چگونگی جهانی شدن شرکت های ایرانی بررسی می شود / چرخش ذهنی به سوی جهانی شدن

بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی بر این باورند که به دلیل اتکای دیرینه اقتصاد ایران به درآمدهای حاصل از فروش نفت، سهم عمده ای از بازارهای داخلی کشور سال های سال است که به واردات بیش از صادرات اختصاص داده شده است.

این در حالی است که اگر از سوی شرکت ها یا واحد های تولیدی کوچک و بزرگ کشور تمایلی برای حضور در بازارهای بین المللی باشد، باید به چند عامل از جمله افزایش کیفیت کالا یا تولیدات تا قیمت قابل رقابت در سطح جهانی بیش از همه توجه داشت.

درحالی که حفظ استانداردهای تولید کالا در کنار سایر ملزومات همواره از سوی کارشناسان به عنوان نقش تعیین کننده در صادرات و حضور در بازارعنوان می شود، برخی صاحب نظران در این خصوص بر این باورند که بیش از هر چیزی باید ذهنیت مردم یا تولیدکنندگان به سمت بازارهای جهانی تغییر یابد.

به عبارتی آنان در مرحله نخست بپذیرند که می توانند با ارائه کالای باکیفیت سهم قابل توجهی از بازارهای جهانی را داشته باشند و با پذیرش این باور در بالابردن کیفیت تولیدات تا فراهم آوردن سایر ملزومات و تکنیک های مؤثر در تجارت های بین المللی گام های مهمی را بردارند.

***

دکترعلی جلالی:

با اجرای ضعیف استانداردها نمی توان رقابت های بین المللی داشت

دکتر علی جلالی، مدرس بین المللی استاندارد در این خصوص معتقد است برای جهانی کردن تولیدات و محصولات ایرانی باید در دو سطح فنی و مدیریت، استانداردهای واقعی لحاظ شود. او بر این باور است که در سال های گذشته آنگونه که باید شرکت ها و کارخانجات به استاندارد کردن محصولات خود بها ندادند و گاهی با استانداردهای تقلبی و نه چندان مرغوب در بازارها حضور یافتند که بیشتر منجر به شکست و سلب اعتماد از آنان شد.

بسیاری از کارشناسان وقتی از شریط حضور در بازارهای بین المللی سخن می گویند به استاندارد سازی تولیدات اشاره می کنند نظر شما در این خصوص چیست؟

باید به این موضوع توجه داشت که هرکشوری استاندارد خودش را دارد و البته برخی نیز سختگیرانه تر برخورد می کنند. از سوی دیگر، برخی استانداردها فنی و برخی مدیریتی است. از نظر استانداردهای فنی یک سری از مشخصات محصولات فنی است که این بخش هم در استانداردهای ملی و هم جهانی معمولاً در یک سطح رعایت می شود.

از سوی دیگر، برخی استانداردهای مدیریتی است مثل ایزو9001 سال 2015 که این قبیل استانداردها مربوط به کیفیت محصولات است مثل استاندارد قطعه سازان خودرو که Ts16949 یا تجهیزات پزشکی که استاندارد ISO13485 دارند و این قبیل استانداردها تضمین کیفیت کالا است و کارخانه ها نیز با این استاندارد اطمینان لازم را به مشتری ارائه می دهند و با این رویه سیستم مدیریتی را تعیین می کنند که اگر از محصول من ناراضی باشید امکان تعویض دارید.

از سوی دیگر، اگر مایل به حضور در بازارهای جهانی هستیم باید به هر دو استاندارد فنی و مدیریتی مجهز باشیم. این در حالی است که در شرایط فعلی برخی تولیدکنندگان برای محصولات شان از سازمان های نامعتبر استاندارد گرفته اند یا برخی فقط دنبال گرفتن مدرک استاندارد بودند.

