طبق گفته مسئولان شهری تهران اگر خط 3 متروی پایتخت به افتتاح برسد، قطارهای زیرزمینی این کلانشهر روزانه 4 میلیون نفر را جابهجا خواهند کرد. از سویی دیگر روزانه 2میلیون نفر از طریق سیستم اتوبوسرانی BRT (اتوبوسهای تندرو) جابهجا میشوند، این در حالی است که این خط تنها کمتر از 5 درصد اتوبوسهای تهران را شامل میشود. براساس آمار منتشر شده در سال گذشته 22 درصد اتوبوسهای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران یعنی 1425 دستگاه اتوبوس در خطوط BRT مشغول به کار هستند و چیزی حدود 6 هزار دستگاه اتوبوس (78 درصد کل ناوگان) هم در سایر خطوط فعالیت دارند اما این تعداد که درصد قابلتوجهی از آن هم در ردیف ناوگان فرسوده قرار داد جوابگوی نیاز کلانشهر تهران نیست، بهطوری که به گفته برخی از اعضای شورای شهر تهران، پایتخت به12 هزار اتوبوس شهری نیاز دارد.
درحالیکه شهرداری تهران موظف است سالانه تعداد مشخصی اتوبوس جدید وارد ناوگان کرده و نسبت به نوسازی و بازسازی اتوبوسهای فرسوده اقدام کند اما اگر به گفته شورای شهریها اتکا کنیم، در حال حاضر مسئولان شهری باید نسبت به کسری 6هزار دستگاه اتوبوس در شبکه حملونقل درون شهری تهران اقدام کنند البته اعداد و ارقام دقیق این کسری در برنامه شهرداری تهران ثبت شده است. حال اینکه بخش عمدهای از جابهجاییهای شهری توسط مترو انجام میشود که شهرداری در این حوزه هم به مردم تهران بدهکار است و از موعد افتتاح برخی از خطوط و ایستگاهها مانند فرودگاه مهرآباد بیش از دو سال میگذرد.
شهرداری 6 هزار اتوبوس به ساکنان تهران بدهکار است
درحالیکه مسعود رنجبریان، مدیرکل برنامهریزی و توسعه شهری معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران از اختصاص 2430 میلیارد تومان اعتبار در سال 94 از سوی شهرداری تهران به توسعه حملونقل ریلی پایتخت خبر میدهد، براساس گفتههای ابوالفضل قناعتی، عضو هیات رییسه شورای اسلامی شهر تهران به فرصت امروز، شهرداری تهران به اندازه 6 هزار دستگاه اتوبوس از برنامه خود عقب است. قناعتی با اشاره به محدودیت منابع مالی شهرداری برای تامین ناوگان مورد نیاز شبکه حملونقل درون شهری گفت: منابع مورد نیاز برای خرید ناوگان جدید از سه محل بودجه دولت، بودجه شهرداری و از طریق درآمدهای حاصل از فروش بلیت مترو و اتوبوس باید تامین شود اما تامین این بودجه همواره بر دوش شهروندان و شهرداری بوده است. وی با بیان اینکه 2 هزار دستگاه از اتوبوسهای فعال ناوگان شهری از رده خارج و فرسوده هستند، تاکید کرد: جمعیت بیش از 9 میلیون نفری شهری تهران تنها با 6 هزار اتوبوس جابهجا میشوند که البته 2 هزار دستگاه از این ناوگان همواره در دست تعمیر هستند. عضو شورای شهر تهران ادامه داد: علاوه بر اینکه این تعداد از ناوگان نیاز به نوسازی و بازسازی دارند جمعیت این کلانشهر باید حداقل با 12 هزار اتوبوس جابهجا شود.
