رئیس کمیسیون سرمایه گذاری اتاق ایران در تحلیل سخنان رئیس جمهوری در سازمان ملل / چراغ برای سرمایه گذاران خارجی سبز می شود

حسن روحانی در هفتاد و یکمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، همکاری نکردن بانک های بزرگ با ایران را عدم انطباق عملکرد آمریکا با برجام تعبیر کرد و از کشورهای دیگر خواست از آمریکا بخواهند در رفتارش تجدیدنظر کند. این چالش که شاید اصلی ترین مشکل سرمایه گذاری در ایران است توسط رئیس جمهوری در این مجمع به بحث کشیده شد.

تلاش روحانی تا آنجا پیش رفت که به گفته او، در جلسه وزرای کمیسیون مشترک نظارت بر اجرای برجام، همه شش کشور خواستار اصلاح رفتار آمریکا شدند و این کشور قول همکاری داد. او با 25 همتای خود از دیگر کشورهای جهان گفت وگو و مذاکره کرد و یادآوری شد ایران آماده همکاری های بیشتر با آنهاست. روحانی اما بحث درباره معرفی بخش خصوصی کشور را فراموش نکرد و در دیدار با رؤسای دیگر کشورها بر اهمیت و نقش این بخش در جذب سرمایه گذاری خارجی و رشد اقتصاد ایران تاکیدکرد. اما اتفاق دیگری که به گفته فریال مستوفی، رئیس کمیسیون سرمایه گذاری اتاق ایران و رئیس کمیته سرمایه گذاری خارجی اتاق تهران می توان آن را در کنار سخنرانی ریاست جمهوری یک گام مثبت دانست، صدو رمجوز فروش ایرباس و بویینگ به ایران است؛ اقدامی که شاید چراغ سبزی در مسیر مراودات بانکی باشد. 

آقای روحانی در نشست سازمان ملل از رفتار بانک های بزرگ انتقاد کرد و با استناد به گفته های این بانک ها دلیل آن را ترس از جریمه های آمریکا دانست؛ مسئله ای که صاحب نظران در بخش خصوصی آن را مانع اصلی جذب سرمایه گذاری در پسابرجام می دانند. به نظر شما صحبت های آقای روحانی در این مجمع که مقامات ارشد همه کشورها حضور دارند، چقدر در تغییر روند جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران تاثیر گذار خواهد بود؟

به نظر من این صحبت ها تاثیرات مثبتی خواهد داشت. همه ما بعد از برجام انتظار داشتیم مشکلات بانکی حل شود، اما متاسفانه بانک های بزرگ از معامله با ایران و نقل و انتقال پول خودداری کردند. دلیل آن هم همان طور که همه می دانیم و آقای روحانی هم در سازمان ملل گفتند ترس بانک های بزرگ از جریمه ها و هشدار های آمریکاست. آمریکا باید به آنها اطمینان دهد که کار با ایران مشکلی پیش پای آنها نخواهد گذاشت.

اما وزیر امور خارجه این کشور بارها گفته است، مشکلی برای کار با ایران وجود ندارد.

اما این کافی نیست، این اطمینان باید از سوی وزارت خزانه داری داده شود. مشکل دیگری که به موازات همین جریان باید حل شود فرآیند شفاف سازی و استاندارد سازی بانک هاست. در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا عضو گروه FATF هستند، دقیقا به دلیل شفافیتی که باید در نقل و انتقالات پولی، منشا و دریافت کننده باید اعمال کنند در این گروه هستند. اما متاسفانه ما هنوز عضو نیستیم.

با این حال من فکر می کنم با صحبت هایی که آقای روحانی در نیویورک داشتند فشارهایی از سوی برخی کشورها بر آمریکا وارد خواهد شد و گشایشی برای مراودات بانکی با ایران صورت گیرد و به این مسئله امیدوار هستم. اما نباید انتظار داشته باشیم قبل از اینکه به سطح لازم در استانداردهای بین المللی بانکی برسیم بانک ها ی بزرگ با ما تعامل داشته باشند.