مثلاً شرکتی به راحتی استانداردISO 9001 می دهد درحالی که شش ماه برای ارائه این استاندارد زمان لازم است بنابراین با این رویه اخذ استاندارد، بسیاری از کالا ها از استانداردهای لازم برای رقابت در عرصه جهانی محروم می مانند یا فاصله می گیرند، چرا که هنوز باور واقعی نسبت به اهمیت این موضوع در بازارهای رقابتی جهانی ندارند.

***

محمد لاهوتی:

هر کشوری استاندارد بازارهای خودش را دارد

محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران است. او در خصوص احراز شرایط لازم از سوی شرکت ها برای حضور در بازارهای بین المللی معتقد است شرکت ها و تولیدکنندگان باید استانداردهای تولید و صادرات را که مناسب همان کشور است رعایت کنند تا بتوانند در بازارهای بین المللی امکان حضور و رقابت داشته باشند.

به نظر شما شرکت ها برای حضور در بازارهای بین المللی و جهانی شدن باید به چه مولفه هایی دست یابند و حائز چه شرایطی باشند؟

هر کشوری استاندارد بازار خودش را دارد مثل آمریکا که استانداردهای بازار خودش را می طلبد بنابراین کالاهایی که قرار است به این کشور صادر شوند نیز باید حتماً استانداردهای لازم این کشور را رعایت کنند یا کشورهای اسلامی که باید کالاهای حلال و شرعی و غیر شرعی و شرایط خاص آن بازار را در نظر بگیرند و سپس نسبت به تولید یا صادرات به آن بازار اقدام کنند.

نکته دیگر در مورد جهانی شدن و جهانی کردن شرکت ها در مرحله اول کیفیت تولیدات و سپس قیمت کالاهای تولیدی است بنابراین این دو فاکتور لازم و ملزوم یکدیگر هستند تا بتوانند کالا یا محصول را در بازار بین المللی قابل عرضه یا دادوستد کنند.

به عبارتی قیمت کالا براساس کیفیت تولید قابل ارائه باشد و همچنین از نظر کیفیت و قیمت تمام شده در شرایطی باشد که نسبت به رقبا از قدرت رقابت بیشتری برخوردار باشد، از این رو عنوان می شود که برای جهانی کردن تولیدات و داشتن بازارهای صادراتی شرایط سخت تر است چرا که ما با همکاران خودمان در یک بازار محدود و بسته رقابت نمی کنیم بلکه این بار میدان رقابت سطح وسیعی از جهان را شامل می شود، این موضوع مثل حضور در مسابقات ورزشی است که ابتدا از سطح محلی شروع می شود سپس در صورت موفقیت به سطح استانی و ملی و بعدها بین المللی و مسابقات جهانی ارتقا می یابد. بنابراین برای حضور در بازارهای رقابتی جهانی پارامترهای حضور متفاوت تر از رقابت در سطح ملی می شود.

با توجه به تجربه شما در عرصه صادرات، نیازهای مخاطبان در بازارهای بین المللی چه بوده است؟

مهم ترین مسئله توجه به درخواست مشتری است و توجه به استانداردهای آن کشور در بازار است و همین موضوع از تولید تا حضور در بازار رقابتی برای شما به عنوان عرضه کننده تعیین کننده خواهد بود از سوی دیگر باید به این موضوع توجه داشت جنسی که تحویل مشتری می شود باید براساس همان پرفرم های عنوان شده ارائه شود و در ادامه بدون کوچک ترین تغییرات در بسته بندی های مناسب تحویل مشتری شود.

اینها تماما کنار یکدیگر از جمله نکاتی است که باید یک واحد تولیدی به آن توجه داشته باشد تا بتواند کالای قابل ارائه در بازار بین المللی داشته باشد و در مقابل این مسائل تولید کننده می تواند قیمت را به قیمت رقابتی نزدیک کند.

