودنسی ثابت با اثربخشی بالا و انجام تنظیمات دقیق توسط دندانپزشک، یکی از پرطرفدارترین روش‌ های ارتودنسی است. به طور کلی، انتخاب بهترین نوع ارتودنسی باید با توجه به نیازهای فرد و توصیه‌ های حرفه ‌ای دندانپزشک انجام شود.