اهمیت سیستم ارتینگ در ساختمان های مسکونی

سیستم ارتینگ به سیستمی گفته می شود که در آن بدنه تجهیزات و دستگاه های مختلف برقی از طریق یک اتصال به زمین متصل می شود و در صورتی که این سیستم در ساختمان انجام نشود خطراتی مانند برق گرفتگی، آتش سوزی و سوختن وسایل برقی وجود خواهد داشت.

در واقع در تعریف سیستم ارت می توان گفت که قسمت هایی خاص از تجهیزات مختلف مانند بدنه آنها و قسمت هایی که نباید برق دار باشند جهت ایجاد ایمنی برای افراد و تجهیزات از طریق سیم ارت به زمین متصل می شود.

اگر بدن انسان بین دو نقطه که دارای اختلاف فاز می باشند مانند فاز و نول و یا فاز و زمین قرار گیرد باعث می شود تا جریان از بدن عبور نماید و این جریان ایجاد یک شوک الکتریکی در فرد کرده و موجب برق گرفتگی می شود. سیستم ارت می تواند از این حادثه از طریق اتصال سیم ارت به زمین جلوگیری نماید.

هدف از سیستم ارتینگ

اولین بار در سال 1924 در انگلستان استفاده از سیستم ارت اجباری شد و امروزه به یکی از سیستم هایی ضروری در برق کشی ساختمان تبدیل شده است و اهمیت آن به اندازه برق کشی می باشد.

هدف از سیستم ارتینگ جلوگیری از بروز خطرات مختلف مانند برق گرفتگی و آتش سوزی از طریق انتقال جریان الکتریکی به زمین می باشد. این سیستم مهار جریان های تولید شده از القای الکترومغناطیسی و تخلیه الکتریسیته ساکن می باشد.

هدف دیگر کاهش دادن ولتاژ گام و تماس در مواقع برخورد اختلاف پتانسیل های خطرناک می باشد. کارکرد صحیح تجهیزات حفاظتی و همچنین حفاظت از جان انسان ها و کاربرد مناسب سیستم های الکترونیکی و دیجیتالی از جمله اهدافی است که سیستم ارتینگ دنبال می کند.

علل به کارگیری سیستم ارت:

الف. حفاظت و ایمنی جان انسان

ب. حفاظت و ایمنی وسایل و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی

پ. فراهم آوردن شرایط ایده آل جهت کار

ت. جلوگیری از ولتاژ تماسی

ث. حذف ولتاژ اضافی

ج. جلوگیری از ولتاژهای ناخواسته و صاعقه

چ. اطمینان از قابلیت کار الکتریکی

اجزای سیستم ارت

صفحه ارت

میله ارت

خاک ها و مواد کاهنده مقاومت زمین

سیم مسی

کلمپ ها کابلشو ها و سایر یراق آلات

نحوه اجرای سیستم ارت

دو روش کلی برای اجرای سیستم ارت وجود دارد که یکی از این روش ها روش زمین عمقی و دیگری روش زمین سطحی می باشد.

اجرای سیستم ارت به روش سطحی

در مناطقی که در آنها امکان حفاری به شکل عمیق وجود ندارد از روش سطحی استفاده می شود. عمق حفاری در این روش حدود 80 سانتی متر می باشد. در مکان هایی که ارتفاع از سطح دریا در آنها پایین باشد نیاز به استفاده از سیستم ارتینگ سطحی می باشد. همچنین در زمان ایی که فاصله بین دکل و سایت زیاد است و یا پستی و بلندی محوطه سایت کم است روش سطحی نسبت به روش زمین عمقی ارجحیت دارد.

برای اجرای ارت به روش سطحی روش های مختلفی وجود دارد که از این روش ها می توان به روش ROD، RING، پنجه ای یا شعاعی، مختلط، حلزونی، الکتروشیمیایی و شبکه ای اشاره کرد. هر یک از این روش ها نیاز به مصالح متفاوتی داشته و روش اجرای مخصوص به خود را دارند.

اجرای سیستم ارت به روش زمین عمقی

در این روش نیاز است تا از یک چاه برای اتصال سیم ارت استفاده شود. برای استفاده از این روش باید به نکات مختلفی توجه نمود.

انتخاب محل چاه ارت: برای حفاری چاه ارت باید مکانی را در نظر گرفت که دارای پایین ترین سطح ممکن باشد. نقاطی که دارای سطح رطوبت زیادی می باشند مانند زمین های چمن و فضاهای سبز مختلف مکان های مناسبی برای حفر چاه ارت می باشند.

عمق چاه ارت: عمق مناسب برای چاه ارت از 4 تا 8 متر متغیر بوده و این میزان بستگی به مقاومت مخصوص زمین دارد. قطر مورد نظر برای چاه در حدود 80 سانتی متر می باشد. زمین های با مقاومت مخصوص کمتر مانند زمین های با خاک رس و زمین های کشاورزی نیاز به حفاری کمتری دارند، در حالی که زمین های با مقاومت مخصوص بالاتر حفاری بیشتری نیاز داشته و باید تا عمق بیشتری کنده شوند. زمین های سنگلاخی و شنی زمین های با مقاومت بالا محسوب می شوند. برای این که بدانیم مقاومت مخصوص یک خاک چقدر است باید از دستگاه های مخصوص این کار استفاده نمود.

اتصال سیم به صفحه مسی: پس از حفر چاه ارت، نیاز است تا سیم ارت را به صفحه مسی متصل نمود. این اتصال باید بسیار مستحکم بوده و نیاز به جوش دادن سیم به صفحه می باشد. این جوش باید از جنس نقره یا برنز باشد و در صورت عدم دسترسی به این جوش ها باید از جوش cadweld استفاده نمود. پس از جوش دادن سیم به صفحه مسی نیاز است تا از دو بست سیم به صفحه جهت اتصال محکم تر استفاده شود.