جهان کسبوکار، با سرعت به سمت پیشرفت حرکت میکند. مدیران و فعالان اقتصادی همواره در تلاشند از رقبای تجاری خود عقب نبوده و حتی چند قدم جلوتر از آنان گام بردارند. ارتقای محصولات، بهبود کیفیت خدمات، مشتریمداری و بسیاری فاکتورهای مشابه، از جمله راهکارهای مشابه برای موفقیت در این عرصه رقابتی است. اما برای تعیین آنکه کدام مجموعه تولیدی یا صنعتی از سایر مجموعهها موفقتر عمل میکند، میتوان از دو نشانه اصلی کمک گرفت؛ نخست، میزان اقبال عمومی محصولات و خدمات در بین مصرفکنندگان و دوم، دریافت نشانهای معتبر تجاری و بینالمللی در زمینه کیفیت محصولات. نشان استاندارد ایزو یکی از نشانهای معتبر بینالمللی برای تعیین شاخص استاندارد است.
دریافت این نشان برای مشتریها و صاحبان خدمات و مشاغل ارزش بسزایی دارد. «کریگ اسکات» مدیر جامعه استاندارد محصولات کشاورزی آمریکا، معتقد است، دریافت نشان استاندارد نهتنها روی یک مجموعه تولیدی اثرگذار است بلکه روی بسیاری از مسائل اقتصادی یک کشور، مانند میزان صادرات و واردات نیز مؤثر خواهد بود. بر این اساس حمایت و پشتیبانی از محصولاتی که موفق به دریافت نشانهای استاندارد بینالمللی شدهاند، ضروری است.
تسریع رشد فناوری
مطالعات پژوهشگران دانشگاه توکیو نشان میدهد محصولات و صنایع ژاپنی که موفق به دریافت نشانهای استاندارد بینالمللی شدهاند، بهطور خودکار و ناهوشیار برای حفظ جایگاه خود بیش از پیش تلاش کردهاند. از سوی دیگر شرکتها و کمپانیهایی که رقیب شرکتهای مذکور تلقی میشدهاند، برای رقابت و به دست آوردن جایگاهی همتراز با رقیب خود تلاش کردهاند تکنیکها و خدمات خود را مدرنتر از پیش ارائه دهند. نتیجه اینکه دریافت نشان استاندارد، پتانسیل و نیروی محرکهای را برای پیشرفت مضاعف و افزایش سرعت رشد فناوری و تکنیک در ژاپن فراهم آورده است.
استانداردهای بینالمللی، ارتقادهنده استانداردهای بومی
دولت سنگاپور از جمله دولتهایی است که با الگو گرفتن از استانداردهای بینالمللی و بررسی شرکتهایی که موفق به دریافت استانداردهای بینالمللی شدهاند، موفق شده استانداردهای بومی خود را تا حد زیادی ارتقا بخشد. این مسئله از دو جهت حائز توجه است:
*بالارفتن سطح استانداردهای بومی باعث بالارفتن کیفیت خدمات و محصولات و نزدیک شدن سطح آنها به محصولات مشابه خارجی خواهد شد.
*افزایش کیفیت محصولات داخلی، باعث جلب اعتماد مصرفکننده داخلی و کاهش قیمت محصولات در بازار رقابتی داخلی خواهد شد.
موفقیت در بازارهای جهانی
بیشک برند «کوکاکولا» یکی از مشهورترین و پربازدهترین برندهای خوراکی در دنیاست. سالانه تنها در اروپا بیش از 600 میلیون نفر از محصولات کوکاکولا استفاده میکنند. این رقم خیرهکننده، حاصل مدیریت، هوش اقتصادی و بسیاری از عوامل تجاری دیگر است. اما جالب است بدانیم کوکاکولا یکی از پر افتخارترین برندها در زمینه دریافت نشانهای استاندارد ایزو نیز است. استانداردهایی که از مسائل زیست محیطی تا مدیریت خدمات و کیفیت را شامل میشود.
اما ارتباط موفقیت محصولات کوکاکولا در بازارهای جهانی و دریافت نشانهای استاندارد چیست؟ یک مثال نسبتا جدید میتواند پاسخی مناسب برای این سوال باشد.در سال 2010 برند کوکاکولا موفق به دریافت نشان استاندارد مربوط به رعایت مسائل زیستمحیطی و کاهش فاکتورهای آسیبزا به محیطزیست در حین تولید محصولاتش شد. کاهش پلاستیک به کار رفته در بطری و بستهبندیهای محصولات و رعایت مسائل بهداشتی و سلامت کارکنان از نکات مؤثر در دریافت این جایزه بود. دریافت این نشان باعث شد کوکاکولا از سوی نهادهای حمایتگر محیطزیست مورد تقدیر قرار گرفته و بازارهای فروش خود را افزونتر از پیش کند.
توسعه صنایع و کاهش واردات
در برخی موارد، نشانهای استاندارد نه به شکل مستقیم بلکه به شکل غیرمستقیم به توسعه صنایع و کاهش تلفات و هزینههای اقتصادی کمک شایانی میکنند. برای مثال اخیراً دولت استرالیا برای بازسازی و ساخت نیروگاههای دریایی، نیاز به تجهیزات و ابزارآلات ویژهای داشت که از کشورهایی مانند بریتانیا وارد میشدند اما براساس تحقیقات مؤسسه پژوهشی کانبرا، با دریافت نشان استاندارد و کیفیت بینالمللی همین محصول که در داخل کشور استرالیا تولید شده است، این کشور نهتنها در هزینههای واردات صرفهجویی کرد بلکه با اطمینان کامل از کیفیت محصولات تولید داخل به بهرهبرداری از آنها پرداخت. از سوی دیگر دریافت استاندارد موجب به رسمیت شناخته شدن یک محصول در سطح جهان شده و نرخ تقاضاهای خارجی برای دریافت این محصول را بالا میبرد.
افزایشدهنده سود ناخالص داخلی
کشورهایی با بالاترین میزان رعایت استاندارد، اغلب سود ناخالص داخلی بالاتری هم دارند. این مسئله در مطالعات گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است. برای مثال: مطالعات رولاند برگ و همکارانش در زمینه بازار صنایع خودروسازی در جهان نشان داده است شرکتهایی که در زمینه خودروسازی در سال 2008 جوایز استاندارد دریافت کرده بودند در سال 2009، 1.3 درصد سود داشتهاند. آمارهای مؤسسه بینالمللی استاندارد نیز نشان میدهد برخی شرکتها حتی سودهایی بالای 3درصد را پس از دریافت نشان استاندارد تجربه کردهاند. برای مثال، شرکت ویتنامی «ویناکیپ» موفق شد پس از دریافت نشان استاندارد، سود خود را تا 4درصد ارتقا بخشد.