معرفت کارآفرینی و مدیریت کارآفرین

«کارآفرین کسی است که بتواند از عهده تشخیص فرصت های شغلی جدید کسب وکار و ارائه ایده های جدید و درآمدزا، تدابیر و روش های کاربردی لازم جهت خوداشتغالی (تبدیل ایده به کالا یا خدمات و عرضه آنها توسط شخص کارآفرین) یا واگذاری ایده به دیگران و یا تامین یک بنگاه اقتصادی کوچک برآید».
این تعریف در استاندارد مهارت آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور آمده است. براساس این تعریف، فرد کارآموز و مهار جو با گذراندن این درس با نحوه فعالیت شرکت و مراکز تولیدی و کشاورزی و خدماتی آشنا می شود و اطلاعات لازم را جهت تامین و اداره یک واحد تولیدی به دست می آورد. به طور کلی، هدف از آموزش کارآفرینی، تربیت افرادی است که بتوانند پس از تکمیل تحصیلات، افرادی موسس شوند و بتوانند کسب وکاری را راه اندازی کنند.

کارآفرینی چیست؟ (Entrepreneurship)

هر تلاشی که برای ایجاد کسب وکار جدید یا راه اندازی یک فعالیت اقتصادی دارای نوآوری انجام گیرد، مثل خوداشتغالی، کسب وکار خانگی، کسب وکار خانوادگی، ایجاد کارگاه، شرکت یا تشکیلات تجاری جدید یا هر تلاشی که در جهت توسعه و رشد کسب وکار موجود توسط یک فرد، گروهی از افراد یا یک بنگاه استقراریافته صورت گیرد، کارآفرینی تلقی می شود.

کارآفرینی فرآیندی است که کارآفرین آن را در جهت مناسب برای نیل به اهداف راهبری می کند و این دو مفهوم مکمل یکدیگرند و با عنایت به تحولات گسترده در ابعاد متفاوت به جایگاه مهمی تبدیل شده اند.

از نگاهی دیگر، کارآفرینی عبارت است از فرآیند ایجاد ارزش از راه تشکیل مجموعه منحصربه فردی از منابع به منظور بهره گیری از فرصت ها.

کارآفرین کیست؟ (Entrepreneur)

یک نفر دانشگاهی می گوید: «کارآفرین فردی است که عامل سازماندهی در سلسله مراحل تولیدات و در مورد نوع، میزان تولید و روش تولید و توزیع کالا، تصمیم گیری می کند و نیز عهده دار مسئولیت پذیرش خطر (ریسک) و پیش بینی های مربوط به عرضه و تقاضا است؟

بنا به یک نظر محققانه، یک کارآفرین نیز پیرو طرز تفکر آرمان زدگی است (پرتوقع، کج خلق، نق زن، پرخاشگر و...) و نه پیرو نگرش واقعیت زدگی است، بلکه پیرو مکتب اصلاح طلبی توام با کار و تلاش یعنی تفکر منطقی است. بنابراین یک کارآفرین را می توان یک فرد جامع نگر، اهل عمل و اندیشه که با برنامه ریزی نسبت به انجام هر کاری اقدام می کند، به حساب آورد.

این جمله را هم بد نیست بخوانید: «کارآفرین فردی است که دارای ایده و فکر جدید (خلاقیت) است و از طریق ایجاد و رشد یک فرآیند کسب وکار که توام با مخاطره (ریسک مالی و حیثیتی) است، محصول و خدمت جدید به بازار عرضه می کند».

در این رابطه به دانشجویان و دانش آموزان و هنرجویان توصیه شده که برای کسب موفقیت در فرآیند کارآفرینی و تبدیل شدن به یک کارآفرین موفق، بهتر است از هم اکنون، افراد کارآفرین را که خصوصیات مشترکی با او دارند در نظر بگیرند و رفتار و عملکرد آنان را برای خود سرمشق قرار دهند.

یک کارآفرین موفق در میدان کسب وکار، شجاعت توام با دوراندیشی و تدبیر را رمز موفقیت کارآفرینان دانسته، «ترس» را دشمن کارآفرینی شمرده و از «امید» به عنوان عامل موفقیت کارآفرین ها یاد کرده است. واقعا چه زیبا و نیکو سخنی گفته است این کارآفرین ما.

مدیریت کارآفرین کدام است؟

برخی علمای مدیریت و سازمان را عقیده بر آن است که: «نیروی انسانی، مهم ترین دارایی هر واحد کاری یا اداری و صنعتی است.» بر اساس این نظریه متین، مدیریت کارآفرین، وقتی محقق می شود که در یک سازمان یک نفر (البته کارآفرین) بتواند:

1- بر خود مدیریت کند و بتواند رفتارهای خود را مطابق اهداف کنترل و تغییر دهد.

2- مسئولیت پذیر باشد و با افراد و سازمان ها فرادست، رفتار مناسبی داشته باشد و بتواند با خلاقیت، نوآوری و وظیفه شناسی، ماموریت های محوله را به خوبی انجام دهد.

3- در سلسله مراتب سازمانی، افراد و بخش های فرودست خود را به خوبی رهبری کرده و اعتماد آنان را به خود جلب کند.

4- روشن کردن اهداف و مسئولیت ها و تفویض اختیارات و مسئولیت ها به افراد شایسته، اعتماد و اطمینان را در کارکنان به وجود می آورد و تقویت می کند، به طوری که حتی آنان متقابلا حاضر می شوند با حداکثر ظرفیت و توان خود با مدیر همکاری کنند، چراکه علم و رمز و راز مدیریت کارآفرین می گوید: برخورد دوستانه، منصفانه و جوانمردانه کارکنان را به افراد دلیر و جوانمرد تبدیل می کند.

حرف های قشنگ و جالبی زده شد. به راستی آیا، این همه حرف های قشنگ و بجا و زیبا در صحنه های کسب وکار، در عرصه اقتصاد و صنعت و عمران و اداره کشور، حاکمیت و استقرار خود را یافته است؟ شاید اگر فرصتی باشد در روزهای آتی بتوان قدری دقیق تر و ریزتر به موضوع نگاه کنیم، موجب خوشحالی خواهد بود.

روزنامه نگار