گزارشی از فعالیت‌ های یک شرکت دانش‌ بنیان در زمینه سامانه‌ های نظارت هوشمند شغلی / پیوست دیجیتال به همه چیز

نظارت و پایش به منظور بهتر انجام شدن تراکنش‌ها و در دست داشتن اطلاعات و مدیریت بهتر مجموعه از بخش‌هایی است که مورد توجه همه سازمان‌ها و شرکت‌ها قرار می‌گیرد؛ بخشی که در اغلب سازمان‌های بزرگ و همواره با کنترل به روش‌های مختلف، کارکنان و فعالیت‌های آنها را پایش می‌کند.هدف این بخش‌های نظارتی بهتر انجام شدن کارها، کشف تقلب‌ها، کاهش هزینه‌ها، گزارش‌گیری‌های دقیق و مدیریت بهتر مجموعه است. 

در کشور ما بخش نظارتی در سازمان‌ها معمولا به‌صورت دستی و با کمک نیروی انسانی انجام می‌شود. خطای نیروی انسانی همواره موجب تولید اطلاعاتی با انحراف بالاست، از این رو بسیاری کشورهای پیشرفته در دنیا به کمک تکنولوژی و ترکیب آن با نوآوری بسته به نوع فعالیت سازمان و شرکت، کارهای مربوط به نظارت و پایش را به‌صورت دیجیتالی و با دقت و هوشیاری بالاتر انجام می‌دهند.

رئوف رحیمی کارآفرین 47 ساله کردستانی که در رشته مدیریت بازرگانی درس خوانده است، به‌عنوان نخستین نفری در ایران شناخته می‌شود که توانسته با پیوست دیجیتال به فضای واقعی شرکت‌ها و سازمان‌ها «سامانه نظارت هوشمند شغلی» را به وسیله جمع‌آوری داده‌های مکانی طراحی و تولید کند.

این سامانه همان‌طور که از نامش پیداست آمده است تا در برابر خطاهای نیروی انسانی بایستد و با نظارت و پایش دقیق، موجب بالا رفتن بهره‌وری سازمان‌ها شود. در ادامه گفت‌وگوی «فرصت امروز» با این کارآفرین را می‌خوانید و متوجه میزان ریسک‌پذیری بالای این فرد برای رسیدن به اهدافش خواهید شد.

حاشیه امن را کنار بگذار

رحیمی به مدت 27سال معاون اشتغال و خودکفایی در کمیته امداد استان کردستان بوده است و دو سال پیش از حاشیه امن شغلی خود استعفا داده است. او در این خصوص می‌گوید: حدود 27سال در فضای دولتی و با حقوق و مزایای خوبی که داشتم زندگی آرامی را طی کردم، اما سال‌های آخر به نظرم آمد باید کارهای بهتری انجام دهم و ذهن و زندگی‌ام را وارد مراحل جدیدی کنم، از این رو در سال 92 از شغلم استعفا دادم و شرکت آرکا پشتیبان غرب را راه‌اندازی کردم.

این شرکت برای مشاوره دادن به کسب‌و‌کارهای دیگر راه‌اندازی شد و در اوایل کارهای مشاوره‌ای و تحقیقات بازار و نوشتن بیزینس پلن انجام می‌دادیم، اما برای من این هم کافی نبود و با توجه به تجربه کاری که در کمیته امداد داشتم و نیاز این مجموعه را طی این 27 سال دیده بودم تصمیم گرفتم یک سیستم نظارتی دقیق برای این مجموعه طراحی و تولید کنم، اما نه تخصصی در زمینه برنامه‌نویسی داشتم و نه حتی می‌توانستم یک خط کد بنویسم، اما خلاقیت در کار و انگیزه‌ای که داشتم به من کمک کرد تا تیمی از افراد متخصص را گردهم آورم و ایده‌هایی را که در ذهنم بود بیان کنم و همکاران برنامه‌نویس برنامه مورد نظر را پیاده‌سازی کنند.

