۴تغییر در تبادلات تجاری ۹۴

قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با تشریح دورنمای تجارت خارجی ایران در سال ۹۴، چهار تغییر تبادلات تجاری ایران را برشمرد و گفت: تراز تجاری ایران مثبت می‌شود.  مجتبی خسروتاج، در گفت‌وگو با مهر گفت: آماری که امروز از تجارت خارجی کشور در سال ۹۳ به دست‌آمده نشانگر حدود ۴۸.۵ میلیارد واردات و ۴۶.۵ میلیارد صادرات در 11 ماه است، البته صادرات ایران امروز بر پایه میعانات گازی استوار است که فروش نفت‌خام به شمار نمی‌رود، بلکه میعانات گازی از پروژه‌های پارس‌جنوبی ایجاد می‌شود و در کنار بقیه محصولات غیرنفتی کشور، در حال صادرات است.

قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: با توجه به اینکه هنوز آمار تجارت خارجی کشور در سال ۹۳ به‌صورت رسمی اعلام نشده است، اما پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۹۳، صادرات غیرنفتی کشور از مرز ۵۰ میلیارد دلار گذشته باشد و بر همین اساس با تراز منفی ۳ تا ۵ میلیارد دلاری، سال گذشته را به پایان رساندیم. وی تصریح کرد: با احتساب واردات، تجارت خارجی ایران در سال ۹۳ به حداقل ۱۰۵ میلیارد دلار رسیده که اگر بخش خدمات را نیز به آن اضافه کنیم، حجم تجارت خارجی ایران در سال ۹۳ به ۱۲۰ میلیارد دلار می‌رسد؛ اگر صادرات نفت را هم اضافه کنیم، تجارت خارجی ایران با دنیا از مرز ۱۵۰ میلیارد دلار عبور می‌کند و این امر نشانگر این موضوع است که با وجود تحریم و محدودیت جابه‌جایی پول، ایران حدود ۱۵۰ میلیارد دلار با دنیا تجارت داشته است.

به گفته خسروتاج، این کار هنرمندانه‌ای است که با وجود فشار تحریم، ایرانی‌ها انجام دادند. این در حالی است که بسیاری از تجار دنیا، این تجربه‌ای را که ایرانی‌ها دارند، ندارند، چراکه هم‌اکنون تجار ایرانی در شرایط تحریم نشان دادند که عملکرد ۱۵۰ میلیارد دلاری با احتساب نفت و بدون نفت ۱۲۰ میلیارد دلار را رقم زده‌اند. وی اظهار داشت: پیش‌بینی ما بر این بود که حتی اگر تحریم‌ها برداشته نشود، صادرات غیرنفتی ایران۲۰ درصد رشد را تجربه می‌کرد و اکنون با همین پیش‌فرض، پیش‌بینی می‌شود صادرات غیرنفتی ایران در سال‌جاری حداقل به ۶۰ میلیارد دلار برسد، البته ما در وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌صورت مداوم تجارت خارجی کشور را مانیتور می‌کنیم تا رشد حداقل ۲۰ درصدی را تجربه کند.

به گفته خسروتاج، امروز مشکل کشور این است که کالاهای تولید شده در واحدهای تولیدی، چطور به فروش رسند؛ چراکه تا امروز، بازار ایران بازار فروشنده نبوده و بازار خریدار است و فروشنده التماس می‌کند که محصول خود را بفروشد و دیگر به مفهوم واقعی، کنترل قیمت و جلوگیری از افزایش قیمت چندان کارساز نیست؛ بنابراین اگر کالا یک قیمت دارد، آن قیمت تمام‌شده تولید است و تورم ما، ناشی از تقاضا نیست، بلکه ناشی از هزینه تولید است.

وی اظهار داشت: با قطع تحریم‌ها، چهار تغییر پیش‌روی تجارت خارجی ایران قرار خواهد داشت؛ اول آنکه فضای جهانی برای تجارت با ایران مهیاتر می‌شود، بنابراین ما در خرید کالا، دسترسی به منابع مختلف و بیشتری خواهیم داشت و می‌توانیم در شرایط رقابتی، کالای ارزان‌تر و با کیفیت‌تری بخریم، چراکه هم‌اکنون مجبور به خرید از کشورهای خاص هستیم؛ ولی اگر تحریم برداشته شود، می‌توانیم کالا را از منابع مختلف بخریم و در فضای رقابتی، کالای ارزان‌تر تولید کنیم. تغییر دوم این است که فضای مثبت برای تجارت ایران فراهم خواهد شد و ظرفیت‌های بسیاری برای صادرات فراهم می‌شود، این در حالی است که هم‌اکنون ایران برای صادرات کالا به اروپا مشکل دارد و اروپایی‌‌ها هم حوصله ندارند که به دلیل تحریم و عدم نقل و انتقالات پولی، ریسک را بپذیرند؛ بنابراین صادرات ایران با اروپا رونق می‌گیرد و فضا برای توسعه صادرات باز می‌شود.

خسروتاج گفت: بعد از تحریم، یکی از مشکلات اصلی ایران که هزینه مبادله است، کاهش می‌یابد، بنابراین هزینه واردات و صادرات نیز کاهش خواهد یافت، این در حالی است که یکی از مشکلات امروز، تحریم و هزینه مبادله است که در شرایط تحریم مجبور هستیم که پول را به یک کشور جابه‌جا کنیم و از آن کشور به کشور مبدا پول جابه‌جا شود و این امر، گرفتاری‌های زیادی ایجاد می‌کند. وی در توضیح این مطلب خاطرنشان کرد: هر یک از این پرداخت‌های بین کشورها، یک تا ۳ درصد هزینه تبادل تجاری را افزایش می‌دهد، بنابراین تجارت خارجی ایران هزینه بالایی دارد و برداشتن تحریم باعث می‌شود که هزینه تجارت خارجی و جابه‌جایی پول کاهش یابد.

به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، یکی از سرمایه‌گذاری‌های سنگین بعد از انقلاب، راه‌اندازی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است که هم‌اکنون به دلیل اینکه پوشش بیمه‌ای بین‌المللی را ندارد، در خیلی از بنادر دنیا اجازه تردد هم ندارد، چراکه اگر خسارت وارد شود، کشتی‌ها بیمه ندارند، بنابراین بخش عمده‌ای از ظرفیت کشتیرانی ایران با مشکل مواجه است و ظرفیت کامل استفاده نمی‌شود. وی ادامه داد: در بخش حمل‌و‌نقل ظرفیت کشتیرانی جمهوری اسلامی بیشتر افزایش می‌یابد و هزینه حمل‌و‌نقل کاهش خواهد یافت که همین امر، هزینه صادرات و واردات را کاهش می‌دهد و به‌طور قطع، صادرات ایران رونق می‌یابد.

خسروتاج پیش‌بینی کرد که علاوه بر افزایش صادرات غیرنفتی پس از برداشته شدن تحریم‌ها، صادرات نفت افزایش چشمگیر خواهد داشت و دولت هم سیاست‌هایی را اتخاذ خواهد کرد که واردات بی‌رویه صورت نگیرد و منابع حاصل از درآمدهای نفتی، صرف سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌های عمرانی شود؛ بنابراین صادرات باید ارز واردات را نیز تامین کند. وی اظهار داشت: تراز تجاری در سال ۹۴، با حفظ شرایط موجود امیدواریم بدون نفت برابر شود و تراز تجاری برابر بدون نفت داشته باشیم و صادرات و واردات برابر شود اما با برداشتن تحریم‌ها، به‌طور قطع صادرات رونق زیادی خواهد گرفت.