از دیگر نیازهای مهم برای حضور در بازارهای بین المللی رسیدن به مرز ماندگاری است، به عبارتی دست به تولید کالایی بزنیم که در بازار ماندگار باشد و برای طولانی مدت کالای تولید شده از کیفیت همیشگی برخوردار باشد و با همان کیفیت هم همیشه دست مشتری خارجی برسد که اگر این شرایط از سوی تولید کننده رعایت شود به مرور زمان آن کالا در آن کشور و در آن بازار جای خواهد افتاد و به شکل اتوماتیک در آن کشور به یک برند تبدیل خواهد شد، در آن صورت می توان گفت شرکت مدنظر توانسته به یک برند تبدیل شود و شرکت کالای مورد نظر را در حد استاندارد و مورد نیاز بازار حفظ کرده و قابل ارائه کند.

***

محمدرضا نجفی منش:

کاهش بهره بانکی بزرگ ترین حمایت از تولیدات است

محمدرضا نجفی منش، عضوهیأت مدیره انجمن قطعه سازان تهران و رئیس کمیسیون فضای کسب و کار اتاق تهران است. او درخصوص چگونگی ایجاد شرایط مناسب برای توسعه تولید و حضور تولیدات دربازارهای جهانی معتقد است در صورتی این شرایط برای شرکت های ما فراهم خواهد شد که در ایران نیز همچون سایر کشورها نرخ بهره بانکی کاهش یابد و نرخ ارز نیز با نوسانات بازار تعیین شود. او این دو عامل را از مهم ترین عوامل برای حضور شرکت ها در بازار و فضای رقابتی بین المللی می داند.

از نظر شما در بخش تولید تا صادرات خودرو و قطعات خودرو چه فاکتورهایی توان تولیدات شرکت های داخلی را در بازارهای خارجی افزایش خواهد داد؟

برای تحقق اهداف مان دراین زمینه باید به سمت مدیریت جهانی حرکت کنیم. به عبارتی روش هایی را که دنیا پیروی کرده است ما نیز دنبال کنیم. از سوی دیگر باید باور داشته باشیم که می توانیم دربازارهای بین المللی حضور داشته باشیم. به عبارتی تا زمانی که ذهنیت ما این مهم را نپذیرد کارشدنی نیست. باید یادآور شوم درحال حاضرما مشکل نیروی انسانی نداریم تنها مشکل ما این ذهنیت است که باید به سمت باور به توانایی ها و توانمندی ها پیش برود و بپذیرد که می تواند در دنیا دست به رقابت جهانی بزند.

بحث دوم پیرامون صادراتی شدن محصولات در بخش خودرو شرایط کاری خودمان است که باید آن را بهبود بخشیم و این در حالی است که امروز در رتبه بندی های انجام شده در بخش انجام معاملات  (JOINE BUSINESS) ما در جایگاه 120 ایستاده ایم.

دراین بخش از معاملات خارجی نیز رویه این گونه نیست که کشوری برای کمک به صنعت ما اقدامی انجام دهد و این بیشتر نیازمند حمایت از سرمایه گذار داخلی از سوی سیاست گذاران اقتصادی خود ما است بنابراین لازم است تا برای رسیدن به اهداف مدنظر و بالابردن این رتبه بیشتر از سرمایه گذار داخلی و خارجی حمایت های لازم به عمل آید.

طی سال های اخیر آیا سیاست های حمایتی از این صنعت بیشتر شده است یا خیر؟

با توجه به رفع تحریم از صنعت خودروسازی ایران تعاملات سازنده ای در این بخش از صنعت در بازارهای بین المللی صورت گرفته است که نیاز به تمهیدات بیشتر در بخش های مختلف از جمله ارائه وام با نرخ بهره پایین تر است چرا که این رویه ثابت شده درتمام میادین بین المللی وجود دارد و معمولاً به تولیدکنندگان در سایر کشورها وام با بهره بانکی 2 یا 3درصد تعلق می گیرد و این در حالی است که در ایران بهره بانکی تعریف شده به تولید کننده 18درصد است و این شرایط را برای تولیدات یا صادرات سخت تر کرده است.

ارتباط با نویسنده: soheila.vakili@gmail.com