نشانه‌های پایان روند صعودی بازار

تلاش فراوان بازار برای مثبت کردن شاخص در جلسه معاملاتی گذشته بی‌نتیجه ماند و شاخص کل با 7.2 واحد کاهش در رقم 64924.9 واحد بسته شد. در نیمه نخست جلسه معاملاتی روز قبل P/E از روز قبل از آن، شاخص کل روند نزولی را در پیش گرفت و به رقم 64,897 واحد (منفی 35 واحد) رسید. پس از آن با تحرکات شدید چند سهم شاخص کل در رقم 64,956 واحد (مثبت 24 واحد) به سقف خود رسید و بار دیگر در روند نزولی قرار گرفت. ارزش کل معاملات روزگذشته بازار حدود 113 میلیارد تومان ثبت شد که رقم قابل قبولی محسوب می‌شود و در مقایسه با روز پیش از آن بیش از 30درصد رشد داشت. بیش از 75درصد معاملات روز گذشته توسط کدهای حقوقی انجام شد.

به کلامی دیگر، خریداران و فروشندگان روز گذشته عموما حقوقی‌ها بودند. بازار فرابورس نیز آنقدرها عملکرد بهتری از خود به نمایش نگذاشت. شاخص کل بازار فرابورس با دو واحد کاهش به رقم 740 واحد رسید و ارزش کل معاملات این بازار 240 میلیارد تومان بود که رقم قابل توجهی به نظر می‌رسد. نگاهی عمیق‌تر به معاملات روز گذشته می‌تواند نقش تعیین‌کننده جلسه معاملاتی امروز را واضح‌تر نشان دهد.
نکته قابل توجه در مورد معاملات روز گذشته شرکت‌های چند رشته‌ای نقش پررنگ کدهای حقوقی بود؛ بدین ترتیب در بین این نمادها (به جز وصندوق) بیش از 90درصد خریداران و فروشندگان را کدهای حقوقی تشکیل می‌داد و در نماد و صندوق خریداران حقوقی تنها 30درصد کل خریداران را تشکیل می‌دادند و فروشندگان این سهم نیز عموما (حدود 91.5درصد) حقوقی بودند.

تاثیر بسزای این گروه در شکل گرفتن شاخص کل و نقش حمایتی مهم این گروه در روز گذشته غیر‌قابل انکار است، اما اینکه چرا دقیقا در این برهه زمانی این اتفاق رخ داده اندکی بحث برانگیز است. پرسیدن این سوال که ‌‌چرا دقیقا زمانی که بازار در شرف قرار گرفتن در مسیر نزولی است و از پتانسیل کافی برای تحقق این امر نیز برخوردار است، این گروه فعال شده و شاخص را سبز می‌کند، ‌غیر‌قابل اجتناب است. پاسخ این سوال می‌تواند این باشد که دولت بالاخره برای جلوگیری از فجایع عمیق‌تر در بازار دست به کار شده است، اما پاسخ تلخ دیگری که می‌توان به پرسش مطرح شده داد این است که بازار در مسیر نزولی خود قرار خواهد گرفت و اتفاقات روزگذشته تنها برای زمینه‌سازی خرید معامله‌گران حقیقی به‌وقوع پیوسته است، تا ایشان به‌عنوان سهامداران تازه نفس به سهم‌ها وارد شوند و ادامه مسیر نزولی میسر شود. با در دست داشتن این اطلاعات به‌صورت عمومی نمی‌توان آنقدرها به بازار روز جاری امیدوار بود.

نکته قابل توجه این است که نمی‌توان قطع به یقین گفت امروز روند صعودی بازار به انتها می‌رسد، اما نشانه‌هایی می‌توان برای این موضوع در نظر گرفت. نخست آنکه با گذشت زمان و عبور از ابتدای بازار رفته رفته فشار عرضه افزایش یابد، خریداران حقوقی جای خود را به خریداران حقیقی بدهند و ارزش خرید خریداران حقیقی به کمتر از پنج میلیون تومان در هر کد کاهش یابد. اگر این نشانه‌ها در بازار امروز مشاهده شود می‌توان روند صعودی را منفک دانست، اما عدم حضور تمام این نشانه‌ها باعث به وجود آمدن روند نوسانی در بازار خواهد شد که آنقدرها قابل پیش‌بینی نبوده و فوق‌العاده آسیب‌‌رسان است. برای روز جاری انتظار می‌رود شاخص کل به مسیر نزولی خود برگشته و کاهشی بیش از 100 واحد را تجربه کند. سناریوی قابل بیان دیگر در مورد روند جلسه معاملاتی امروز، نوسان شاخص کل در محدوده منفی 50 تا مثبت 50 واحد است که می‌تواند به مثبت بسته شدن شاخص کل منجر شود.

* کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه