گزارشی درباره استفاده هوشمندانه از جلبک اسپیرولینا در تولید صابون‌ های گیاهی و دریایی / یک جلبک و این همه کارایی

 افزایش جمعیت و محدود بودن مواد‌غذایی اثراتی مستقیم بر کیفیت محیط زیست دارد. آب، خاک، هوا و جانداران چهار منبع طبیعی، مهم و مورد نیاز هستند که تأمین همه نیازهای آدمی به وجود آنها وابسته است.

با توجه به اینکه نظر کارشناسان بر این است که درآمد سرانه ایرانی‌ها در حال حاضر ۳۰ درصد از سال ۱۳۵۶ کمتر است و این به‌دلیل کاهش تولید ملی است که مطابق با روند رشد جمعیت افزایش نیافته است به همین علت استفاده درست از منابع طبیعی می‌تواند گامی مؤثر در راستای تولید ملی باشد و نقش مفیدی را در آینده اقتصادی کشور ایفا کند، در همین راستا در این گزارش سراغ مخترعی که از یکی از این فرآورده‌های طبیعی در اختراع و تولید محصولش استفاده کرده رفته‌ایم.

شاهرخ خانی، عضو بنیاد علمی نخبگان هرمزگان و از سال 92 تحت پوشش حمایت‌های بنیاد علمی نخبگان ایران  (سطح 3 اختراعات) قرار دارد که فعالیت پژوهشی خود را از سال 1389 شروع کرده و تاکنون نیز در مجموع 38 اختراع از وی در سطح بین‌المللی به ثبت رسیده است. او همچنین دو کتاب تألیف و منتشر کرده و استاد دانشگاه است و هم‌اکنون مدیر شرکت دانش‌بنیان هدیه ستاره سترگ از اعضای پارک علم و فناوری هرمزگان است.

اسپیرولینا که یک جلبک سبز تیره‌رنگ با میزان زیادی ویتامین و مواد معدنی است به معدن طلای غذایی در جهان شهرت دارد و حاوی حدود 60درصد پروتئین است.

خانی موفق شده با استفاده از این جلبک، صابونی با ترکیب گیاهی، جانوری، دریایی را اختراع کند و کشف فرمول این صابون برای نخستین بار در سطح جهان با عنوان گیاهی دریایی از طریق معرفی به معاونت علمی و فناوری در ایران ثبت شده است. فعالیت‌های خانی و همکارش دکتر دلارام زارع که در رشته شیلات تخصص دارد در حال حاضر موفقیت‌های بسیاری را برایشان به ارمغان آورده که در ادامه می‌خوانید.

همجواری با دریای حاصلخیز ایده‌ای برای صابون‌های دریایی

او از اختراع محصولش اینچنین شروع می‌کند: ما در ابتدا به تولید صابون‌های روغن کوسه که از استحصال روغن کوسه و شترمرغ که دارای میزان زیادی از اسیدچرب امگا۳ و همچنین ویتامین‌های حلال در چربی است پرداختیم که رضایتبخش بود سپس با همکاری دکتر زارع شروع به مطالعه و تحقیق روی گیاهان دارویی ارگانیک شهرستان داراب و جلبک‌های دریایی کردیم و در نهایت با تخصص و علم و دانش ایشان و ایده بنده مبنی بر استفاده از این نوع جلبک در صابون به علاوه همجواری با بندر عباس که مخزن همه موادی که نیاز انسانی است، موفق به تولید این محصول شدیم.

خانی در ادامه توضیح می‌دهد: من در رشته روانشناسی تحصیلات دارم اما عقیده‌ام بر این است که خلاقیت داشتن و ایده‌پردازی صرفاً در موضوع رشته تحصیلی نیست، بلکه در داشتن ذهن خلاق و شرایط مورد نیاز برای شکوفا شدن آن است.