به گفته مسئولان شهرداری تهران بالغ بر 1800میلیاردتومان بودجه مستقیم اختصاص یافته به توسعه حملونقل ریلی از سوی شهرداری تهران بوده و همچنین بیش از 350میلیارد نیز به منظور تملکهای موجود در مترو و 330 میلیارد هم بابت بازپرداخت فاینانسهای مترو در نظر گرفته شده است. البته چندی پیش اسماعیل دوستی، یکی از اعضای شورای شهر تهران از ترخیص 200دستگاه اتوبوس برای ناوگان شهری تهران خبر داد و گفت: تمهیدات لازم برای انتقال این اتوبوسها از بندرعباس به تهران اتخاذ شده است و بهزودی اتوبوسهای جدید وارد ناوگان حملونقل عمومی خواهد شد. با ورود اتوبوسهای جدید، اتوبوسهای فرسوده از ناوگان حملونقل خارج خواهند شد ضمن اینکه امیدواریم تا پایان سال 94، تعداد اتوبوسهای جدید افزایش یابد. اما در صورت ورود این تعداد اتوبوس هم تنها چیزی حدود 3 درصد از نیاز تهران برآورده میشود.
150 کیلومتر مترو کم داریم
توسعه حملونقل ریلی همواره یکی از بودجهخوارترین پروژههای عمرانی است که هر ساله بخش قابل توجهی از بودجه کشور به این ردیف اختصاص مییابد. طبق گفته مدیرکل برنامهریزی و توسعه شهری معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری235میلیاردتومان اعتبار از سوی دولت برای توسعه حمل ونقل ریلی پایتخت در سال 94 مصوب شده است و این رقم در مقایسه با بودجه شهرداری تهران در توسعه حملونقل ریلی رقمی بسیار ناچیز و کمتر از 10درصد بودجه شهرداری است و انتظار مدیریت شهری از دولت اختصاص حداقل 2هزارو 430 میلیارد تومان اعتبار برای توسعه متروی تهران در سالجاری است و شهرداری تهران در سال گذشته بالغ بر 1100 میلیارد تومان به توسعه مترو اختصاص داد. این در حالی است که از سوی دولت در سال 93 تنها مبلغ 195میلیارد تومان اعتبار برای مترو تهران مصوب شد و از این میزان نیز تنها 109 میلیارد را پرداخت کردند.
ساخت مترو و ایستگاههای جدید و افزایش طول خطوط از اولویتهای شهرداری در انجام پروژههای عمرانی محسوب میشود. قناعتی با بیان اینکه در برنامه توسعه پنج ساله دوم ساخت 300 کیلومتر مترو هدفگذاری شده بود، گفت: در حال حاضر طول خط مترو پایتخت چیزی حدود 150 کیلومتر است، این در حالی است که چند سال گذشته این خطوط باید به 300 کیلومتر افزایش مییافت و در حال حاضر شهرداری تهران نزدیک به 150کیلومتر از برنامه چند سال قبل خود عقب مانده است. البته با افتتاح خط 3 مترو طول مترو تهران به 190 کیلومتر میرسد اما همچنان از برنامه عقب ماندهایم. وی با بیان اینکه ساخت خط هفت و شش مترو در اولویت برنامههای شهرداری قرار دارد، گفت: تکمیل و راهاندازی خطوط هفت، چهار و سه اولویت نخست شهرداری تهران در سال 94 است و همچنین توسعه خط چهار تا فرودگاه مهرآباد و توسعه خط سه تا شهرک قائم در دستور کار شهرداری در سالجاری است.
فاینانس دوباره به شهرداری برگردد
درحالیکه فاینانس یکی از راههای تامین مالی پروژهها محسوب میشود، قناعتی میگوید: دولت پروژههای شهرداری را از اولویت فاینانس خارج کرده است و پروژههای شهرداری توان گرفتن فاینانس را برای اجرای پروژههای عمرانی خود ندارد، این در حالی است که قطعا با گزینه فاینانس سرعت ساخت پروژهها افزایش مییابد و معتقدم باید استفاده از فاینانس به پروژههای شهری بازگردد.