همه چیز در گرو حجم معاملات است

دومین هفته از دومین ماه سال جدید برای اهالی بازار سرمایه زیاد جذاب نبود. طی این هفته معاملاتی، شاخص کل بیش از 1500 واحد کاهش یافت و بدین ترتیب، بیش از 2.2 درصد از ارتفاع خود را از دست داده و به رقم 66569.2 واحد رسید. با گشایش بازار در روز نخست هفته، بازار با تب و تاب زیادی مسیر نزولی را در پیش گرفته و شاخص کل نیز به رنگ قرمز درآمد. بدین ترتیب شاخص کل در این روز حدود 700 واحد از ارتفاع خود را از دست داد که این رقم کمی کمتر از نیمی از ریزش کل هفته بود. 

با شروع جلسه معاملاتی روز یکشنبه که با خبر کاهش 2 درصدی سود بانکی همراه بود، شاخص کل در مسیر صعودی قرار گرفت، اما این صعود دوام زیادی نیاورد و طی همین روز، شاخص کل تقریبا تمام مسیر رفته خود را بازگشت. روز میانی هفته رنگی کاملا قرمز بر چهره بازار کشید و این اتفاق دلیلی مناسب برای کاهش حجم معاملات کل بازار بود. در دو روز پایانی هفته، شاهد به وجود آمدن تقاضای نسبی در بازار و سبز رنگ شدن بعضی از نمادها بودیم، اما این امر نیز نتوانست موجبات مثبت شدن شاخص را به وجود آورد. به‌طورکلی هفته گذشته بازار سرمایه از معاملات کم رونق به سختی رنج می‌برد. طی روزهای این هفته، عموما حجم معاملات رو به کاهش بود و همین امر باعث شد تا جو مثبتی که در پایان هفته به وجود آمد نیز کارساز نباشد. 

اتفاقات این روزهای بازار آنقدرها نیز عجیب و پیچیده نیستند. وقتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران تمام تمرکز خود را روی «مدیریت بحران» یک عرضه اولیه می‌گذارد، آنقدرها دور از ذهن نخواهد بود اگر حقوقی‌ها وحقیقی‌ها، بازار را به هر سویی بکشند و هیچ‌کس ناراحت نشود. چرا‌که در واقع خود سازمان توانسته است کل بازار را با حاشیه‌سازی در مورد این نماد به تازگی وارد بازار شده، دور از چشم قرار دهد. برای تصدیق این موضوع کافی است سری به گروه‌های بورسی فضای مجازی بزنیم. با نگاهی اجمالی به این گروه‌ها متوجه می‌شویم، بحث در مورد ارزندگی یا عدم ارزندگی نماد «هرمز» به‌مراتب داغ‌تر از بحث سمت و سوی بازار است. سازمان با این تکنیک توانسته است ذهنیت بازار را از ماهیت منفی بازار دور کرده و به‌راحتی این موضوع را کمرنگ و غیر‌مهم جلوه دهد. حال آنکه این نماد، نه در روز عرضه اولیه و نه در روز جاری (و با در نظر گرفتن تعدیل مثبت آن طی صورت مالی حسابرسی نشده آن) ارزنده بوده است.

رفتارهای این چنینی سازمان، فضای کافی را به حقوقی‌های بازار داده است تا بتوانند هرآنچه را که اراده می‌کنند در بازار عملی کنند و کوچک‌ترین حساسیتی نیز در پی نداشته باشد. برای هفته پیش‌رو به‌صورت کلی دو سناریو وجود دارد که به وقوع پیوستن هر یک از آنها در یک‌ روز (و در نهایت در روز دوم) مشخص می‌شود. در سناریوی نخست که براساس نیاز بازار در شرایط فعلی طراحی شده است، در یکی از دو روز ابتدایی هفته، افزایشی چشمگیر در حجم و ارزش کل معاملات به وجود خواهد آمد که در این صورت می‌توان انتظار داشت بازار در نیمه دوم هفته پیش‌رو، رنگ سبز به خود ببیند.

در طرف دوم، سناریویی قرار دارد که براساس اتفاقات اخیر بازار طراحی شده است. در این سناریو روز ابتدایی هفته بازار می‌تواند رنگ و بویی مثبت را در بازار بگستراند، اما بنا بر واقعیت‌های اخیر، این رنگ سبز با حجم کم معاملات همراه خواهد بود و این موضوع دلیلی کافی برای بازگشت شاخص کل به مسیر نزولی خواهد بود. با رخداد این اتفاق می‌توان انتظار داشت عمومیت بازار در میانه هفته به رنگ قرمز درآید و این رویه در روز پایانی هفته نقض شود. نکته اساسی در مورد معاملات پیش‌رو آن است که بازار سرمایه برای صعودی شدن یک پیش شرط لازم و ناکافی دارد که آن نیز چیزی به‌جز افزایش نرخ معاملات نیست. لذا در صورت عدم مشاهده این مهم، نباید سطح انتظارات را از بازار این هفته بالا برد.

* کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه