چین با کاهش رشد اقتصادی مواجه شده / پیش لرزه های چینی در اقتصاد جهان

گائو هاچنگ، وزیر تجارت چین در آغاز نشست دو روزه وزرای تجارت کشورهای عضو «گروه20» در شانگهای نسبت به وضعیت اقتصای دنیا هشدار داد و آن را «ترسناک» و «پیچیده» خواند. نشست گروه20 در حالی برگزار شد که اقتصاد ضعیف این روزهای دنیا به دنبال رأی مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا با عدم قطعیت مواجه شده است. گائو معتقد است بهبودی از این وضعیت، پیچیده و ترسناک خواهد بود.

او می گوید تجارت جهانی دچار تزلزل شده و سرمایه گذاری بین المللی هنوز فاصله زیادی با روزهای قبل از بحران مالی جهانی دارد و کل اقتصاد دنیا هنوز راه مشخصی را برای رسیدن به رشد پایدار نیافته است.

تنها چند روز از صحبت های وزیر تجارت چین گذشته و حالا سی ان ان خبر از کاهش رشد اقتصادی چین داده است. سی ان ان می نویسد نرخ رشد اقتصادی دومین اقتصاد بزرگ دنیا در سه ماهه آخری که به ماه ژوئن می رسد، 6/6درصد بوده که از نرخ رشد سه  ماهه اول سال مالی این کشور کمتر بوده است.

این میزان نرخ رشد را چین اوایل سال 2009 در روزهای تاریک بحران مالی جهانی تجربه کرده بود.

اقتصاددانان پیش  بینی می کنند نرخ رشد تولیدات ناخالص داخلی چین در سال 2016 به 6/5درصد هم می رسد؛ هدف خود دولت هم رقمی بین 6/5 تا 7درصد است اما از نگاه تحلیلگران توسعه اقتصادی چین در سال 2017 به 6/3درصد کاهش خواهد یافت.

یک تحلیلگر اقتصادی می گوید: «وضعیت کلی حاکم بر چین منفی است و به همین شکل ادامه پیدا می کند. تقریبا همه از مشکلات اقتصادی چین خبر دارند و معتقدند تاثیر منفی و عمیقی روی بازارهای جهانی دارد.»

نشریه بیزینس اینسایدر در گزارشی که از نشست گروه 20 منتشر کرده، می گوید بخش فلز وسیع اما بحران زده چین تمرکز خود را روی صادرات گذاشته تا کاهش میزان تقاضای داخلی را جبران کند اما از سوی دیگر به قیمت گذاری های ناعادلانه برای خارج کردن رقبای خارجی از میدان متهم است.

مقامات عالی رتبه تجاری چین هم همیشه می گویند قربانی اقدامات ضد دامپینگ کشورهای خارجی بوده اند؛ اقداماتی که تأثیر کارآمدی یا نیروی کار ارزان و هزینه های تولید چین را از بین می برد. (دامپینگ یعنی صادرات یک کالا با قیمت کمتر از هزینه های تمام شده یا به عبارتی دیگر فروش کالا در خارج به قیمتی کمتر از قیمت داخلی.)

اما نشریه سی سی ان معتقد است حتی با وجود کاهش نرخ رشد اقتصادی چین، این کشور هنوز یکی از قوی ترین مهره های اقتصادی دنیاست اما عملکرد اقتصادی اش با روزهایی که نرخ رشدش بالاتر از 10درصد بود زمین تا آسمان فاصله دارد.

چین سعی دارد خودش را تبدیل به آمریکای منطقه یا حتی دنیا کند؛ برای خودش دیزنی لند اختصاصی می سازد، بزرگ ترین شهر دنیا را ساخته و تقریباً تمام سیاست هایی که دست کم در اقتصاد در پیش می گیرد، بی شباهت به سیاست های آمریکایی نیست.

سی ان ان  می نویسد اقتصاد چین حالا پس از سال ها توسعه به کندی پیش می رود؛ تا حد زیادی به دلیل تلاش های پکن برای کم کردن وابستگی کشور به ساخت و ساز و تشویق بخش خدماتی. بدهی های سنگینی هم بعد از سال ها قرض دادن به کشورهای بحران زده روی دوشش افتاده که از جمله دلایل کاهش توسعه اقتصادی در این کشور است.

اطلاعاتی که از وضعیت اقتصادی چین موجود است تا همین جا هم تصویر مبهمی را نشان می دهد اما شکی که نسبت به صحت و سقم آمار منتشر شده از سوی مقامات چینی وجود دارد، باعث شده بعضی متخصصان نگران این باشند که آیا اصلاً وضعیت به شکلی است که چین سعی دارد به دنیا نشان دهد یا وضعیت در پکن وخیم تر است؟

اقتصادهای کلان به عنوان مثال تخمین می زنند رشد اقتصاد چین در سه  ماهه دوم سال میلادی تنها 4/5درصد بوده است. نگرانی هایی هم از این بابت وجود دارد که کمپین چهار ساله ژی جین پینگ علیه فساد عوارضی جدی برای رشد تولید ناخالص داخلی این کشور داشته است.

هیچ شکی وجود ندارد که چین با مشکل مواجه است. اواخر ماه فوریه این کشور اعلام کرد قصد دارد 1/8 شغل را در بخش فلز و زغال سنگ از بین ببرد تا بتواند از میزان ظرفیت مازاد بکاهد. (ظرفیت مازاد زمانی به وجود می آید که سطح تولید آن کمتر از مقداری است که هزینه های متوسط کمینه هستند.) چین با این اقدام نزدیک به 20درصد مشاغل بخش زغال سنگ و 11درصد مشاغل بخش فلز را کاهش داد.

حالا یک نگرانی بزرگ این است که دولت چین چطور می خواهد این تغییرات را به مرحله اجرا برساند. برایان جکسون، اقتصاددان مرکز اطلاعاتی آی اچ  اس چین می گوید: «اگر مقامات مسئول محلی بخواهند این تصمیم خود را به سرعت عملی کنند، با اعتراض گسترده کارگری مواجه خواهند شد.»

چین در سال 2015 با آشفتگی در بازارها و ارزش مواجه شده بود؛ وضعیتی که از اعتماد سرمایه گذاران نسبت به توانایی مقامات عالی رتبه چین در مدیریت کارآمد رکود اقتصادی کاست.

اما این فقط چین نیست که با اقتصاد نابسامان مواجه است. به گزارش بیزینس اینسایدر، صندوق بین المللی پول برای چهارمین بار پیش بینی رشد جهانی اقتصاد در سال 2016 را تغییر داد؛ این بار از 4/3 به 2/3درصد. این در حالی است که میزان تقاضا در کل دنیا پایین آمده و و خطرات جغرافیایی و سیاسی هم اوضاع را آشفته تر کرده است.

سازمان تجارت جهانی هم می گوید سال 2016 پنجمین سال متوالی خواهد بود که نرخ رشد تجارت جهانی به کمتر از 3درصد می رسد و به گفته روبرتو آزودو، دبیر کل سازمان تجارت جهانی، تجارت در سه  ماهه سوم سال هم همچنان با بحران مواجه خواهد بود.

ارتباط با نویسنده: Azadehetehad@gmail. com