متولیان صنعت خودرو سازی مدعی هستند عملکرد و راهکارهای آنان باعث ثبات و خروج دلالان از بازار شده است، اما نوسان ها و افزایش قیمت ها نشان داد که همچنان دلار قوی تر و تاثیرگذارتر از مسئولان خودرویی کشور است.
به گزارش فرصت امروز به نقل از اسب بخار، به نظر می رسید مسئولان و متولیان صمت و صنعت کشور توقع داشتند با انتشار خبر عرضه ۸ خودروی وارداتی، بازار با شوک همراه شود و روند ریزشی جدید را آغاز کند. این توقع چندان بی راه نبود؛طی ماه های پیرو جدی و نزدیک تر شدن زمان عرضه خودروهای وارداتی بازار واکنش های نزولی داشته است. البته نوسان های بیش تر پیرو اخبار مرتبط با واردات خودروهای دست دوم به وجود می آمد، چراکه سرعت پیگری و رفع موانع در مسیر واردات خودروهای کارکرده به نحوی بوده است که تاکنون هیچ یک از طرح ها و برنامه های صنعت خودروسازی چنین چیزی را به چشم ندیده است.
به بیان ساده، لایحه الحاق سه ماده به آیین نامه واردات خودرو، که به آیین نامه واردات خودروهای کارکرده موسوم شده است، طی ۴ ماه به قدری سریع و با قدرت پیش رفت که مخالفان سنتی واردات را به طرز عجیبی از پیش رو برداشت. مشکلات قانونی واردات خودروهای صفر کیلومتر را برطرف کرد و توانست مشکلات ارزی را نیز برطرف کند. البته هنوز این طرح منتظر ابلاغ از سوی دولت است. با این حال، بازار به شدت مستعد و آماده پذیرایی از این خودروهاست. خودروهایی که پس از جدی شدن ماجرای واردات و همزمان شدن با قیمت گذاری محصولات مونتاژی به تکیه گاهی برای مردم تبدیل شد و با تکیه بر آن توانستند نظر مردم را به خود جلب کند. این اتفاق از اواسط اردیبهشت ماه آغاز و باعث شد بازار با توجه به انتشار اخبار ورود غریب الوقوع این خودروها تقاضاهای خود را حبس کرده و در انتظار بنشیند.
انتظاری که همچنان ادامه دارد
در این شرایط، برخی معتقد بودند وزارت صمت به طور تعمدی در واردات خودرو تأخیر ایجاد کرده است تا مسائل و موانع را بتواند از میان بردارد. اصلی ترین مانع نیز کمبود ارز و تأمین و تخصیص آن را عنوان می شد. بنابراین به باور این بخش از کارشناسان، وزارت صمت با استفاده از ابزارهای مختلف سعی بر این داشت تا بتواند تعداد خودروهای وارداتی و اطمینان از استمرار آن به نقطه مطلوب برسد تا بعد از آن عرضه ها گسترده را آغاز کنند. از سوی دیگر، وزارت صمت با تکیه و تأکید بر اثرات واردات مبنی افزایش کیفیت و رقابت و همچنین کاهش قیمت های بازار توقع ها را بسیار بالا برده بود.
در این شرایط، با اعلام خبر عرضه ۸ مدل خودروی وارداتی و قطعی بودن ورود ۶۰ هزار دستگاه از این خودروها تا پایان سال احساس می شد که امروز بازار خودرو با ریزش قیمت ها همراه شود. با این حال، برخلاف تصور، افزایش قیمت دلار و یورو در بازار آزاد بار دیگر ثابت کرد که تمهیدات، تصمیمات و راهکارهای حکمرانی اقتصادی کشور محلی از اعراب ندارد. به بیان دیگر، مهم ترین اتفاق دیروز (۱۵ مهر ۱۴۰۲) انتظار برای آغاز عرضه خودروهای وارداتی نبود، بلکه مهم ترین اتفاق بازار عبور بهای دلار از مرز ۵۰ هزار تومان و به دنبال آن، رشد قیمت برخی از خودروهای داخلی و مونتاژی بود. اثرات این تکانه دامن خودروهای دست دوم را نیز گرفت و دارندگان این خودروها در قیمت گذاری تجدید نظر کردند. بنابراین دلار بار دیگر ثابت کرد که «کت تن کیست» و در عین حال، نشان داد اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند تنش زدایی و افزایش تعامل با کشورهایی غیر از شرکای امروز است.
کشورهایی که جزئی از جریان اقتصادی جهان هستند، به راحتی با یکدیگر تعامل دارند، عضو FATF هستند، بنابراین نقل و انتقالات مالی آن ها نیز به راحتی و با هزینه کم و سرعت زیاد انجام می شود. به عنوان مثال، برای سفارش گذاری خودرو یا قطعات مدنظر، نیازی به عملیات پیچیده سفیدسازی و پاک کردن رد و اثر ندارند، همانند دوران پیش از تحریم به صورت مستقیم و حتا اعتباری در کشور مبدأ سفارش گذاری های خود را انجام می دهند. اگر بخواهند خودرویی وارد کنند نه نیاز است از طریق شرکت های واسطه عمل کنند و نه نیاز است از کشورهای دیگر محصولات لازم را جمع آوری کنند. در این شرایط، اگر متولیان و بزرگان کشور نیم نگاهی به کشورهای همسایه و رقبای منطقه ای و سرعت توسعه و پیشرفت آنان داشته باشند به خوبی درخواهند یافت که می توان در عین حفظ شأن و شخصیت و هویت کشور، با سایر کشورها تعامل و داد و ستد داشت.
همان طور که اقتصاد تک محصولی آفت است، شراکت محدود نیز بسیار زیان بار ومخرب است. این مسئله طی ماه های اخیر با موضع گیری شرکای و متحدان ایران بارها ثابت شده است. اثرگذاری افزایش بهای ارز نیز بار دیگر بر ضرورت تنش زدایی و افزایش عمق بخشی به روابط اقتصادی تأکید مؤکد می کند. بنابراین اگر واقعاً قصد از واردات خودرو کنترل بازار و کاهش قیمت ها باشد، با وضعیت فعلی و اثرپذیری شدید از نرخ ارز آیا می توان نسبت به آینده آن امیدوار بود؟