نسخه نهایی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی

تا سال 2050 بیش از 70‌درصد غذای تولیدی جهان را ثروتمندان استفاده می‌کنند. گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی وضعیتی را به‌وجود می‌آورد که بیماری و آفت‌های نوپدید، تولید غذا را بیش از پیش تهدید خواهد کرد، ایجاد بانک بذر و ژن و مبادله آن بین کشورها راه مقابله با گرسنگی در آینده است؛ انگلیس بزرگ‌ترین بانک ژن گیاهی جهان را دارد.

به گزارش، اکونومیست، امروزه کشاورزی بسیار کاراتر از گذشته است با این وجود محققان به دنبال راه‌هایی برای افزایش ظرفیت بیشتر تولید محصولات کشاورزی هستند. در حال حاضر بیش از 30 محصول کشاورزی از گندم گرفته تا ذرت به‌عنوان اصلی‌ترین منبع تامین‌کننده نیاز بشر محسوب می‌شوند.

براساس این گزارش، کشاورزی دنیا به‌عنوان منبع غذایی بشر با مخاطرات جدی نیز روبه‌رو است. تک کشتی که برای درآمد بیشتر بین کشاورزان رایج شده است بیشتر در معرض خطر قرار دارد وجود بیماری و آفت می‌تواند تک کشت‌ها یا مزارعی را که تنها به یک کشت اختصاص دارند، نابود کند. در کشاورزی مکانیزه برای انجام بهتر عملیات کشاورزی، آبیاری، برداشت و عرضه به بازار یک نوع محصول در یک زمین بزرگ‌تر و حتی در یک منطقه می‌کارند.

از سوی دیگر، چشم‌انداز هشدار دهنده‌ای برای آینده وجود دارد و آن این است که تا سال 2050 بیش از 70‌درصد غذای تولیدی جهان توسط ثروتمندان استفاده خواهد شد. این خطر زمانی بیشتر حائز اهمیت می‌شود که تغییرات آب و هوایی را که در حال وقوع است هم به آن اضافه کنیم. با گرم شدن کره زمین بادهای موسمی هم تشدید می‌شود، احتمال وقوع سیل‌های پیش‌بینی نشده در منطقه آسیا بیشتر شده و شمال آمریکا از خشکسالی‌های شدیدتری رنج می‌برد، بیماری‌های کشاورزی در گستره‌های بیشتری پخش شده و آفات کشاورزی روز به روز اشاعه می‌یابند. از سال 1960 تاکنون حشرات بیماری‌زا رشد بیشتری داشته و توسعه آن به طرف قطب سالانه به طور متوسط سه کیلومتر بیشتر شده است.

به گزارش اکونومیست، راه برطرف کردن بسیاری از این مسائل در ژن‌های گیاهان وحشی نهفته است. گیاه‌شناسان می‌توانند از ویژگی ارزشمند ژن‌های گیاهان وحشی، در اصلاح محصولات زراعی استفاده کنند. حفظ تنوع ذخایر گیاهی به‌ویژه محصولاتی که ارزش غذایی دارند برای دولت‌ها بسیار ارزشمند است در حالی که کارخانه‌های بیوتکنیک تنها روی تعدادی از محصولات بازرگانی و نیز کنترل و توزیع بذور آنها تمرکز دارند. توسعه و حفظ بانک بذور اکنون به 4/7‌میلیون نمونه در مخازن گیاه‌شناسی دنیا به ثبت رسیده اما اکثر بانک‌های بذر در فاصله سال‌های 1970 تا 1980 ساخته شده و از آن موقع تاکنون سرمایه‌گذاری‌های بسیار اندکی در این زمینه شده است.

بسیاری از این بانک‌های بذر به واسطه وقوع جنگ‌ها مثلا در افغانستان یا به واسطه آتش‌سوزی‌ها در فیلیپین از بین رفته‌اند. از سوی دیگر حفظ سلامت این نمونه‌های ارزشمند نیازمند دستورالعمل‌های قانونی است و تنها آب‌زدایی یا منجمد کردن آنها کافی نیست. مفهوم آن این است که باید گیاه‌شناسان زیادی در این زمینه آموزش ببینند تا بتوانند تحقیق روی گونه‌های جدید انجام دهند.

بانک بذر جهانی در چارچوب معاهده‌های بین‌المللی بذر فعالیت می‌کند که در سال 2004، 135 کشور و از جمله اتحادیه اروپا آن را امضا کرده‌اند. این معاهده 35 محصول کشاورزی ضروری را برای تامین امنیت غذایی جهان در‌بر می‌گیرد که تنوع ژنتیکی این محصولات باید در جهان افزایش یابد. با وجود این برخی کشورها اجرای درست این معاهده را متوقف کرده‌اند.

در قرن گذشته حدود سه چهارم تنوع ژنتیکی محصولات جهان از بین رفته و امروزه تامین امنیت غذایی دنیا را تغییرات آب و هوایی تهدید می‌کند. استفاده از بانک بذر و ژن برای کشورها بسیار حیاتی است و جلوی خسارت‌های بیشتر را خواهد گرفت. ‌بانک بذر هزاره انگلیس به‌عنوان بزرگ‌ترین بانک بذر جهان 112‌میلیون دلار در سال 2010 هزینه داشت. در حالی که خسارت یک نوع حشره برای محصولات کشاورزی در برخی موارد به یک‌میلیارد دلار می‌رسد. دولت‌ها باید گونه‌های بانک بذر و ژن را توزیع کنند که این کار می‌تواند برای تامین امنیت غذایی و مقابله با گرسنگی جهانی بسیار حائز اهمیت باشد.