خواب عمیق بازار این روزها به خوبی هویدا شده است. ارزش معاملات پایین، ناشی از نبود نقدینگی و افق روشن نسبت به آینده بسان بستری گرم و نرم، خیال بیدار شدن را از فکر بازار به در کرده است. اما نباید فراموش کنیم که این بازار هم روزی بیدار خواهد شد. پس باید کاری کنیم که بازار از دنده چپ بیدار نشود. بیدار شدن بازار از دنده چپ یعنی رشد بیهدف و غیرمنطقی بازار، یعنی بروز حباب در بازار. پس باید از الان برای بیدار شدن بازار برنامه داشته باشیم تا بازار از دنده چپ بیدار نشود.
یکی از مواردی که در این نوشتار با هدف اعلام آماده باش برای آینده بازار مطرح میشود، پیشبینی یکی از تاثیرات بازگشایی نمادهای پالایشگاهی بورسی است. شرکتهای پالایشگاهی بورسی عبارتند از: شرکت پالایش نفت بندرعباس (شبندر)، شرکت پالایش نفت اصفهان (شپنا) و شرکت پالایش نفت تبریز (شبریز). در جدول شماره(1) تعداد سهام هر سه شرکت و درصد و تعداد سهام شناور آزاد آنها نشان داده شده است. (برگرفته از سایت TSETMC)
همانطور که بیان شد، در این نوشتار از پیشبینی صحبت خواهد شد و برای هر پیشبینی باید مفروضاتی در نظر بگیریم. از تعریف سهام شناور آزاد مشخص است که این بخش از دارندگان سهام شرکتها افق سرمایهگذاری بلندمدتی ندارند و سهام شرکتها را با هدف فروش در افق کوتاهمدت خریداری میکنند. پس بهنوعی دارندگان این قبیل سهام را میتوان بهنوعی فروشندگان بالقوه سهام هر شرکتی در نظر بگیریم. بنابراین چنانچه با توجه به جدول شماره (2) قیمت بازگشایی نمادهای پالایشگاهی را با کاهشی 50 درصدی در نظر بگیریم، ارزش مجموعه سهام شناور این سه نماد 18,550 میلیارد ریال خواهد شد.
چنانچه فروشندگان بالقوه در این محدودهای قیمتی حاضر به فروش سهام خود باشند باید خریداران بالقوه حدود 18,550 میلیارد ریال پول برای خرید آنان به بازار تزریق کنند. در نتیجه این نقل و انتقالات بخشی از فروشندگان پس از دریافت پول خود و شناسایی ضرر شاید برای همیشه یا حداقل برای مدت زیادی با بازار خداحافظی کنند و پول باقیمانده خود را از بازار ببرند. اما بخشی از فروشندگان با هدف جبران ضررهای خود همچنان به ماندگاری در بازار ایمان خواهند داشت. اینکه تا چهحد از این سهامداران در بازار ماندنی خواهند بود، به عوامل مختلفی در زمان بازگشایی مانند نتیجه مذاکرات، توافقهای وزارت نفت با پالایشگاهیها و شرایط عمومی بازار بستگی خواهد داشت، اما به یقین منابع جدیدی که تا پیش از این در بازار قفل شده بودند، آزاد خواهند شد. بنابراین هدایت درست و مناسب این منابع امری بسیار مهم و حیاتی است.
شاید الان زمان آن باشد تا تحلیلهای مختلف نسبت به آینده شرکتهای فعال بازار ارائه شود تا احتمال بروز و پیدایش حباب در شرکتهایی که استعداد سفتهبازی زیادی روی آنها وجود دارد، کاهش یابد. اکنون باید زمینه را برای بیدار شدن بازار مهیا سازیم تا مبادا بازار از دنده چپ خود بیدار شود.
* تحلیلگر بازار سرمایه