نگاهی به حضور زنان در صنعت مخابرات

انجمن بین‌المللی اپراتورهای تلفن‌همراه GSMA به‌تازگی گزارشی از حضور زنان در صنعت ITC ارائه داده است. این سند تصویری که عنوان آن «شتاب بخشیدن به اقتصاد دیجیتال: تنوع جنسیتی در بخش مخابرات» است با هدف ایجاد داده‌های پایه برای ارزیابی نیروی کار، به‌اشتراک‌گذاری بهترین روش‌های موجود و حمایت از این صنعت برای شکل دادن محیط کار دارای تنوع جنسیتی ارائه شد. بیشترین موفقیت این گزارش در رسیدن به هدف نخست یعنی ایجاد داده‌های پایه برای ارزیابی نیروی کار بود چون تمرکز زیادی بر حضور زنان و تحلیل شکاف آماری موجود میان تعداد زنان و مردان داشت. غیر‌از این، گزارش ارائه‌شده بر شیوه‌هایی تمرکز کرد که در بخش‌های گوناگون وجود داشت اما انگیزه‌ها برایشان کم بود.

آخرین گزارش GSMA باعث شد تا این نهاد موج بزرگی از گفت‌وگوها درباره تنوع جنسیتی را راه بیندازد و اشتیاق و انگیزه را در صنعت تلفن ‌همراه ایجاد کند. این امر نیازمند نگاه دقیق به تنوع جنسیتی و نیز تحلیل داده‌های آماری درباره شکاف میان حضور زنان و مردان و پست‌های مدیریتی آنها است. در سطح جهانی طبق این گزارش هر منطقه از جهان شرایط متفاوتی با سایر مناطق دارد.

مشارکت زنان در صنعت مخابرات در مناطق گوناگون جهان از 10 درصد تا 52 درصد متفاوت است.

در یـک‌سوم شرکت‌های مخابراتی بررسی شده، زنان کمتر از 40 درصد از نیروی کار را تشکیل می‌دهند. یافته‌ها نشان می‌دهد که حضور زنان آمریکایی در شرکت‌های مخابراتی از سایر نقاط دنیا بیشتر است. تنظیم‌کنندگان این گزارش برای تفاوت زیاد آماری دلیل مشخصی پیدا نکردند اما به‌جای آن با همین مطالعه محدود به درک خوبی از محیط کلی این کسب‌وکار دست یافتند.

این گزارش ایده‌هایی درباره چگونگی حرکت به سمت جلو را مطرح می‌کند و به‌دنبال ایجاد توازن بیشتر جنسیتی و تمرکز صد درصدی بر چرخه سنتی ارزش‌گذاری منابع انسانی از مرحله جذب تا ابقای نیرو است. در این بخش، یک رویکرد توضیح داده می‌شود که هدفش ایجاد انعطاف زیاد در فرهنگ شرکت است. این یکی از معدود مثال‌های موجود در این بررسی است. همزمان، همکاری و شفافیت در سطح وسیعی در این صنعت از مسیر سازوکارهایی چون شاخص‌گذاری سالانـه و به‌اشتراک‌گذاری بهترین شیوه‌هــا پیگیری شد.

در پـــرتـو ایـــن جــــاه‌طلبـــی، خــوانندگـان ایــن گزارش احتمالا از اینکه این گزارش توانسته بود پیگیر شیوه‌ای برای «تثبیت زنان» باشد، شگفت‌زده شده بودند. روش‌های تثبیت زنان در این گزارش خودشناسی، ایجاد ارتباط مستقیم با هر شخص و مدیریت کلی زنان عنوان شده بود. برنامه‌های انحصاری برای گسترش حضور زنان در این صنعت دو پیام داشت که هیچ‌یک مفید نبود؛ اول اینکه به مردان نشان داد که حضور زنان نیاز به توسعه دارد و دوم اینکه حس حسادت را برای مردان ایجاد کرد، درصورتی که هدفش این بود که درک و همکاری مردان را بالاتر ببرد. 

در 10سال گذشته موضوع فرهنگ سازمانی فاکتور مهمی برای پیشرفت و موفقیت در ایجاد تنوع جنسیتی به‌شمار آمده است. گزارش GSMA درباره ترویج طرز تفکر ایجاد تنوع جنسیتی است که با یک مدل کلی و عمومی نشان داده می‌شود. اما دیدگاه و رهبری تاکنون به‌اندازه‌ای نبوده که بتواند پیچیدگی‌های لایه‌های گوناگون فرهنگ سازمانی مردسالار کنونی در صنعت های‌تک را دربرگیرد. 

هشت سال پیش، یک نهاد دیگر در حوزه مخابرات یعنی انجمن اپراتورهای شبکه‌ مخابراتی اروپا ETNO گزارشی درباره تنوع در محیط کار منتشر کرد. این گزارش البته تحلیلی درباره سهمیه‌بندی میان زنان و مردان در محیط کار یا قوانین نانوشته که منجر به ایجاد محیط مردسالار در محیط کار و در نتیجه ایجاد فرهنگ سازمانی غلط می‌شود، ارائه نکرد، اما انگیزه خوبی برای تحقیق در این حوزه و ایجاد تغییر و تحول در آن به‌وجود آورد.

این روزها وقتی بحث از کسب‌وکار می‌شود عمدتا هدف رشد، نوآوری، بهره‌وری و مسائل مشابه آن است. اما محیط کار امروز نیاز مبرمی به ایجاد یک فرهنگ سازمانی دارد تا بتواند با کمک آن به اهداف بزرگ‌تر دست یابد، بنابراین نیاز به برنامه‌های گسترده‌تری است تا بتوان تمام جنبه‌های موضوع را به شکلی‌ نظام‌مند تحت پوشش گرفت.