گزارشی از کیت دوگانه‌ سوز موتور دیزل سنگین ، راهی برای حفظ محیط زیست / کاهش آلاینده‌ های دوده با جایگزینی سوخت طبیعی

درحال‌حاضر بیش از ۷۰درصد صنایع کشور از نظر مصرف انرژی در شرایط نامناسبی قرار دارند و تحریم‌ها در سال‌های اخیر باعث شده تا فرسودگی ماشین‌آلات‌مصرف انرژی در صنایع را به‌شدت افزایش دهد.

براساس شاخص شدت انرژی، ایران در عملکرد مصرف انرژی بین کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته جایگاه مناسبی ندارد. همچنین با افزایش ظرفیت حمل‌و‌نقل، مشکلات استفاده از اتومبیل‌ها هم گسترش یافته است. دو مسئله عمده دراین رابطه وجود دارد؛ یکی مسئله محیط‌زیست و دیگری کاهش منابع سوخت فسیلی و تغییرات آب و هوا. آلودگی هوا نخستین اثر مستقیم احتراق سوخت‌های فسیلی در موتورهای درونسوز است.

طی 20سال گذشته تلاش‌های گسترده‌ای جهت کنترل آلودگی هوا به عمل آمده و فعالیت کشور‌های توسعه‌یافته در این زمینه چشمگیر بوده است. ایران هم در این خصوص برای رفع مشکلات مربوط به آلودگی هوا حمایت از راهکارهای مبتنی بر فناوری‌های نوین را عملی کرده و وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صنعت، معدن و تجارت، نفت، کشور، معاونت‌های اجرایی (ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و سوخت) و علمی و فناوری رئیس‌جمهوری و سازمان حفاظت محیط‌زیست درخصوص آلودگی هوا اقداماتی را به انجام رسانده‌اند.

دسترسی آسان سوخت گاز طبیعی در موتورهای دیزل هم همواره توانسته اثربخشی بالایی روی محیط‌زیست برای کاهش آلاینده‌ها در راستای تولید انرژی برق در این خصوص داشته باشد. یک ایده‌پرداز هم در راستای به‌کارگیری سوخت گاز طبیعی در موتورهای دیزل به منظور تولید انرژی برق توانسته نسل اول کیت‌های دوگانه‌سوز را به ثبت برساند. «فرصت امروز» به سراغ این مخترع رفته که در ادامه با این فناوری جدید و پروسه تولید و وضعیت کاری او همراه می‌شوید.

 حمایت‌های پارک علم و فناوری مازندران با هدف پیشرفت ایده‌ها

ایجاد پارک علم و فناوری دراستان مازندران با هدف حمایت از ایده‌های نخبگان دانشگاهی و حمایت از تولید افکار تا به عمل رساندن و صنعتی کردن ایده از طریق واگذاری تسهیلات پارک و امکانات آزمایشگاهی پیشرفته نقش بسیار مهمی در این استان برای پیشرفت و حمایت شرکت‌های دانش بنیان داشته است.

در این رابطه هم مخترع مازندرانی در راستای به عمل رساندن ایده‌اش تلاش‌هایی کرده است. دکتر قاسم جعفری‌راد، مدیر عامل شرکت کاموتت و رئیس هیات‌مدیره انجمن مشاوران فنی مهندسی استان سازنده محصول با اختراع نسل دوم کیت دوگانه‌سوز توانسته با هدف بهینه‌سازی و کاهش آلودگی این شرکت دانش بنیان «کاموتت» را ثبت کند.

طراحی و فنی؛ دو بخش مکمل هم

این مخترع از حوزه فعالیت‌های‌شان در شرکت از انرژی موتورهای نیروگاه‌های دریایی می‌گوید: ما شرکت را در سال 81 ثبت و فعالیت‌مان را در راستای سه موضوع برای دانش‌بنیان شدن از اردیبهشت ماه سال 91 شروع کردیم. این سیستم شرکتی در دو بخش طراحی مهندسی دانشی که محور اصلی فعالیت‌های‌مان است و در بخش دیگر هم به فعالیت در خدمات فنی و اجرایی می‌پردازیم، شکل گرفت.