این مخترع هدف از تولید این محصول نو را این‌گونه بیان می‌کند: با توجه به سرعت بالای مسیر زندگی به سمت صنعتی شدن و فشارهای عصبی زیاد و این موضوع که افراد رضایتمندی لازم را از محصولات شیمیایی ندارند، گرایش بیشتری به محصولات بهداشتی طبیعی نشان می‌دهند به علاوه مسئله زیبایی انسان همواره برایش مسئله قابل توجهی بوده و البته با توجه به شرایط اقلیمی هرمزگان که از آب و هوای گرمی برخوردار است افراد نیاز شدیدی به محصولات روشن‌کننده و سلامتی پوست دارند و همین باب برای اختراع این محصول انگیزه شد.

اسپیرولینا؛ جلبک سبز تیره با صدها خاصیت درمانی

وی در رابطه با محصول اختراعی‌شان ادامه می‌دهد: اسپیرولینا یک جلبک سبز تیره‌رنگ است با میزان زیادی ویتامین، مواد معدنی و... به‌طوری که به معدن طلای غذایی شهرت دارد. جلبک اسپیرولینا دارای مواد مغذی از جمله ویتامین ب کمپلکس، بتاکاروتن و همچنین ویتامین ‌ای یا توکوفرول و سلینوم بوده که خواص ضد پیری دارد و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن با آکنه مبارزه می‌کند و خستگی پوست را از بین می‌برد.

خانی در خصوص سایر ترکیبات این محصول اینچنین ادامه می‌دهد: ترکیبات این صابون بیشتر از جلبک اسپیرولینا و دیگر مواد از جمله تالو اسید، سدیم هیدروکسید، اسیدچرب نارگیل، روغن شترمرغ، کوکامید و پروپیل بتائین و عصاره گیاهان دارویی همچون مورد، حنا، درمنه، آویشن، ریشه شیرین بیان، گلیسیرین، روغن کوسه و سایر اسانس‌های مجاز آرایشی است.

محققان ادعا کرده‌اند که قرارگیری فرد در معرض مواد شیمیایی یافت شده در محصولات روزانه می‌تواند بر میزان چربی ذخیره شده در بدن تأثیر گذارد و طبق مطالعه محققان دانشگاه جورجیای آمریکا، فتالیت‌ها مواد شیمیایی‌ای هستند که در بسیاری از محصولات روزمره از پلاستیک‌ها گرفته تا لاک و صابون یافت می‌شوند و به آنها ویژگی کشسانی می‌بخشند.

حالا تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این مواد شیمیایی می‌توانند برای سلامت افراد نیز مضر باشند، در این باب این استاد دانشگاه از تفاوت محصولات شیمیایی در بازار با محصول ارگانیک خود می‌گوید: صابون‌های شیمیایی با درصد کمی از اسانس‌های پودرهای گیاهی آغشته شده‌اند اما در این صابون به‌طور تقریبی 80درصد از خود پودر گیاه استفاده می‌کنیم و کاملاً به شکل ارگانیک تولید می‌شود.

یک جلبک و این همه کارایی؟!

خانی از دیگر کارایی‌ها و محصولات به دست آمده از این جلبک که در واقع در بخش توسعه محصولش جا می‌گیرد چنین می‌گوید: از این نوع جلبک پماد مخصوصی را برای دردهای مفصلی که دارای مجوز تولید است در سطح کشور به فروش رسانده‌ایم، همچنین این نوع جلبک در فرآورده‌های بهداشتی ضدجوش، ضدلک و روشن‌کننده پوست و افزایش‌دهنده گردش خون به کار برده می‌شود که در ادامه با توجه به استقبال مردم از این محصول شروع به تولید داروها و قطره آنتی‌میگرن با خواص کاهش سردردهای میگرنی کردیم.

