ناظران مشغول کارند

شهرداری ها، از جمله سازمان های مهم و زیرساختی هر شهر و کشور هستند. اهمیت این نهادها تنها با عمران و شهرسازی مرتبط نیست، بلکه نقش فرهنگی، اجتماعی و آموزشی شهرداری ها که به واسطه تقابل مستقیم این سازمان ها با شهروندان جامعه شکل می گیرد، درخور توجه و اهمیت بسیاری است. با این وجود گاهی در اقصی نقاط جهان، شهرداری ها و سازمان های وابسته به این نهاد، اعمالی را مرتکب می شوند که مجرمانه و خلاف قوانین حقوقی محسوب می شود.

در چنین شرایطی پرسش اصلی اینجاست که «آیا نیازی به حضور نهادی مدنی و فعال قضایی برای پیگیری روند فعالیت شهرداری ها وجود ندارد؟» پاسخ این سوال مثبت است. در واقع امانت داری و وثوق شهرداری ها مسئله ای مهم است که لازم است گاهی توسط شوراهای نظارتی مورد بررسی قرار گیرد.

بدیهی است بخش مهمی از تخلف هایی که در این سازمان رخ می دهد به ضعف مدیریت و فساد اداری بازمی گردد. با این شرایط برخی کشورها تلاش کرده اند با رعایت تعدادی از اصول ساده اما کلیدی، نرخ مشکلات و تخلفات شهرداری ها را کاهش داده یا به حداقل برسانند.

آلبانی

کشور کوچک آلبانی که جمعیتی بسیار اندک (در حدود 3میلیون نفر) را در خود جای داده است، یکی از کشورهای موفق در عرصه قانونگذاری و حفظ حریم شهرداری ها از وقوع جرایم ناخوشایند است. برگزاری کارگاه های آموزشی و جلسات پرسش و پاسخ بین نهادهای نظارت بر فعالیت های شهرداری و مردم یکی از مثبت ترین فعالیت های این کشور در راستای آگاه سازی شهروندان نسبت به حقوق و امتیازات شهروندی شان است.

افزون بر اینها، استفاده موثر از شهروندان در روند شفاف سازی جرایم، شناسایی عوامل فاسد در شهرداری ها و کنترل حدود وظایف کارمندان این سازمان از دیگر فعالیت های مثبت شوراهای نظارت بر فعالیت های نهادهای وابسته به شهرداری در آلبانی محسوب می شود. تقابل موثر مردم با نهادهای نظارتی باعث شده کمتر شهروندی در آلبانی احساساتی منفی نسبت به فضای اداری سازمان های وابسته به شهرداری داشته باشد.

مکزیک

طرح شفاف سازی و مبارزه با فساد مالی و اداری در شهرداری مکزیک از مهم ترین طرح هایی است که اخیرا توسط دولت این کشور به مرحله اجرا درآمده است.عناصر کلیدی این طرح شامل مواردی همچون آگاهی بخشی به شهروندان، یکپارچه سازی قوانین محلی و ملی، نظارت و ارزیابی مستمر بازرسان دولتی بر روند فعالیت های شهرداری ها، نظرسنجی های کیفی از شهروندان در خصوص وضعیت خدمات و امکانات و سرویس های خدماتی، تعیین شاخص های کیفی برای سنجش نرخ پیشرفت شهرها طی دوره های زمانی مشخص، سنجش میزان بازدهی مالی شهرداری ها و خروجی های مرتبط با زیباسازی و معماری شهری است.

دولت مکزیک تصمیم گرفته با آگاهی بخشی مستمر به شهروندان، نرخ جرایم شهرداری ها را کاهش داده و قوانین نقض شده توسط مدیران رده را شناسایی کند. از ابتدای اجرای این طرح تاکنون هزاران دفترچه حاوی اطلاعات آموزشی بین شهروندان توزیع شده است؛ دفاتری که انتظار می رود ضمن بالا بردن معلومات شهروندان به کاهش جرایم مدیران شهرداری ها نیز کمک کند.

قزاقستان

مدتی است این کشور نه چندان مشهور آسیای میانه، برای کاهش نرخ فساد اداری در سازمان های دولتی و به ویژه در شهرداری ها، اقدام به آموزش ناظرانی برای کنترل فضای اداری شهرداری ها کرده است. این ناظران موظفند در فواصل زمانی مختلف با کنترل وضعیت رفاهی عمومی، بررسی میزان رضایت شهروندان از خدمات شهرداری ها و کنترل امور مالی این سازمان ها، به اندازه گیری دقیق وضعیت کیفیت خدمات آنها بپردازند. در طول مدت زمان اجرای این طرح (پنج سال اخیر) نرخ رضایت شهروندان از خدمات شهرداری ها 12درصد افزایش داشته که قابل توجه و بسیار مثبت است.

بلغارستان

طرح آموزش فرهنگ اداری /سازمانی بلغارستان، یکی از ارزشمندترین طرح های این کشور در سطح سازمان های دولتی است. این طرح که از سال 2007 در قالب طرح عمومی ارتقای فرهنگ اداری به اجرا درآمد، بعدها به صورت تخصصی به افزایش سطح کیفی فعالیت های سازمان های مختلف پرداخت. این طرح به گونه ای زیرساختی به شفاف سازی فعالیت های ادارات دولتی و کاهش نرخ جرائم این سازمان ها می پردازد.

در واقع این طرح بیش از آنکه نظارتی باشد، آموزش محور است. افراد شاغل در سازمان های مختلف می آموزند که وجدان حرفه ای و اخلاقی بر دستورات غلط مدیران فاسد رده بالا اولویت دارد و در نتیجه زیر بار فرامین مبتنی بر فساد مالی نرفته و تخلفات سازمانی را گزارش می کنند. این طرح آموزشی شامل سه بخش اصلی است:

- آموزش به کارمندان رده پایین برای تشخیص جرائم و عملکردهای خلاف قوانین اداری/حرفه ای

- آموزش به کارمندان رده میانی و مدیران سطح متوسط برای ارتقای سطح عملکرد شخصی و پرهیز از اشاعه روش های غیرقانونی برای پیشرفت

- آموزش به مدیران رده بالا و ارشد برای شناسایی کارکنان فاسد و حذف هر گونه فعالیت غیرقانونی و مجرمانه.