پروژه تولید همزمان آب و برق در نیمه راه ماند

نیروگاه 50 هزار مگاواتی تولید همزمان آب و برق قشم می‌تواند روزانه 18‌هزار متر مکعب آب خلیج فارس را برای تامین نیازهای شرب مردم شیرین کند. حسین بهاری، مدیر پروژه تولید همزمان آب و برق قشم می‌گوید: شرکت آب و فاضلاب روستایی قشم فقط نیمی از تولیدات این نیروگاه را خریداری می‌کند و نیم دیگر ظرفیت نیروگاه بلااستفاده مانده ‌است. حمیدرضا جانباز، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب کشور هم کامل نبودن شبکه آبرسانی روستایی جزیره قشم را دلیل عدم خریداری آب تولید شده در نیروگاه قشم اعلام می‌کند.

حسین بهاری، مدیر پروژه تولید همزمان آب و برق قشم در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: در جزیره قشم 160هزار نفر سکونت دارند و آمار ساکنان جزیره در ایام نوروز افزایش می‌یابد. نیاز روزانه این جزیره به آب شیرین در حال حاضر 45 تا 70هزار متر مکعب است. وی اضافه می‌کند: 70درصد جمعیت جزیره در روستاها ساکن هستند و نیاز به آب شیرین دارند. اما آب و فاضلاب روستایی فقط 9هزار متر مکعب آب از نیروگاه تولید همزمان آب و برق قشم خریداری می‌کند. به همین دلیل نیمی از ظرفیت نیروگاه تعطیل شده‌است. 

جانباز که استفاده از آب شیرین شده دریا برای تامین نیازهای کشور را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های آتی وزارت نیرو اعلام می‌کند درباره تمهیدات اندیشیده شده برای استفاده از کل ظرفیت شیرین‌سازی آب دریا در نیروگاه قشم به «فرصت‌امروز» می‌گوید: به تدریج با تکمیل شدن شبکه آبرسانی روستایی جزیره قشم، خرید آب از نیروگاه تولید همزمان آب و برق این جزیره را افزایش می‌دهیم. در یک تا یک‌ونیم سال آینده، کل آب تولید شده از این نیروگاه را خریداری خواهیم کرد.

مدیر عامل آبفای کشور با اشاره به اینکه برای ایجاد نیروگاه‌های تولید همزمان آب و برق باید از دو معاونت وزارت نیرو مجوز اخذ شود از شناسایی 25 نقطه مناسب برای احداث چنین نیروگاه‌هایی برای شیرین‌سازی آب دریا خبر می‌دهد. وی می‌گوید: نیروگاه‌های هستــه‌ای اقتصــادی‌تـرین نیروگاه‌ها برای تولید آب شیرین از دریا هستند، اما هنوز در ایران توسعه نیافته‌اند، بنابراین در نبود نیــروگــاه‌های هسته‌ای، تولید همزمان آب و برق در نیروگاه‌های گازی یکی از گزینه‌های مناسب برای شیرین‌سازی آب دریاست.

اجرای نخستین پروژه تولید همزمان آب و برق در قشم

با توجه به نیاز روزافزون کشور به استفاده از آب‌های نامتعارف، گروه مپنا برای ایجاد کسب‌و‌کار جدید تلاش کرد تا از حرارت خروجی نیروگاه‌های گازی استفاده کرده و آب دریا را شیرین کند. در این راستا نخستین پروژه تولید همزمان آب و برق در قشم کلید خورد. به گفته حسین بهاری، مدیر پروژه تولید همزمان آب و برق قشم، این پروژه در سال 90 با سرمایه‌گذاری 100درصدی مپنا آغاز شد. به این ترتیب یک نیروگاه گازی 50 مگاواتی که دارای دو فاز 25 مگاواتی بود در قشم ساخته شد تا از گاز خروجی این نیروگاه‌ها، برای تبخیر آب دریا و تولید آب شیرین استفاده شود.