سرمایه‌گذاری، راهی برای تولید انبوه محصولات

این مخترع در پاسخ به این سوال که سرمایه اولیه از کجا تأمین شده این‌گونه پاسخ می‌دهد: هزینه‌های اولیه را خودمان تأمین و بعد از مدتی از تسهیلات پارک علم و فناوری استفاده کردیم. او در رابطه با کمبود سرمایه و فضای تولید برای گسترش محصول می‌گوید: به علت ظرفیت خالی شرکت‌ها و نبود سرمایه کافی، محصول در اصفهان تولید شده و قالب‌گیری در آنجا شکل می‌گیرد سپس برای ما ارسال می‌شود.

او در خصوص گسترش محصول میگوید که باید حتماً سرمایه‌گذاری برای معرفی بیشتر محصول باشد. او همچنین گلایه می‌کند که اگر سرمایه کافی و مشکلات مالی در مسیر ما قرار نداشت در شهر خودمان برای تولید پیش می‌رفتیم، البته در این راستا هم در تلاش هستیم و امیدواریم در آینده این امر را به تحقق برسانیم.

ناکامی از رسانه ملی

این مخترع از شرایط تبلیغات در کشور گلایه دارد و می‌گوید: با توجه به هزینه‌های بالای تبلیغات صداوسیما متأسفانه توانایی بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه ملی محصول خود را نداریم البته این تنها مشکل ما نیست، بلکه اغلب تولیدکنندگان نوآور که سرمایه‌های آنچنانی ندارند نمی‌توانند به سمت صداوسیما به‌عنوان نخستین رسانه مردمی بروند، در خصوص این محصول فعلاً ما بیشتر روی تبلیغات دهان به دهان که بر اثر رضایت مشتری حاصل می‌شود تمرکز کرده‌ایم.

توریست‌هایی که می‌توانند دریچه معرفی محصول به خارج باشند

این شرکت در رابطه با صادرات محصول هم گام‌هایی برداشته اما موفق به انجام آن نشده است. خانی در این خصوص توضیح می‌دهد: با شخصی برای صادرات محصول به کشور عراق صحبت کرده بودیم و حتی در آزمایشگاه عراق هم مورد بررسی قرار گرفت و تأیید وزارت بهداشت را گرفته بود اما به علت مشکلات شخصی آن فرد متأسفانه این قرارداد ناکام ماند و به عمل نرسید ولی یکی از مواردی که می‌توان روی فروش آن تمرکز کرد توریست‌ها و مشتریان خردی هستند که به قصد تفریح یا کار به هرمزگان سفر می‌کنند، این افراد اغلب از کشور دوبی هستند و تا به حال بخش قابل توجهی از محصولات به توریست‌ها عرضه شده است و از آن رضایت داشته‌اند و امیدواریم همین افراد دریچه‌ای برای معرفی محصول به کشور خودشان باشند تا منجر به جلب توجه تاجران خارجی شود.

پرتاب ایده‌ها از پارک‌ها تا عمل

او در رابطه با اینکه چرا شرکت به سمت دانش‌بنیان شدن رفته است، توضیح می‌دهد: با توجه به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان به منظور افزایش علم و ثروت و تحقق اهداف علمی و تجاری‌سازی به وجود می‌آیند و معاونت ریاست جمهوری همواره روی رشد و توسعه روز افزون این شرکت‌ها تأکید دارد و حمایت و پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان را به عمل می‌آورد، تصمیم گرفتیم در پارک علم و فناوری عضو شویم تا از فضای دانشی کشور دور نباشیم و همواره از حمایت‌های این بخش برای پیشرفت استفاده کنیم.

این مخترع و استاد دانشگاه در آخر آینده بازار را بسیار پررونق پیش‌بینی می‌کند و می‌گوید: مهم‌ترین مسئله برای یک محصول خوب معرفی به بازار است؛ مسئله‌ای که امروز بزرگ‌ترین دغدغه ما است اما از اینکه پس از معرفی و استفاده از محصول مشتری رضایت خواهد داشت مطمئن هستیم و با توجه به سیر صعودی که در این چند سال طی کرده‌ایم آینده بازار را پررونق پیش‌بینیمی‌کنم.

ارتباط با نویسنده: mirzaeefaezeh@yahoo.com