دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران سه چهارم از روزهای عمر خود را پشت سر گذاشته و اندک اندک به روزهای پایانی فعالیت خود نزدیک می شود. در طول سه سال فعالیت دولت دکتر حسن روحانی، برخی موانع همچون تحریم ها لغو شدند، اما منتقدان دولت همچنان بر مواضع انتقادی خود در خصوص محسوس نبودن تغییرات اقتصادی استوارند.
با این حال مدافعان دولت معتقدند اگرچه اقتصاد ایران اندک شکنندگی هایی دارد، اما تلفات حضور در شرایط تحریم به حداقل ممکن رسیده است. در این میان برخی پایگاه های خبری به بررسی عملکرد سه ساله دولت ایران و ظرفیت های پیش روی دولت برای تغییر پرداخته اند.
انتظارها و خواسته ها
نگاهی اجمالی به گزارش های صندوق بین المللی پول نشان می دهد مزایای لغو تحریم ها آنچنان که مدنظر منتقدان است کم تعداد نیست، اما یکی از مشکلات همیشگی دولت یازدهم در طول دوران کاری سه ساله فعالیت خود، عدم موفقیت در کاهش نرخ بیکاری است. اگرچه صندوق بین المللی پول امیدوار است رشد 6 درصدی صادرات غیرنفتی ایران در طول سال گذشته دولت تدبیر و امید را در کاهش فضای بیکاری یاری کند، اما مشکل اشتغال زنان همچنان باقی است.
به نظر می رسد دولت فعلی ایران انتظارات زنان را چندان برآورده نکرده و بسیاری از زنان تحصیلکرده و دارای مهارت های شغلی، در یافتن شغل مناسب با ناکامی روبه رو هستند. راشل زیمبا، کارشناس ارشد «بررسی عملکرد بازارهای در حال ظهور صندوق بین المللی پول» است.
وی معتقد است که ایران هنوز هم فرصت دارد تا با افزایش زیرساخت های کارآفرینی و فضاسازی برای اشتغال زنان، نرخ اشتغال را افزایش دهد. این مسئله می تواند طی یک سال پایانی فعالیت دولت آقای روحانی جنبه ای عملی تر گیرد.
خوش بینی و میانه روی
نشریه تایمز در گزارشی که به بررسی عملکرد دولت یازدهم در دوران فعالیت خود پرداخته است، دولت فعلی ایران و سیاست های به کار رفته در آن را میانه رو ارزیابی می کند. در نگاهی کلی چنین استنباطی مترادف است با عدم انتظار بالا نسبت به تغییرات عمده در یک چهارم پایانی عمر این دولت. با این وجود سوال اصلی اینجاست، آیا این تفکر صحیح است؟
کارشناسان این نشریه معتقدند، این نتیجه گیری چندان دور از ذهن نیست. بسیاری از افرادی که در دوران انتخابات با اشتیاق بسیار بالایی برای موفقیت آقای روحانی تلاش کردند، امیدوار بودند معضلاتی همچون تحریم، بیکاری، مشکلات اقتصادی و مواردی مشابه که به طور مستقیم زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می دهد کاهش پیدا کنند. نگاهی به لیست انتظارها و وعده های پیش از انتخابات و دوران کنونی نشان می دهد دولت تلاش هایی پرتعداد برای رفع برخی از این مشکلات انجام داده است.
با این وجود، بخش هایی پررنگ از این انتظارات به خصوص انتظارهای پساتحریم و برجام همچنان باقی هستند. نشریه تایمز معتقد است که ظهور داعش در منطقه، مشکلات در سوریه و عراق و چند وجهی شدن تصمیمات دولت برای حفظ شرایط پایدار از جمله عواملی هستند که در چالش سازی برای دولت بی تأثیر نیستند.
فعالیت های قابل انتظار
خبرگزاری بی بی سی با اشاره به روند فعالیت دولت یازدهم در طول سه سال گذشته معتقد است در شرایطی که انتخابات ایران در دست برگزاری بود، هیچ یک از کاندیداها به اندازه رئیس جمهوری فعلی ایران پتانسیل تغییر نداشتند. در روزهای پرهیجان پیش از انتخابات اغلب مردم انتظار داشتند ایران از شرایط تحریم خارج شود. فعالیت های تیم مذاکره کننده این کشور و شادی های پس از پیروزی، روند امیدواری به دولت را به شدت افزایش داد.
اما حجم بالای انتظارت برای دوران پساتحریم آنچنان که مورد انتظار بود موفقیت آمیز نشد و روند موفقیت ها پس از لغو تحریم رشد چشمگیری نداشت. کارشناسان بخش خاورمیانه بی بی سی معتقدند که خروج از بحران های نفتی می تواند طی یک سال آتی بخشی از مطالبات اقتصادی مردم از دولت را به درجه تحقق نزدیک تر کند.
خبرگزاری سی ان ان در گزارشی در خصوص دولت یازدهم می نویسد: شخصیت اصلی دولت فعلی، یعنی رئیس جمهور روحانی، تأثیری آشکار بر روند کارنامه دولت داشته است. به نظر می رسد یکی از خصلت های آشکار دولت تحت سرپرستی آقای روحانی، تلاش برای پرهیز از تنش های سیاسی و منطقه ای و به حداقل رساندن معضلات سیاسی و اقتصادی خارجی است. از سرگیری روابط تجاری با غرب از سرفصل های مهم فعالیت های دولت فعلی است که انتظار می رود تا پایان چهارمین سال فعالیت دولت ادامه پیدا کند.
پایگاه خبری ای بی سی در گزارشی ضمن آنکه نگاهی اجمالی به پرونده کاری دولت ایران داشته، در پی یافتن پاسخ این پرسش بوده که آیا می توان انتظار داشت دولت فعلی برای بار دوم در رأس امور کشور قرار گیرد؟ این گزارش به موضوع کاهش تنش های منطقه ای ایران طی سه سال گذشته پرداخته و معتقد است که اگر کاهش تنش های سیاسی و ثبات و آرامش داخلی را به عنوان عیاری برای انتخاب مجدد ریاست جمهوری در نظر بگیریم می توان انتظار داشت دولت تحت سرپرستی آقای روحانی برای بار دوم مورد توجه رأی دهندگان قرار گیرد. گرچه یک سال پایانی عمر دولت که می تواند در حکم جمع بندی نهایی تلقی شود، نقشی مؤثر در انتخاب دوباره دولت فعلی ایفا می کند.