نظارت از واجبات سازمان‌هاست

رحیمی معتقد است: در سیستم‌های بزرگ نظارت بر امور از مسائل مهم به شمار می‌آید و در خصوص سامانه‌ای که خود طراحی کرده می‌افزاید: زمانی که من در کمیته امداد کار می‌کردم حدود 300هزار شغل به‌صورت سالانه در این ارگان ایجاد می‌شد که نظارت‌ها به‌گونه‌ای بود که فرد با مراجعه حضوری، فرم‌ها را به‌صورت دستی تکمیل می‌کرد و این فرم‌ها سپس توسط کارشناس، رویت و در نهایت بایگانی می‌شدند که 7تا 35درصد خطای انسانی در جمع‌آوری این اطلاعات وجود دارد و هزینه‌های بسیاری هم برای جذب نیروی انسانی، خرید کاغذ، انبارداری و نگهداری این اطلاعات صرف می‌شد و علاوه بر این، گزارش‌ها همواره دقت و صحت لازم را نداشتند اما این سامانه با اصلاح ضوابط جذب، جهت به کارگیری ناظران مجرب و واجد صلاحیت، ساماندهی و ایجاد وحدت رویه در پرداخت حق‌الزحمه ناظران فنی، افزایش مسئولیت ناظران فنی در قبال طرح‌های تحت نظارت، نظارت بر طرح‌ها در قالب سیستم یکپارچه به‌صورت آنلاین و توجه به پایدار‌سازی طرح‌ها را به همراه دارد.

وی می‌افزاید: ثبت سریع و هوشمندانه اطلاعات در نظارت هوشمند به وسیله نرم‌افزار صورت می‌گیرد و فرم‌های تکمیل شده بررسی و تایید اطلاعات می‌شود. ضمن اینکه تجمیع و دسته‌بندی هوشمندانه اطلاعات توسط سیستم انجام خواهد شد و این سامانه فقط حدود 400میلیون تومان سالانه در چاپ و نگهداری کاغذ و فرم‌ها صرفه‌جویی می‌کند.

ورود به دنیای پایش

این کارآفرین خلاق در ادامه می‌افزاید: این طرح شهریور ماه سال 93 رونمایی شد و اسفند طرح ما مورد تایید پارک علم و فناوری کردستان قرار گرفت. بعد از طراحی و تولید این سامانه ما به دنیای بزرگ پایش وارد شدیم و متوجه شدیم سازمان‌ها و ارگان‌های بسیاری هستند که کارهای نظارتی خود را به همین روش‌های دستی و با صرف هزینه‌های بالا انجام می‌دهند.

بانک‌ها، فروشگاه‌ها و تمام سازمان‌ها و ارگان‌هایی که نیرو‌های بیرون از سازمان را برای فعالیت و نظارت بر امور ارسال می‌کنند همگی می‌توانند مشتریان اصلی این سامانه باشند.

وی تصریح می‌کند: ما حتی به شورای عالی اشتغال پیشنهاد استفاده از این سامانه را دادیم که می‌توانست از طریق این سامانه و ثبت افراد مختلف در سامانه و کنترل تمام بخش‌ها از طریق این سایت آمارهای کاربردی داشته باشد.

مثلا با استفاده از یکی از بخش‌های این سامانه تراکم شغل‌ها در مناطق جغرافیایی را به دست آورده و در مناطق مختلف شغل‌های مورد نیاز ایجاد شود و بخشی از مشکل اشتغال در کشور را با پایش دقیق ریشه کن کند؛ کاری که در سنگاپور و شمال آفریقا به وسیله سامانه‌های مشابه پیاده‌سازی و به خوبی هم اجرا شد، اما متأسفانه در کشور ما به دلیل عدم حمایت دولت‌ها و سازمان‌ها و ترجیح برخی افراد سودجو در سازمان‌های مختلف که مخالف پایش و نظارت دقیق هستند، این‌گونه فعالیت‌های شرکت‌های دانش بنیان ناکام می‌ماند.

رحیمی معتقد است: شرکت‌های دانش‌بنیانی که در شهرستان‌های فعالیت می‌کنند، کیلومترها از مرکز تصمیم‌گیری‌ها و پایتخت کشور دور هستند و همین فاصله موجب شده بسیاری از طرح‌ها به‌رغم همه نقاط قوت و مزیت‌هایی که دارند اجرایی نشوند و با بی‌توجهی مواجه شوند.

تحقیقات بازار و در نظر نگرفتن احتمال تقلب

رحیمی در خصوص تحقیقات بازار برای فروش این سامانه می‌گوید: ما تحقیقات کاملی در خصوص بازار ایران و نیاز به این سامانه انجام دادیم و همه شاخص‌ها مانند کشش بازار، نیاز مشتری، مناطق با پتانسیل بالا، بهره‌وری که به مشتری داده می‌شود و... را بررسی کردیم، اما متاسفانه عوامل فساد برانگیز و احتمال رانت عدم حمایت را پیش‌بینی نکرده بودیم که همین مسئله موجب شد طرح و و ایده اصلی توسط بسیاری از سازمان‌هایی که ما برنامه را به آنها معرفی می‌کردیم دزدیده شود و خودشان آن را به‌صورت ناقص و ناموفق طراحی و تولید کنند.

