نگرانی بریتانیا از موادغذایی وارد شده از ژاپن

موادغذایی تولید شده در مزارعی که در نزدیکی سایت نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما که در پی سونامی سال 2011 میلادی دچار آسیب جدی و نشت مواد رادیواکتیو شده بود، ممکن است به دلیل وجود خلأهای قانونی در مورد سلامت و امنیت موادغذایی در بریتانیا به‌زودی وارد قفسه فروشگاه‌های این کشور شوند. نودل، شکلات و چای از جمله موادغذایی هستند که آلوده به مواد رادیواکتیو بوده و توسط افراد سودجو و متخلف با استفاده از برچسب‌های تقلبی و گمراه‌کننده وارد بازار شده‌اند. گفتنی است پیش‌تر کارشناسان در مورد ضعف قانونی در زمینه تامین امنیت و سلامت غذایی و جلوگیری از ورود موادغذایی آلوده در بریتانیا هشدار داده بودند. نکته قابل توجه در این میان آن است که برچسب‌های نصب شده روی این محصولات به دروغ اشاره می‌کند که این محصولات از بخش‌های غیرآلوده ژاپن وارد شده‌اند. به عقیده کارشناسان ورود این محصولات به بریتانیا راه ورود مواد ملایم سرطان‌زا را به سیستم غذایی بریتانیا هموار می‌کند.

زنگ خطر در مورد موادغذایی آلوده زمانی به صدا در آمد که بازرسان تایوانی محموله‌ای از موادغذایی آلوده به رادیواکتیو را کشف و توقیف کردند که در مزارع آلوده فوکوشیما تولید شده بودند اما اطلاعات مندرج روی بسته‌بندی این محموله غذایی توکیو را محل تولید آن معرفی کرده بود. فاجعه انفجار نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما که در ماه مارس سال 2011 میلادی اتفاق افتاد، سبب نشت مواد رادیواکتیو به سطح اتمسفر شد و آلودگی تولید شده در اثر این فاجعه مزارع کشاورزی خارج از منطقه ممنوعه اطراف این نیروگاه را نیز به مواد رادیواکتیو آلوده کرد.

در همین ارتباط در حال حاضر مدارک محکمی دال بر ورود موادغذایی آلوده به رادیواکتیو به بریتانیا وجود ندارد اما کارشناسان معتقدند که ریسک ورود این محصولات آلوده وجود دارد و چه بسا که تاکنون وارد خاک بریتانیا شده باشد. الیستر مارک از اعضای جامعه سلطنتی هنر و همچنین مشاور شرکت شانتلا که یک شرکت مشاوره‌ای در حوزه سلامت موادغذایی است در مورد احتمال ورود موادغذایی آلوده می‌گوید: «من گمان می‌کنم اتفاقی که در تایوان افتاد (ورود موادغذایی آلوده به رادیواکتیو از ژاپن) پیش‌تر در بریتانیا نیز رخ داده باشد. زنجیره واسطه‌های تامین و توزیع موادغذایی می‌توانند این محصولات را به‌صورت عمده خریداری کرده و پیش از ورود‌ آن به بریتانیا به هر شکلی که مایل باشند بسته‌بندی کنند.»

مارک ادامه داد: «اگرچه ما در بریتانیا یکی از مفصل‌ترین و دقیق‌ترین قوانین ردیابی قانونی در جهان را به تصویب رسانده‌ایم اما هیچ‌گونه تسلط و نظارتی بر فرآیند پردازش، تولید، توزیع و بسته‌بندی موادغذایی در ژاپن ندارد.» در همین رابطه هرگونه موادغذایی که در منطقه خطر اعلام شده در فوکوشیما به منظور صادرات تولید شده باشد باید به اطلاع مسئولان برسد تا این محصولات مورد آزمایش رادیواکتیو قرار گرفته و در صورت نیاز، هنگام ورود به خاک بریتانیا در مرز نیز مورد آزمایش قرار گیرد.

در این راستا در حدود 300 محصول پس از آنکه مشخص شد ممکن است در مناطق نزدیک به منطقه خطر در فوکوشیما تولیده شده و آلوده به مواد رادیواکتیو باشند از قفسه فروشگاه‌های تایوان جمع‌آوری شدند که نودل، چای و شکلات از جمله این محصولات به شمار می‌روند. هم‌اکنون به نظر می‌رسد نظام مربوط به صدور مجوز براساس صداقت و مدارک مستند نشان می‌دهد که متخلفان و کلاهبرداران سعی دارند تا با استفاده از موقعیت خود این محصولات مشکوک به آلودگی را که از مناطق مختلف به سمت بریتانیا می‌آیند، وارد این کشور کنند. لازم به ذکر است وقوع انفجار در رآکتور نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما در مارس سال 2011 میلادی که بر اثر یک‌سونامی شدید اتفاق افتاد، حجم قابل توجهی از مواد رادیواکتیو را آزاد کرد که بر محیط‌زیست و زمین‌های کشاورزی و مراتع منطقه تاثیر مخربی داشته است. گفتنی است مواد رادیواکتیو می‌تواند به سرعت با ترکیب شدن با خاک، محصولات کشاورزی تولید شده را آلوده کرده و دام‌ها را دچار بیماری کند.

موضوعی که کارشناسان را نگران کرده آن است که امکان بروز اتفاقی که در تایوان افتاد، یعنی کشف موادغذایی مشکوک به آلودگی، در بریتانیا چندان زیاد نیست. ایگون دالی از موسسه امنیت و حفاظت از موادغذایی در این رابطه می‌گوید‌: «احتمال ورود این مواد‌غذایی آلوده به رادیواکتیو به بریتانیا وجود دارد. وی افزود: «تبعاتی که مصرف این موادغذایی آلوده در بریتانیا خواهد داشت چندان وسیع نخواهد بود اما این به آن معنا نیست که این موضوع قابل چشم‌پوشی باشد.»براساس اطلاعات منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی، بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین خطری که در حال حاضر وجود دارد آلودگی ناشی از سزیوم ایزوتوپ رادیواکتیو است.

اگرچه کارشناسان معتقدند که میزان سزیوم موجود در موادغذایی آلوده به رادیواکتیو بسیار پایین است اما می‌تواند برای مدت بسیار زیادی در سیستم غذایی باقی مانده و ریسک ابتلا به سرطان را افزایش دهد. از جمله آثار موادغذایی آلوده به رادیواکتیو بر سلامت آن است که یُد موجود در رادیواکتیو می‌تواند به افزایش احتمال بروز سرطان تیروئید خصوصا در کودکان منجر شود. با این همه قابلیت متلاشی شدن سریع به این معنی است که آثار آلودگی به رادیواکتیو می‌تواند در مدت دو هفته به‌طور کامل از بین برود.