پوشاک، لکوموتیو صنعت نساجی

با آزاد شدن دارایی‌های بلوکه شده ایران پس از رفع تحریم‌ها، حجم دارایی‌های کشور افزایش می‌یابد. از سوی دیگر امکان حضور سرمایه‌گذاران در بازار ایران فراهم می‌شود. پیشنهاد فعالان صنعت نساجی، به دولت آن است که از این فرصت برای توسعه صنعت پوشاک به‌عنوان لکوموتیو صنعت نساجی استفاده شود تا علاوه بر ایجاد اشتغال مناسب، با ایجاد برندهای معتبر، امکان صدور محصول ایرانی به بازارهای منطقه نیز فراهم شود.

فعالان صنعت نساجی، پوشاک را موتور محرک و لکوموتیو صنعت نساجی می‌نامند. با راه افتادن صنعت پوشاک ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل رونق می‌گیرد. واحدهای جانبی مثل دکمه و غیره راه می‌افتند و چرخ این صنعت به گردش در می‌آید. به همین دلیل صنعت پوشاک مهم‌ترین گزینه فعالان این بخش برای جذب سرمایه‌گذار است. آزاد شدن دارایی‌های بلوکه شده ایران بهانه‌ای است تا تمام فعالان بخش‌های صنعتی از جمله نساجی، به این نکته بیندیشند که با این پول چه می‌شود کرد. تا علاوه بر ایجاد سود اقتصادی برای واحدهای صنعتی، رشد و توسعه ایران برای آینده تضمین شود. البته فعالان اقتصادی نگرانند که این پول‌ها صرف واردات شود و فقط برای کارگران خارجی اشتغال ایجاد کند. اما رییس‌جمهور به بخش تولید قول داد که برای این دارایی‌ها برنامه دارد و به کابینه درباره نظارت بر تخصیص آن، هشدارهای لازم را داده‌ است. این رویکرد رییس‌جمهور با استقبال بخش تولید مواجه شده‌است. فعالان صنعت نساجی هم برای هزینه کرد این دارایی‌ها، پیشنهاداتی را مطرح می‌کنند.

پوشاک اشتغالزاترین بخش صنعت نساجی

علیرضا حائری، عضو هیات‌مدیره جامعه متخصصان نساجی ایران در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: اولویت اول سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی، بخش پوشاک است. این بخش توسعه‌نیافته و صنعتی نشده، در نتیجه به نسبت بقیه بخش‌ها عقب‌تر است. به گفته وی، بخش پوشاک ارزآوری و ارزش افزوده بالایی دارد. با افزایش تولید از قاچاق پوشاک به داخل کشور و در نتیجه خروج ارز از ایران جلوگیری می‌شود. حائری بر این باور است که صنعت نساجی یک صنعت اشتغالزا است. در این صنعت، مجموعه پوشاک اشتغالزاترین بخش است. در نتیجه با ایجاد واحدهای صنعتی پوشاک و تولید برندهای معتبر، چندین هدف محقق می‌شود. 

وی در پاسخ به این پرسش که به چه میزان امکان سرمایه‌گذاری در صنعت پوشاک وجود دارد، بیان می‌کند: برآورد خاصی از امکان جذب سرمایه وجود ندارد. اما حجم واردات قاچاق-که عمده آن پوشاک است- سالانه 5/2 میلیارد دلار است. اگر حجم قاچاق، 50‌درصد نیاز کشور باشد، در نتیجه حدود 5/2 تا سه‌میلیارد دلار ارزش پوشاکی است که در داخل کشور تولید می‌شود. ضمن آنکه به همین میزان نیز می‌توان با ایجاد برندهای مناسب امکان صادرات را فراهم کرد. در نتیجه برآورد می‌شود ارزش چنین بازاری به حدود 10 تا 15 میلیارد دلار برسد.

عضو هیات‌مدیره جامعه متخصصان نساجی ایران اضافه می‌کند: حتی اگر سرانه مصرف پوشاک هر ایرانی را 100‌دلار در نظر بگیریم، به نسبت جمعیت 80‌میلیون نفری کشور، حدود 8میلیارد دلار مصرف پوشاک در بازار داخل کشور داریم. وی ایجاد واحدهای تولید الیاف پلی استر، الیاف اکریلیک، نخ‌های فیلامنت پلی‌استر و نخ‌های سیستم پنبه‌ای را سایر زمینه‌های سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی معرفی کرده و بر این باور است که هنوز زمینه سرمایه‌گذاری بیشتر در این رشته‌ها وجود دارد.

