مصرف 28 درصد آجیل دنیا در آمریکای شمالی

از دیدگاه علم گیاه شناسی، آنچه ما آن را آجیل می شناسیم، یک میوه خشک با پوسته ای سخت است که یک و گاهی دو بذر خوراکی دارد. البته کشمش یا انجیر خشک هم به عنوان همراهان آجیل شناخته می شوند که از دیدگاه فنی با این تعریف جور درنمی آیند. آجیل ها منبع خوبی از عناصر معدنی و چربی های غیراشباع و مفید  هستند و مصرف به اندازه و کافی آنها برای تندرستی از سوی کارشناسان تغذیه توصیه شده است.

از دیدگاه کلی، ایالات متحده آمریکا بزرگ ترین تولیدکننده انواع آجیل در دنیاست و تولیدات آجیل این کشور در طول 10سال گذشته رشدی 68درصدی را تجربه کرده  است. چین با رشد 50درصدی و ترکیه با 31درصد رشد در پله های بعدی ترقی عرضه انواع آجیل قرار دارند.

بازار جهانی آجیل 30میلیارد دلار ارزش دارد که اگر کشمش و انجیر و خرمای خشک را هم به آن اضافه کنیم حدود 7میلیارد دلار دیگر به این آمار افزوده می شود. در اینجا نگاهی داریم به برخی از معروف ترین آجیل ها و تولیدکنندگان عمده آنها در دنیا.

پسته: بومی ایران است و نام این آجیل از زبان فارسی به لاتین و سپس زبان های اروپایی از جمله انگلیسی منتقل شده، براساس آمار سازمان خوار و  بار جهانی (فائو)، تولیدکننده عمده این محصول ایران است (آمار سال 2013میلادی) که با پرورش 478 هزار تن مقام نخست را در دنیا به خود اختصاص می دهد. ایالات متحده آمریکا (197هزار تن)، ترکیه (88هزار تن)، و چین (74هزار تن) به ترتیب رقبای ایران در پسته کاری به حساب می آیند. امسال (2016) تولید آمریکا بر ایران پیشی گرفت.

بادام: تولید جهانی این آجیل حدود 3میلیون تن است و آمریکا با برداشت 8/1میلیون تن (تقریبا دوسوم کل تولید بادام جهان) تولیدکننده عمده این محصول است. ایالت کالیفرنیا مرکز اصلی کشت و کار بادام این کشور به حساب می آید، به عنوان مثال در سال 2008 کل بادام آمریکا از باغ های ایالت کالیفرنیا برداشت شد.

تولید جهانی بادام طی 10 سال گذشته (از سال 2005 تاکنون) تقریبا دو برابر شده است و یکی از بالاترین آمارهای رشد تولید آجیل ها مربوط به این محصول است. استرالیا (160هزار تن)، اسپانیا (150هزار تن) و مراکش (100هزار تن) کشورهای مهم دیگر در کشت و کار بادام در جهان هستند. استرالیا بزرگ ترین تولیدکننده در نیم کره جنوبی است و تقریبا 9درصد سهم بازار جهانی بادام را در دست دارد.

فندق: این آجیل به صورت تجاری در کشورهای مختلفی از جمله ترکیه، آذربایجان، ایتالیا و یونان کشت و کار می شود. تولیدکننده عمده این محصول ترکیه است که به صورت میانگین سالانه 660هزار تن فندق به بازار عرضه می کند. ایتالیا (85هزار تن)، آمریکا (30هزار تن) و آذربایجان (29هزار تن) در پله های بعدی تولید این آجیل قرار گرفته اند. تولید جهانی فندق بین سال های 2013 تا 2015 حدود 37درصد افزایش نشان می دهد. شرکت ایتالیایی فررو، تولیدکننده شکلات معروف نوتلا 25درصد تولید جهانی فندق دنیا را برای تولیدات خود مصرف می کند.

گردو: تولید جهانی گردو در حدود 3/5 میلیون تن است. نیمی از این مقدار به کشاورزان گردوکار چینی می رسد. برای مقام دوم و سوم ایران و آمریکا با هم رقابت می کنند. عملکرد جهانی گردو به صورت متوسط 3/5 میلیون تن در هر هکتار است.

کشورهای اروپای شرقی بالاترین عملکرد را در دنیا دارند؛ اسلوونی و رومانی هریک با تولید 22 تن گردو در هر هکتار بیشترین عملکرد در واحد سطح را در دنیا دارند.

بادام هندی: به دلیل حساسیت درخت این آجیل به سرما، تولید این محصول به کشورهای واقع در مناطق گرمسیری جهان محدود است. عملکرد این آجیل در ارقام قدیمی حدود 25درصد و در ارقام اصلاح شده یک تن در هر هکتار است.

تولید جهانی این محصول 4/4میلیون تن است. کشور ویتنام با عملکرد 1/1میلیون تن (تقریبا 25درصد کل تولید جهان) تولیدکننده شماره یک این آجیل به حساب می آید. نیجریه (950هزار تن)، هندوستان (753هزار تن) و ساحل عاج (450هزار تن) از دیگر پرورش دهندگان اصلی بادام هندی در جهان محسوب می شوند.

مصرف جهانی آجیل

حدود 28درصد آجیل دنیا در آمریکای شمالی، 25درصد در اتحادیه اروپا، 24درصد در آسیا و 18درصد در خاورمیانه، 2درصد در آفریقا و 2درصد در اقیانوسیه مصرف می شود. در کشورهای پیشرفته با درآمد بالا (اتحادیه اروپا و آمریکای شمالی)، بادام آجیل شماره یک مصرفی عموم مردم است (42درصد مصرف) و در پله های بعدی بادام هندی، گردو و فندق قرار می گیرند. اما در جوامع در حال توسعه با درآمد کلی متوسط گردو و پسته آجیل های انتخابی بخش عمده مصرف کنندگان است.

در سال 2014 مصرف آجیل در دنیا یک درصد نسبت به سال 2013 و 22 درصد نسبت به سال 2004 میلادی رشد نشان می دهد. کشمش و مویز با رشد 32 درصدی بالاترین آمار افزایش مصرف خشکبار دنیا را به خود اختصاص می دهند.