او در رابطه با حوزه خدمات فنی و اجرایی اضافه می‌کند: در این حوزه ما طی تلاش‌های چهار ساله توانسته‌ایم موفقیت خوبی با وارد کردن دانش علمی عمیق بر اقدامات اجرایی در بهره‌برداری نیروگاه‌ها مانند تعمیرات نفت، راه‌اندازی، نگه‌داری و... برای مکان‌های مختلف داشته باشیم. در حوزه طراحی مهندسی تحقیقات هم طراحی خود موتور را به شکل کامل به سرانجام رساندیم.

سرمایه کم؛ ایده‌ای بزرگ

جعفری در رابطه با اختراعش توضیح می‌دهد: ابتدا برای راه‌اندازی با اجاره محل و سرمایه کمی حدود 30میلیون تومان شروع به فعالیت‌هایی کردیم که این اختراع در راستای طراحی و توسعه کیت‌های دوگانه‌سوز شکل گرفت که توانستیم 65 درصد از مصرف سوخت سهم گازوییل را برای موتورهای دیزل کم کنیم و باعث کاهش آلاینده‌ها شویم.

از جمله ویژگی‌های آن افزایش عمر روغن و افزایش عمر قطعات خودرو، کاهش هزینه‌های تامین حمل‌و‌نقل و نگه‌داری سوخت گازوییل، کاهش هزینه تولید برق به دلیل استفاده از سوخت ارزان‌قیمت گاز به جای سوخت پر هزینه گازوییل و پایین بودن هزینه تبدیل موتور به دوگانه‌سوز نسبت به هزینه جایگزینی با موتور گازسوز است. همچنین با توجه به قیمت‌های پایین محصول توانسته حتی مورد توجه بازار کشورهای اروپایی قرار گیرد.

او در رابطه با این اختراع می‌افزاید: نمونه داخلی هم از این اختراع در بازار موجود نیست و ما توانستیم این محصول را به ثبت و اجرا برسانیم و در حال حاضر هم مورد استفاده است. وی در رابطه با دو اختراع دیگر هم ادامه می‌دهد: در کنار فعالیت‌های‌مان توانسته‌ایم دو اختراع دیگر را هم به اجرا درآوریم؛ یکی تولید دود خروجی اگزوز موتور خودرو برای راه‌اندازی کولر خودرو‌ها بود که به ثبت رسید.

البته این سیستم فعلا برای سیستم موتور ماشین‌آلات سنگین استفاده می‌شود و اجرای آن در سیستم خودروهای کوچک قابل استفاده نیست. به اجرا رساندن این اختراع برای خودروهای کوچک به شکل انفرادی میسر نیست و نیاز به سرمایه‌گذار برای تولید انبوه داریم. در همین مسیر هم در حال تحقیقات و بررسی برای تولید آنها و عرضه به بازار هستیم.

وی در رابطه با اختراع دوم می‌گوید: به دلیل محدود بودن و تحریم بودن در صنعت موتورهای دریایی تلاش کردیم بتوانیم با تغییرات فنی موتورهای خودرویی را جایگزین موتورهای دریایی کنیم که قابل استفاده در دریا باشد اما متاسفانه تا به امروز با توجه به مشکلات مالی و نبود سرمایه کافی نتوانسته‌ایم این طرح را به اجرا برسانیم.

پایان‌نامه دانشگاه؛ ایده‌ای برای شکل‌گیری اختراع

این مخترع در رابطه با این سوال که ایده از کجا شکل گرفت، این‌گونه پاسخ می‌دهد: با دوره‌هایی که در آلمان و انگلستان گذراندم مسیر تحقق ایده‌ای شکل گرفت که در دوران دانشجویی در حال تحصیل فوق لیسانس رشته مکانیک بودم و با موضوع پایان نامه‌ام دست و پنجه نرم می‌کردم.

