فرصت امروز: پیش بینی ها به حقیقت پیوست و آمریکا برای هشت کشور، معافیت از تحریم های ایران را در نظر گرفت تا اولین گام عملی از برنامه فشار بر ایران را بردارد. خبرگزاری بلومبرگ روز جمعه به نقل از منابع آگاه گزارش داد که دولت آمریکا تصمیم به مستثنی کردن هشت کشور از تحریم های نفتی علیه ایران گرفته است؛ ژاپن، هند، کره جنوبی و چین در میان این کشورها هستند، اما از چهار کشور دیگر در این گزارش اسم برده نشده است.
منابع آگاه در دولت آمریکا به بلومبرگ گفته اند که کاخ سفید با وجود تلاش برای قطع درآمدهای نفتی ایران، ناچار به صدور این معافیت ها برای جلوگیری از افزایش قیمت ها در بازار جهانی شده است. به گفته بلومبرگ، با وجود تصمیم آمریکا برای مستثنی کردن چین از تحریم ها، دو کشور تاکنون نتوانسته اند در گفت وگوها به نقطه تفاهمی با یکدیگر دست یابند.
بلومبرگ در همین ارتباط به نقل از یک منبع دولتی دیگر نوشته که واشنگتن با وجود صدور معافیت، خواستار کاهش واردات نفت ایران از سوی همه کشورهای یادشده است؛ موضوعی که با مخالفت شرکای تجاری مهم تهران مواجه شد. انتظار می رود فهرست کشورهای معاف از تحریم های نفتی علیه ایران روز دوشنبه اعلام شود.
کارشناسان پیش از این درخصوص پیامدهای گزاف کاهش صادرات نفت ایران بر بازار جهانی نفت هشدار داده بودند. خبرگزاری رویترز پیشتر به نقل از اسناد داخلی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) خبر داده بود که اعضای این نهاد و متحدانش در افزایش سطح تولید به میزان مورد انتظار ناکام بوده اند.
آژانس بین المللی انرژی نیز در همین ارتباط، در گزارش ماه گذشته خود هشدار داده که ظرفیت تولید مازاد نفت جهان به 2درصد سطح تقاضا رسیده و کشورها، دیگر توانی برای افزایش تولید ندارند.
بر همین مبنا بدیهی است که هرگونه کاهش صادرات، شوکی بر قیمت تمام شده برای هر بشکه نفت باشد. کارشناسان و ناظران منطقه ای و بین المللی تأکید دارند که آمریکا هرگز قادر نیست خرید نفت از ایران را با اعمال تحریم ها به صفر برساند.
آمریکا باز هم عقب نشینی می کند؟
با وجود اینکه پیشتر چشم امید مقام های کاخ سفید به افزایش سطح تولید عربستان سعودی بود، وزیر نفت این کشور چندی پیش اذعان داشت که ریاض هم نمی تواند با افزایش صادرات خود مانع افزایش بهای نفت در بازار جهانی شود. از سوی دیگر اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریم های یکجانبه آمریکا اعلام کرده که به زودی ساز وکار جامعی برای ادامه تجارت شرکت های خارجی با تهران و همچنین فروش نفت ایران ارائه می کند. در این چارچوب، بسیاری از ناظران سیاسی و تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که تحریم نفت ایران در بلندمدت همراه با افزایش بهای نفت، به تضعیف دلار در سطح بین المللی منجر شده و محکوم به شکست است.
در واقع، آمریکا این بار در شرایطی فشار بر ایران را در دستور کار خود قرار داده که رئیس جمهور جنجالی این کشور زیر سایه علامت سوال بزرگی قرار دارد و افکار عمومی جهان، مدت هاست درگیر اقدامات خارج از عرف این رئیس جمهور در آمریکاست .
به گزارش خبر آنلاین، حالا نه فقط ایران که بسیاری از کشورهای اروپایی نیز خود را در تقابل با ترامپ می یابند و آنجا که او خروج از برجام را در دستور کار قرار داده، تلاش می کنند با پیش بینی شرایطی، ایران را به ماندن در این توافق تشویق کنند و خود نیز راه هایی را برای پابرجایی برجام در نظر می گیرند .
ایران حالا در شرایط تازه، در حالی که تنها یک روز به دور دوم اجرای تحریم های آمریکا علیه ایران باقی مانده است، با شرایطی تازه روبه روست. رسانه های بین المللی خبر از اعمال معافیت برای هشت خریدار نفت ایران که البته در میان شان شرکای آمریکا نیز حضور دارند، می دهند و انتظار می رود این تنها گام آمریکا برای عقب نشینی از فشارهای یک سویه بر ایران نباشد .
هرچند رسانه ها نام دقیق هر هشت کشور را اعلام نکرده اند و علی کاردر، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت به صحبتی کلی در این خصوص بسنده کرده است اما نام کره جنوبی، خریدار سنتی نفت ایران، ژاپن و هند در این فهرست برجسته و علنی شده است .
به نظر می رسد برنامه بلندپروازانه آمریکا برای حذف ایران از بازار نفت، به رغم تلاش های گسترده متحدان عربی- نفتی این کشور ناکام مانده است. در این دوره نه فقط عربستان که برخی دیگر از اعضای اوپک نیز با تمام قدرت تلاش کردند نسبت به افزایش ظرفیت تولید نفت خود اقدام کنند تا بتوانند جایگاه ایران را در بازارهای جهانی نفت از آن خود کنند؛ از اعمال تخفیف برای نفت عربستان تا تلاش برای اعطای مشوق هایی به خریداران نفت در این راستا ارزیابی می شود .
در این میان اما علی کاردر می گوید نفت ایران حذف نشدنی است و اتفاقات اخیر نشان می دهد نمی تواند برای حذف ایران از بازار نفت برنامه ای تدارک دید. نفت در ایران بیش از 100 سال قدمت دارد و ایران در قرن حاضر همواره یکی از مهمترین صادرکنندگان نفت جهان محسوب بوده است. اوپک، سازمان کشورهای صادرکننده نفت نیز از جمله سازمان هایی است که ایران بانی تاسیس آن بود. بسیاری از تحلیلگران بین المللی معتقدند پافشاری آمریکا بر حذف ایران از بازار نفت می تواند سبب افزایش قیمت نفت تا سقف 120 دلار شود .
انتشار خبرهایی درخصوص تداوم صادرات نفت ایران از یک سو و همچنین بدبینی سرمایه گذاران به وضعیت بازار از سوی دیگر قیمت نفت را در جهان کاهش داده، اما برآوردها نشان از حساسیت بالای بازار به کنش ها و واکنش های سیاسی میان ایران و آمریکا دارد. باری، نگاه خیره بازار نفت این روزها به تحولات سیاسی میان ایران و آمریکا دوخته شده است.