به گفته مدیر پروژه تولید همزمان آب و برق، با اجرای این پروژه راندمان نیروگاه‌های گازی به 80 درصد می‌رسد، زیرا در این نیروگاه‌ها علاوه بر برق، آب شیرین هم تولید می‌شود. وی ادامه می‌دهد: از آنجا که یک دهم آبی که از دریا وارد دستگاه MED (شیرین‌کننده آب) می‌شود، تبخیر شده و به آب مقطر تبدیل می‌شود، همچنین مخلوط کردن آب شور حاصل از شیرین‌سازی با آب دریا در داخل خود MED انجام می‌شود، پس از خروج آب از داخل دستگاه آب شیرین‌کن، با تجمع نمک در دریا مواجه نخواهیم بود. بهاری همچنین می‌گوید: برای تولید آب قابل شرب از آب مقطر خارج شده از دستگاه آب شیرین‌کن، افزودنی‌های مجاز به آب اضافه می‌شود.

تولید آب با کیفیت

علی اشرف کرمی، مدیر نیروگاه تولید آب و برق قشم آب تولید شده در روش MED را با کیفیت‌تر از روش RO توصیف می‌کند. این در حالی است که عبدالحمید حمزه‌پور، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی هرمزگان تولید آب به روش RO را با کیفیت‌تر معرفی می‌کند زیرا در این روش نیازی به اضافه کردن املاح به آب شیرین تولید شده وجود ندارد. به گفته کرمی، قرارداد فروش 9 هزار متر مکعب آب در روز از ابتدای بهمن ماه سال جاری با نیروگاه تولید همزمان آب و برق قشم منعقد شده‌است، زیرا شبکه آبرسانی روستایی دچار اشکالاتی بوده و در چندین نوبت آبدهی مشکلات آن رفع شده‌است.

اما مدیر عامل شرکت آبفای روستایی هرمزگان می‌گوید: این شرکت به اندازه نیاز خود از مپنا آب خریداری می‌کند، زیرا سرانه مصرف آب در روستاها مشخص بوده و به آب مازاد نیازی نداریم. ضمن آنکه به غیر‌از پروژه آب شیرین‌‌کن قشم که مپنا آن را ساخته، پنج آب شیرین‌کن دیگر هم در جزیره توسط شرکت آب و فاضلاب روستایی ایجاد شده‌است. 

در حال حاضر هر مترمکعب آب خروجی نیروگاه تولید همزمان آب و برق قشم حدود 2هزار و 500 تا 2هزار و 800 تومان از شرکت مپنا خریداری می‌شود اما آب بهای پرداختی توسط روستاییان این جزیره به ازای هر متر مکعب 100 تومان است.

نبود گاز دلیل توسل به روش‌های دیگر برای تولید آب شیرین

برای تولید همزمان آب و برق باید نیروگاه‌های گازی وجود داشته باشد تا از حرارت خروجی آن بــرای شیــرین‌سازی آب دریا استفاده شود. حسین خادمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب هرمزگان در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: به دلیل نبود گاز در بسیاری از مناطق استان هرمزگان، روش RO اقتصادی‌ترین روش برای تولید آب شیرین است.

وی اضافه می‌کند: به همین دلیل یک پروژه آب شیرین‌کن به ظرفیت تولید 100هزار متر مکعب در روز در بندرعباس و یک پروژه دیگر با ظرفیت روزانه 750متر مکعبی در سیریک با روش RO در دست بهره‌برداری است. ضمن آنکه مناقصه یک دستگاه آب‌شیرین‌کن دیگر هم به ظرفیت 20 هزار متر مکعب در روز در بندرعباس در حال برگزاری است.

به گفته وی، در حال حاضر آب شیرین‌کن‌ها آب مورد نیاز 250 تا 300 هزار نفر از مردم ساکن در استان هرمزگان را تامین می‌کنند و یک میلیون نفر در این استان ساکن هستند. اما براساس آمارها به دلیل مهاجرت و زاد و ولد، سالانه 7 تا 8هزار مشترک جدید به جمع مصرف‌کنندگان آب در این استان اضافه می‌شوند.

* ارتباط با کارشناس: leilamargan2008@gmail.com