کاهش قیمت‌ نفت خام جای نگرانی ندارد

کاهش قیمت نفت خام در چند ماه گذشته موجب نگرانی دولت و مجلس شده است، اما براساس آمار و ارقام‌های درآمدهای نفتی در بخش‌های مختلف و سایر بخش‌های درآمدی از جمله مالیات می‌توان گفت که بودجه کشور در سال 93 محلی برای نگرانی ندارد، اما در این میان روزنه‌های امیدی برای فرار از کاهش بودجه نفتی و افزایش صادرات نفت وجود دارد.

در یک ماه آینده بار دیگر مذاکرات ایران با ژنو آغاز خواهد شد. دیپلماسی ایران بر این است که با حفظ منافع ملی، غرب را متقاعد سازد تا تحریم‌های ایران لغو شود، بدون شک در این صورت نگرانی‌ در حوزه نفت کاهش می‌یابد. این در حالی‌است که در بودجه امسال فروش هر بشکه نفت‌خام 100 دلار پیش‌بینی شد، اما به دنبال سقوط قیمت نفت خام از ابتدای جولای و رسیدن قیمت هر بشکه نفت به 82 دلار درآمد نفتی کشور 30 درصد کاهش یافت.

حــســن روحــانــی، رییس‌جمهور با اعلام این درصد اعلام کرد باید با این شرایط جدید اقتصادی در حوزه نفت کنار بیاییم. با این وجود، منصور معظمی، معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی و نظارت بر هیدروکربوری نیز گفته بود، میزان درآمدهای ناشی از فروش نفت در شش ماهه ابتدایی سال جاری پنج درصد بیش از برنامه مصوب بوده است. از سویی، سیدمحسن قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به صادرات ماهانه 100 هزار تن گاز مایع، گفته است: این اقدام به افزایش بیش از یک میلیارد دلاری درآمدهای گازی کشور در سال جاری منجر شده است.

رشد در صادرات میعانات گازی

سیدحمید حسینی، عضو اتـحادیـه صـادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، گاز و پتروشیمی و عضو هیات‌مدیره اتاق بازرگانی تهران در این زمینه با تاکید بر اینکه من قبول ندارم درآمدهای نفتی 30درصد کاهش یافته است، به «فرصت امروز» می‌گوید: «شاید منظور رییس‌جمهور کلی بوده و درست است. بودجه کشور به درآمدهای نفتی وابسته است اما زندگی مردم نه. اگر در بخش نفت‌خام با کاهش بودجه مواجه هستیم. به جای آن، در بخش‌های دیگر از جمله میعانات گازی رشد خوبی را داشتیم. باید به مردم امید داد تا سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری تمایل داشته باشد.»

در لایحه بودجه امسال 79 هزار میلیارد تومان درآمد نفتی از محل صادرات روزانه یک میلیون و 400 هزار بشکه نفت به ازای هر بشکه 100 دلار با ارز مبادله‌ای دو هزار و 650 تومان محاسبه شده است. همچنین در سال گذشته 61 هزار میلیارد تومان از محل فروش یک میلیون و 600 هزار بشکه به ازای فروش هر بشکه 95 دلار با ارز مبادله‌ای دو هزار و 450 تومان ارز مبادله‌‌ای بود.

حسنی در این‌باره می‌افزاید: «بنا به اعلام وزارت نفت در نیمه اول امسال درآمدهای نفتی از محل فروش نفت خام قابل قبول است، زیرا در مقطعی هر بشکه نفت‌خام بیش از 110 دلار نیز به‌فروش رسیده است. اگر امروز قیمت نفت‌خام کاهش یافته، در نیمه اول سال جاری درآمدزایی از محل فروش نفت خام خوب بوده است. به عبارت ساده‌تر، درآمدهای نفتی در کشور در شش ماهه نخست نه تنها کاهش نداشته است، بلکه افزایش نیز داشته است، اما اگر این رویه ادامه داشته باشد، در شش ماهه دوم تنها از محل فروش نفت‌خام با کاهش بودجه مواجه خواهیم شد.»