مزیت‌های پایش

رحیمی در خصوص مزیت‌های این سامانه برای سازمان‌ها می‌گوید: پایش و نظارت مزیت‌های بسیاری در هر سازمانی با توجه به نوع فعالیت‌هایش دارد. از مهم‌ترین این مزیت‌های می‌توان به کاهش هزینه‌هایی که در روش‌های سنتی استفاده می‌شود اشاره کرد؛ هزینه‌هایی چون نیروی انسانی، کاغذ، انبار و سیستم نگهداری فایل‌ها، کشوها و...

به علاوه این سیستم‌های هوشمند موجب افزایش بهره‌وری در سرعت فرآیندها می‌شوند و می‌توان به وسیله این سامانه گزارش‌گیری‌های متنوع و دقیق را به دست آورد که این گزارش‌ها هم می‌تواند به خود سازمان کمک کند و هم به کارشناسان برای تحقیقات کشوری کمک کند تا بتوانند آمار دقیقی از تولید، اشتغال، درآمد و... داشته باشند.

این سیستم، سیستم شفاف و هوشمند است و درصد خطا و تقلب انسانی را صفر می‌کند، همچنین سریع است و همین سرعت موجب سهولت در انجام امور و گزارش‌گیری‌ها می‌شود.

صادرات سامانه نظارت هوشمند شغلی

رحیمی در خصوص صادرات این سامانه و برنامه‌ریزی‌هایی که برای این کار در نظر دارد، می‌گوید: ما در کشور واقعیتی به نام ایده دزدی را به وضوح حس می‌کنیم و شورای عالی انفورماتیک به‌عنوان یکی از متولیانی که باید از ایده‌پردازان حمایت کند در این راستا فقط ایده‌پردازان را مدتی درگیر آمد و رفت و بروکراسی‌های اداری خود می‌کند و در نهایت هم کار مثبتی انجام نمی‌شود، از این رو شرکت دانش‌بنیان یا باید آنقدر پشتوانه مالی یا نفوذ داشته باشد که خود محصول خود را در بازار بفروشد یا باید مانند ما به کارهای دیگر رو بیاورد.

وی تصریح می‌کند: بهمن ماه سال گذشته من برای فروش این سامانه به بانک‌ها به کشورهایی چون هند، مسکو و سوییس رفتم اما سیستم بانک‌های آنجا یکپارچه است و رقابتی در سیستم‌های بانکی وجود ندارد. آنها خود قوی‌ترین نرم‌افزارنویس‌ها را دارند یا مثلا در امارات و اقلیم کردستان شرکت ام‌بی‌ام تمام کارهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مربوط به بانک‌ها را پشتیبانی می‌کند و مانند ایران نیست که هر بانک برای خود سیستم مجزا و برنامه‌های متفاوت داشته باشد.

اطلس جغرافیای شغلی

این کارشناس توضیح می‌دهد: در کنار این سامانه ما توانستیم اطلس جغرافیای شغلی را هم به دست آوریم که این اطلس یک نقشه چند بعدی دیجیتالی است و آدرس و اطلاعات تمام شعبه‌ها، کارکنان و زیرمجموعه‌های خارج از سازمان را نشان می‌دهد. با استفاده از این اطلس سازمان مورد نظر می‌تواند متوجه شود در چه قسمت‌هایی نیاز به شعبه دارد یا در چه بخش‌هایی فروش کمتر و چه بخش‌هایی بیشتر است. از این طریق می‌توان تحقیقات دقیق بازار و نیازهای مشتریان را بررسی کرد.

رحیمی در آخر در خصوص آینده این سامانه می‌افزاید: من معتقدم در آینده این سامانه‌ها در تمامی سازمان‌ها به کار گرفته می‌شود، چنانچه که در دنیا در حال استفاده از این سامانه‌های پایش هستند تا ضریب خطا را در کار کاهش دهند، اما متاسفانه در کشور ما حق مولف ضایع می‌شود.

ارتباط با نویسنده: shokoofehmirzaee@yahoo.com