ایجاد 150‌هزار شغل با 400‌میلیون دلار

محمد نبوی، رییس هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک در گفت‌وگو با «فرصت امروز» میزان اعتبارات مورد نیاز را برای راه افتادن چرخ صنعت پوشاک 400‌میلیون دلار اعلام می‌کند. وی اضافه می‌کند: با این رقم برای 150‌هزار نفر اشتغال ایجاد می‌شود. با سرمایه خیلی ناچیزتر از سرمایه‌ای که در صنعت خودرو، پتروشیمی یا نفت و گاز صرف می‌شود، می‌توان اشتغال بالایی در صنعت نساجی ایجاد کرد.

نبوی می‌گوید: براساس برآوردها، سالانه حدود 4 تا 5میلیارد تومان پوشاک قاچاق به کشور وارد می‌شود که اگر همین میزان پوشاک را در داخل تولید کنیم، برای 500‌هزار نفر اشتغال ایجاد می‌شود. وی در پاسخ به این پرسش که امکان جذب سرمایه‌گذار خارجی در صنعت پوشاک وجود دارد، عنوان می‌کند: به طور قطع امکان جذب سرمایه‌گذار خارجی وجود دارد زیرا ماشین‌آلات استفاده شده در این صنعت خارجی است و صنعتگران ایرانی نیز بسیار توانمند هستند. ضمن اینکه با رفع تحریم‌ها تهیه ماده اولیه برای صنعت نساجی راحت‌تر می‌شود. سرمایه‌گذار خارجی هم می‌تواند مواد اولیه را به اشکال مختلف یا به‌صورت مشارکتی در اختیار ما قرار دهد.

به گفته رییس هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک مهم‌ترین معضل بخش پوشاک به توزیع مربوط می‌شود زیرا به دلیل گران بودن اجاره مغازه، در زمان عرضه محصول، قیمت‌ها بین 60 تا 70‌درصد افزایش می‌یابد. وی اضافه می‌کند: طرحی به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه شده که براساس آن شهرک پوشاکی در یک نقطه مناسب تهران طراحی شود. این شهرک محلی برای عرضه محصول با قیمت مناسب خواهد داشت تا مردم برای خرید به آن مراجعه کنند. اما این طرح به دلیل کمبود اعتبار، به مرحله اجرا نرسیده‌است. نبوی می‌گوید: اگر دارایی‌های ایران در چین آزاد شود، می‌توان این شهرک را ایجاد کرد یا اینکه با کمک سرمایه‌‎گذاران چینی می‌توان به ساخت چنین مجموعه‌ای سرعت بخشید.

برگشت‌پذیری تحریم‌ها مانع سرمایه‌گذاری در ایران

سرمایه‌گذاری در صنعت پوشاک بهترین گزینه معرفی شده از سوی فعالان صنعت نساجی به دولت است اما علیرضا حائری اشاره‌ای هم به موانع موجود برای سرمایه‌گذاری در ایران دارد. وی معتقد است که سرمایه‌گذاری در ایران برای خارجی‌ها بسیار جذاب خواهد بود به شرط آنکه دائم تهدید به بازگشت تحریم‌ها در رسانه‌ها مطرح نشود. عضو هیات‌مدیره جامعه متخصصان نساجی ایران بیان می‌کند: امکان برگشت‌پذیری تحریم‌ها سرمایه‌گذار خارجی را برای سرمایه‌گذاری بلند‌مدت در ایران نگران می‌کند. بنابراین سرمایه‌گذاران بیشتر به دنبال ورود به عرصه‌هایی هستند که امکان بازگشت سرمایه در آنها چند ماهه است.  وی می‌گوید: اگر دولت به سرمایه‌گذاران اطمینان دهد که در صورت اعمال مجدد تحریم‌ها می‌توانند اصل و فرع سرمایه خود را از ایران خارج کنند، آنها برای حضور در ایران انگیزه بیشتری خواهند داشت.