صنایع بالادستی نفت سالهای سال است كه موردتوجه وزارت نفت بوده، زیرا سود سرشاری دارند و همواره نقد كارشناسان بیمهری به صنایع تكمیلی است. با این وجود وزیر نفت روز گذشته در ششمین جشنواره پژوهش و فناوری نفت، نیمنگاهی مشروط به این صنایع داشت. زنگنه در این باره به حاضران در جمع گفت: سال گذشته در ارتباط با صنایع بالادستی مواردی را اعلام كردم كه بخشی از آن عملیاتی شده و امسال نیز علاوه بر تاكید خود در این بخش به صنایع پاییندستی نفت و توجه فناورانه به این حوزه تاكید دارم.
وی با اشاره به اینكه كار در بخش تكمیلی وزارت نفت بسیار زیاد است، از دانشگاهها خواست كه پای كار بیایند و افزود: فناوری و تكنولوژی و لایسنس برای شیرینسازی گاز، تبدیل گاز، ال ان جی كوچك، سی سی ار، جی تی پی و غیره از جمله مواردی است كه دانشگاهها میتوانند روی آن متمركز شوند و فعالیت خود را آغاز كنند. به اعتقاد من وقت آن رسیده كه دانشگاهها در كنار صنعت نفت قرار گیرند. البته نكته مهم در این بخش توجه به نیاز و بازار روز است.
وزیر نفت تصریح كرد: استفاده از تكنولوژی و فناوری در حوزه بالادستی نفت موجب افزایش ضریب بازیافت نفت از مخازن میشود. از این رو موافقتنامههایی با دانشگاهها برای بیش از 40مخزن نفتی به امضا رسیده است تا كار توسعه و فناوری را برای بازیافت نفت انجام دهند. وی با اشاره به اینكه برای ورود دانشگاهها به صنعت نفت، آزمایشگاه در اختیار آنها قرار نمیدهیم، تاكید كرد: در حوزه قوانین و مقررات مشکل نداریم، مشكل در ساختار دانشگاهها برای عملیاتی شدن است.
وی درباره بهینهسازی سوخت و كاهش مصرف انرژی گفت: در حال حاضر برای انرژی 80 میلیارد دلار یارانه میپردازیم این رقم برای ما تهدید است اما خود فرصتی است در صورتی كه بتوانیم آن را كنترل كنیم. وزیر نفت همچنین دائمی شدن بند (ق) تبصره 2 در بودجه سال 93 را توسط مجلس اقدامی موثر دانست و گفت: با تاكید بر فناوری میتوانیم سری در میان سرها داشته باشیم و صاحب حرف شویم. همچنین وزیر نفت در جمع خبرنگاران حاضر شد و در خصوص كاهش قیمت نفت و تصمیم جدید كشورهای عضو اوپك، تصریح كرد: مسئله كاهش قیمت جهانی نفت موضوع سادهای نیست و تعدادی از اعضای اوپك پیگیر آن هستند، اما مسئله پیچیده است، زیرا این موضوع در كنار بعد اقتصادی از اراده سیاسی نیز برخوردار است. وی با اشاره به اینكه در این شرایط تولید فرآورده در قیمت نفت تاثیری نمیگذارد، افزود: عرضه و تقاضای نفت خام یا فرآوردههای نفتی بهصورت جهانی است. تولید فرآورده برای افزایش ارزش افزوده بیشتر خوب است. در حال حاضر، قیمت فرآوردهها نیز سقوط كرده است.
وزیرنفت با اشاره به اینكه بسیاری از تجهیزات صنعت نفت در داخل كشور تولید میشود، تاكید كرد: درصدی برای این موضوع ندارم. اما در حال حاضر، توربوكمپرسور، مخازن تحتفشار، لولهگذاری دریایی، ساخت عرشهها، تجهیزات و تاسیسات دریایی و غیره در كشور تولید میشود كه خود بیانگر این است كه ظرفیت خوبی در حوزه تجهیزات داریم.
زنگنه مهمترین طرح پژوهش در كشور را در حوزه صنعت نفت، قراردادها با دانشگاهها برای افزایش بازیافت نفت از مخازن دانست و گفت: فرمول تعیین قیمت خوراك توسط مجلس تعیین شده و در حال حاضر، در قانون دائمیكردن تبصره بودجه مواردی را تعیین كرده است. وی درباره دكلهای حفاری داخلی با اشاره به حمایت از اقدام جهاد دانشگاهی در این خصوص برای بومیسازی فناوری دكل گفت: در این خصوص شركتهای داخلی را به جهاد معرفی میكنیم و وزارت نفت نیز از این شركتها حمایت مادی میكند. بومیسازی دكل در ایران از سیاستهای ماست. وزیر نفت با اشاره به اینكه سال آینده صادرات گاز داریم، تصریح كرد: در اینباره با كشور عراق وارد مذاكره شدیم و در حال حاضر، لولهگذاری در حال انجام است. البته در بخش درازمدت روزانه 25 تا 30میلیون مترمكعب از طریق منطقه نفت شهر و از بصره نیزحدود 25 میلیون متر مكعب گاز به عراق انتقال میدهیم.
در این همایش فرهادی، وزیر علوم و تحقیقات نیز حضور داشت. وی صراحتا در صحبتهای خود اعلام كرد: پژوهش در صنعت نفت بسیار ضعیف است و هر زمانی كه این صنعت پژوهش نیاز داشته باشد، با نفت آن را خریدهاند. وی با اشاره به اینكه در منطقه خاورمیانه رتبه نخست علمی را داریم، تاكید كرد: جریان پژوهش با توسعه گره نخورده است با این وجود، برای برخورداری از فناوری و پژوهش در صنعت نفت پارك فناوری و توسعه نفت را ایجاد میكنیم.
حمید رضا كاتوزیان، رییس پژوهشگاه نفت با اشاره به اینكه قیمت نفت امسال از 110 دلار به زیر50دلار كاهش یافته است، افزود: در حال حاضر، قیمت به 47 دلار رسیده كه علت آن تغییرات اقتصادی و تفاهمهای سیاسی بود. بدون شك، با پژوهش كاربردی نه تجملاتی میتوان به كمك صنعت نفت آمد.