پول پنهان،پول کثیف و چیزهای دیگر

افشای میلیون‌ها سند از یک شرکت حقوقی پانامایی نشان می‌دهد که چگونه افراد ثروتمند وقدرتمند ثروت خود را پنهان نگه داشته‌بوده‌اند. 11 میلیون سند افشا شده از شرکت موساک فونسکا   (Mossack Fonseca)، حاکی از آن است که این شرکت به مشتریان خود در پولشویی، دور زدن تحریم‌ها و فرار از مالیات کمک کرده است. اطلاعات فاش شده شامل ایمیل، گردش‌ حساب‌های بانکی، کپی پاسپورت و سایر مدارک مشتریان این شرکت پانامایی است.شرکت موساک فونسکا با انتقاد شدید و اعتراض به افشای اسناد محرمانه اعلام کرده است که طی بیش از 40 سال فعالیت وارائه خدمات به مشتریان هرگز محکوم به انجام فعالیت‌های غیرقانونی نشده است.

براساس اسناد به دست آمده 72 نفر از رؤسای فعلی یا گذشته دولت‌ها، مثل زیگموند گونگلاگسون، نخست‌وزیر ایسلند، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و ملک سلیمان پادشاه عربستان، از جمله مشتریان این شرکت هستند. اطلاعات به دست آمده از این شرکت همچنین نشان می‌دهد که گونگلاگسون به همراه همسرش در پایان سال 2009 میلادی ودر شرایطی که ایسلند در حال دست و پنجه نرم کردن با سخت‌ترین بحران مالی تاریخ خود بوده، شرکتی در پاناما ثبت کرده‌اند وسهام خود در یکی از معتبرترین بانک‌های ایسلندی را به این شرکت منتقل کرده‌اند.

به نوشته روزنامه گاردین، این زوج از سوی شرکت موساک فونسکا برای فرار از پرداخت مالیات ترغیب به تأسیس این شرکت شده بودند. در پی فاش شدن اسناد شرکت موساک فونسکا، گونگلاگسون به پارلمان ایسلند فراخوانده شد و گفته می‌شود درصورتی که وی نتواند پاسخ روشنی به اتهامات وارده بدهد، مجبور به استعفا خواهد شد. شرکت موساک فونسکا در جواب تأسیس شرکت‌های خارجی گفته است این شرکت‌ها در سراسر جهان مشغول به فعالیت هستند و برای انواع اهداف قانونی ومشروع مورد استفاده قرار می‌گیرند.

«اگر ما متوجه عملی مشکوک یا غیر‌قانونی شویم، به سرعت به مقامات گزارش می‌دهیم و همین‌طور اگرمقامات قضایی و دولتی مدارک مربوط به اقدامات نادرست به ما ارائه دهند، به صورت کامل با آنها همکاری می‌کنیم.»جنی گرنگر، سخنگوی اداره مالیات و گمرک انگلستان گفته است که این سازمان ‌«‌اطلاعات بی‌شماری در مورد شرکت‌های خارجی تأسیس شده، از جمله در پاناما، از طرف منابع مختلف دریافت کرده است که در حال حاضر تحت بررسی وتحقیقات گسترده و شدید قرار دارند.»‌

طبق سخنان گرنگر، اداره مالیات و گمرک انگلستان از کنسرسیوم بین‌المللی خبرنگاران تحقیقی خواسته است تا تمامی اسناد فاش شده را در اختیار این سازمان قرار دهند. براساس گزارش رسانه‌های مختلف، اطلاعات فاش شده حاکی از حلقه پولشویی میلیارد دلاری است که توسط یک بانک روسی اداره می‌شده است و نزدیکان پوتین را نیز در بر می‌گیرد. فعالیت‌های این حلقه پولشویی توسط بانک روسی Bank Rossiya اداره می‌شده است که در پی تهاجم روسیه به کریمه، توسط آمریکا و اروپا تحریم شد.

مدارک افشا شده برای نخستین بار از شیوه کار این بانک پرده برداشت. پول‌های این بانک توسط شرکت‌هایی خارج می‌شده است که صاحب برخی از این شرکت‌ها از نزدیک‌ترین دوستان ولادیمیر پوتین هستند. سرگی رولدوگین، نوازنده ویولن سل، از زمان نوجوانی پوتین را می‌شناسد و پدرخوانده دختر وی ماریا است. رولدوگین به شخصه سود چندصد میلیون دلاری از قراردادهای مشکوک به دست آورده است. اعضای کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی از دولت روسیه درخواست کرده‌اند موضع خود را در قبال یافته‌های آنها اعلام کند اما کرملین این اتهام‌ها را رد کرده است.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین خبرنگاران را متهم کرد که به دنبال خدشه‌دار کردن چهره ولادیمیر پوتین هستند. گرارد رایل، رئیس کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی می‌گوید اسناد فاش شده شامل فعالیت‌های روزانه شرکت موساک فونسکا در 40 سالگذشته است. این اسناد همچنین از خدمات مالی که شرکت موساک فونسکا به مشتریان خود ارائه داده است تا به آنها در پنهان کردن اموال وثروت خود کمک کند، پرده برداشته است. برای مثال این شرکت به یک میلیونر آمریکایی با نام ماریانا اولسوسکی پیشنهاد داده بود برای پنهان کردن پول از مقامات، سوابق جعلی مالکیت دریافت کند.

 این کار تخلف از قوانین بین‌المللی است که در جهت پولشویی و فرار از مالیات وضع شده‌اند. در ایمیلی که در سال 2009 به اولسوسکی فرستاده شده است، شرکت موساک به وی توضیح داده است که چگونه می‌تواند بانک را فریب دهد. اولسوسکی از جواب دادن به خبرنگارها امتناع کرده است. با این حال شرکت موساک فونسکا در بیانیه‌ای هرگونه اتهام این‌چنینی را رد کرده است. ‌«‌اتهامات وارد شده نسبت به اینکه این شرکت اقداماتی برای مخفی کردن هویت واقعی اشخاص انجام داده است، کاملاً بی‌اساس وغلط است.

ما خدماتی که براساس آن بتوان بانک‌ها را گمراه کرد، ارائه نمی‌دهیم و ارائه اطلاعات نادرست به بانک‌ها و پنهان کردن هویت اشخاص واقعی دارنده حساب، تقریباً غیر‌ممکن است.»علاوه بر اطلاعات مربوط به برخی مقامات ایسلندی و روسی، اسناد فاش شده حاوی شرکت‌های مخفی است که وابسته به خانواده ونزدیکان رئیس‌جمهور سابق مصر، حسنی مبارک، رهبر سابق لیبی، معمر قذافی و بشار اسد، رئیس جمهور سوریه است.