در یک نگاه کلی براساس اعلام وزارت نفت بیش از یک میلیارد دلار درآمدهای گازی در شش‌ماهه امسال محقق شده است. حسینی در این باره می‌گوید: «تقریبا از ابتدای امسال به جز دو ماه میعانات گازی با قیمت خوب به‌فروش رسیده است، به طوری که در هفت ماهه امسال هفت میلیارد و 500 میلیون دلار صادرات میعانات گازی داشتیم.»

تحقق درآمدهای مالیاتی در نیمه نخست

به گفته عضو هیات‌مدیره اتاق بازرگانی تهران «براساس اعلام سازمان مالیاتی از 72 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی امسال، در هفت ماه امسال 33 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی محقق شده است یعنی از این محل تقریبا 95 درصد آن محقق شده است.»

اما مسئله دیگر امیدوار بودن نسبت به مذاکرات آینده ایران با غرب است و ایران شانس این را دارد تا در مذاکرات اخیر در ژنو پیروز میدان باشد. در حقیقت ایران با دیپلماسی موفق می‌تواند نتیجه مذاکرات را به نفع خود تمام کند. در این شرایط با لغو تحریم‌ها و افزایش صادرات نفت‌خام می‌توان نگرانی‌ها را از این محل کاهش داد.

اعلان جنگ عربستان به امریکا

حسینی، در این باره با ابراز امیدواری به نتایج مذاکرات آینده ژنو می‌گوید: «در این میان باید تلاش کنیم دیپلماسی خود را در کشورهای عرب همچون کشور عربستان بهبود ببخشیم. عربستان به هر دلیل با واردکردن مازاد تولید خود موجب شده تا قیمت نفت‌خام اوپک کاهش یابد، اما همواره نگاه‌ها بر این است که این کشور جنگ نفتی با ایران دارد، اما به اعتقاد من باید تلاش کنیم تا نگاه‌های سیاسی را نسبت به این مسئله تغییر دهیم تا تنش‌های نفتی میان ایران و عربستان کاهش یابد. چرا نباید این‌گونه برداشت شود که افزایش تولید و کاهش قیمت نفت‌خام از سوی عربستان در راستای اعلان جنگ نفتی میان عربستان با امریکا است؟»

با این حساب در نگاه کلان نباید نگران وضعیت کنونی بودجه‌ای در کشور بود. نرسی قربان، تحلیل‌گر مسائل نفت و گاز و مدیرعامل شرکت بین‌المللی نارکنگان در این باره می‌گوید: «درآمدهای حاصل از محل فروش نفت‌خام در شش ماه نخست قابل قبول است و اگر در شش ماه دوم نفت خام به قیمت 85 دلار فروخته شود تنها حدود یک میلیارد دلار کمبود بودجه خواهیم داشت و این رقم برای بودجه یک کشور ناچیز است.»

بر این اساس دولت باید در بودجه‌نویسی سال 94 نگاه کارشناسی داشته باشد تا با احتساب کاهش قیمت نفت و تداوم آن به فکر تامین بودجه از فرآورده‌های نفتی باشد. نرسی قربان در این زمینه می‌افزاید: «ایران 100 میلیارد دلار پول در بانک‌های مختلف به‌صورت بلوکه دارد و اگر بتواند در مذاکرات آتی ژنو نه همه تحریم‌ها، بلکه بخشی از آنها را لغو کند، بالا و پایین رفتن قیمت نفت جای نگرانی ندارد، چراکه در گذشته قیمت نفت‌خام بارها بالا و پایین رفته است و با لغو بخشی از تحریم‌ها اگر 30 درصد از حساب بلوکه شده به کشور بازگردد می‌توان به جلب سرمایه‌گذار در بخش‌های مختلف نفتی امیدوار بود.»