جعفری از مسیری که این محصول را طی کرده تا به اجرا برسد می‌گوید: با وجود تجربیات و ارتباطاتی که در این حوزه داشتیم متاسفانه به دلیل اعتماد نکردن مشتری در بخش خصوصی ابتدا طی 14ماه اول فقط توانستیم دو پروژه به مبلغ کم قرارداد ببندیم اما با صبر و حوصله و جلب اعتماد مشتری‌ها و پیشنهاد مبلغ‌‌های پایین فروش و خدمات محصول توانستیم به آرامی و قدم به قدم در راستای هدف و تولید پیش برویم و همچنین نیازهای مشتری را بشناسیم و آن را رفع کنیم.

بازار بالقوه عراق

او در رابطه با صادرات این محصول می‌گوید: با توجه به اینکه محصول‌مان به حوزه‌های خاورمیانه که دسترسی بیشتری به منابع آبی و گازی دارند قابل توسعه است، بازارهای هدفی را در این کشورها مشخص کرده‌ایم که بتوانیم صادرات هم داشته باشیم به‌خصوص درکشور عراق به علت شبکه برق به هم ریخته‌ای که دارد موتورها را به شکل منطقه‌ای کار گذاشته و به کار می‌برند و با توجه به اینکه خود این کشور تولیدات نفت و گاز بسیاری دارد، استفاده از این محصول در تولید برق می‌تواند خیلی کارآمد باشد و مورد استقبال قرار گیرد.

حمایت پارک؛ گامی مفید برای اعتماد

این مخترع و کارشناس هدف از حضور در جرگه شرکت‌های دانش بنیان را این‌چنین مطرح می‌کند: هر محصولی برای اینکه بتواند در حوزه خدمات خود را به بازار معرفی کند نیاز به اعتماد و معرفی محصول از طرف یک سازمان دولتی دارد، ما هم در حوزه فعالیت‌های دانشی و توسعه محصول خودمان نیاز به یک معرفی داشتیم که محصول‌مان را از نظر ارزیابی بتوانیم در این راستا محک بزنیم، بنابراین برای سرعت بخشیدن به توسعه محصول به معاونت پارک علم و فناوری پیوستیم. علاوه بر این دولت برای شرکت‌های دانش‌بنیان یکسری حمایت‌ها در نظر می‌گیرد که امیدواریم ما هم از آن بی‌نصیب نباشیم.

رکود اقتصادی و نافرجام ماندن طرح‌های توسعه‌ای

جعفری از اساسی‌ترین و نخستین مشکل برای شرکت‌های تازه تاسیس می‌گوید: مشکلی که اغلب شرکت‌های نوپا و دانش بنیان دارند این است که از تجربیات خود و از دانشی که سرمایه اصلی آنهاست برای مدیریت و برنامه‌ریزی در نوسانات توفانی اقتصاد کشور مخصوصا در چند سال اخیر استفاده درست نکردند و نتوانستند دوام بیاورند بنابراین اگر زیر چتر حمایتی سازمان‌های مربوطه قرار نگیرند خیلی سریع زمین می‌خورند، ولی ما ابتدا حوزه‌های فنی را هم در حوزه‌های خدماتی قرار داده بودیم و درآمد حاصل از بخش‌های دیگر شرکت باعث شد که ما فعالیت‌های دانش بنیان خود را حفظ کنیم و در این فرازو نشیب با مشکل مواجه نشویم. 

این مخترع معتقد است رکود اقتصادی در دو سال اخیر که با کاهش نقدینگی همراه بوده باعث مشکلات و حتی تعطیلی بسیاری از شرکت‌های فنی مهندسی شده است. وی می‌افزاید: کاهش نقدینگی باعث شده طرح‌های توسعه‌ای که مصرف‌کننده در بخش سرمایه‌ای از آن استفاده می‌کند تقاضای سرمایه‌گذاری را به‌شدت پایین بیاورد.

ارتباط با نویسنده: mirzaeefaezeh@yahoo.com