اتفاقی که در روزهای اخیر افتاد صدور مجوز فروش به بویینگ و ایرباس بود. آیا این اقدام می تواند چراغ سبزی برای سرمایه گذاران خارجی، دیگر شرکت های بزرگ و بانک ها برای کار با ایران باشد؟

به نظر من اعطای مجوز به این دو شرکت برای معامله با ایران یک قدم مثبت است و ورود این دو شرکت به کشور می تواند دریچه ای برای از سر گرفتن معاملات دیگر و حضور شرکت های بزرگ در ایران باز کند. معاملات بویینگ که یک شرکت آمریکایی است، برای من جالب است و می خواهم بدانم بویینگ نقل و انتقال پولی را چطور انجام خواهد داد. مگر اینکه آمریکا بخواهد مراودات بانکی را تسهیل کند که حتما این مسئله می تواند چراغ سبزی برای بانک ها، شرکت های بزرگ و جلب توجه سرمایه گذاران خارجی به ایران باشد و اگر روند موفقی داشته باشد می توان به رشد سرمایه گذاری در ایران در نیمه دوم سال امیدوار بود.

در مورد جذب سرمایه گذار خارجی که از اولویت های برنامه ششم است، آیا در این برنامه محورهای جذب هم به طور دقیق روشن شده است؟

ما برای رسیدن به هدف های تعیین شده در خصوص جذب سرمایه گذار در این برنامه، نیاز به شفافیت و امنیت داریم. بدون به وجود آوردن شفافیت لازم و امنیت برای سرمایه گذار، به هیچ یک از هدف های مشخص شده نخواهیم رسید. همه ما می دانیم که بدون جذب سرمایه گذاری رشد اقتصادی در هیچ کشوری به وجود نخواهد آمد. اما ما برای این کار شفافیت لازم را نداریم. قوانین ما روشن نیستند، سازمان ها و نهاد ها موازی کاری و جزیره ای عمل می کنند. مبهم عمل کردن در قوانین همیشه راه را برای فرار، باز گذاشته است. همیشه با آنها سلیقه ای برخورد شده یا قوانین را تفسیر می کنند، در صورتی که قانون شفاف نیازی به تفسیر ندارد.

مرکز سرمایه گذاری اتاق تهران در حال بررسی این مشکلات بود، آیا اقداماتی هم انجام شد؟

در کمیـــسیـــــــــون سرمایه گذاری اتاق ایران و مرکز سرمایه گذاری اتاق تهران با همکاری وزارت اقتصاد و دارایی درحال پیگیری هستیم. در حال حاضر تصمیم بر این شد که یک پنجره واحد به وجود بیاوریم.

در این حالت وقتی یک سرمایه گذار می خواهد به ایران بیاید و برای سرمایه گذاری مجوز بگیرد، نباید از یک موسسه به یک موسسه دیگر و از یک سازمان به یک سازمان دیگر برود. متاسفانه در حال حاضر این طور است و مشکلات برای سرمایه گذار قابل پیش بینی نیست و نمی داند در نهایت موفق به انجام کارش می شود یا خیر. اگر تمام این موارد متمرکز انجام شود، به راحتی می تواند منجر به حل مشکلات و تسریع در صدور مجوز شود. اگر در برنامه ششم قرار است رشد 8 درصدی و بین 30 تا 50 میلیارد دلار جذب سرمایه گذاری خارجی در سال داشته باشیم باید حمایت های لازم برای جذب سرمایه گذاری ایجاد شود.

به نظر من شفاف سازی مهم ترین پیش فرض است. دیگر اینکه اقتصاد ما که همیشه بر پایه نفت بوده باید به سوی کارآفرینی و نو آوری تغییر مسیر دهد. بنابراین اینجاست که دقیقا بخش خصوصی باید نقش آفرین و محرک اقتصاد باشد و به همین دلیل هم دولت نباید رقیب این بخش باشد، باید کوچک تر شده و به عبارت دقیق تر از اقتصاد دور شود، اما نظارت ها و حمایت هایش همچنان تداوم داشته باشد. آقای روحانی در نشست با همتایانش در حاشیه نشست سازمان ملل بر اهمیت و نقش بخش خصوصی ایران در جذب سرمایه گذاری خارجی بارها تاکید کردند، امیدواریم این رویکرد دولت در اجرا هم متکی بر بخش خصوصی به پیش برود.

ارتباط با نویسنده : minoo.galeh@gmail.com