آخرین ماه سالجاری برای آنها که رفتوآمدی هرچند اندک به اتاق بازرگانی دارند، متفاوت از سالهای دیگر است. اتاق خانه تکانی دارد با این تفاوت که کسی نمیخواهد از زیر این کار شانه خالی کند، از طرفی دیگر حالا که این اتاق هفتمین دوره کاری خود پس از انقلاب را پشت سر میگذراند دیگر انتظار میرود در آستانه پختگی دانسته گام بردارد و مطلوب عمل کند و خوب بدرخشد و 18 اسفند یکی از روزهایی است که همه چشمها به این اتاق دوخته خواهد شد تا بخشخصوصی در مهمترین امتحانش بخت خود را بیازماید.
قاعدتا عملکرد بخشخصوصی در این روز از نگاه مردم و دولت نیز پنهان نخواهد ماند. بررسی چگونگی مشارکت در دورههای مختلف در انتخابات اتاق نشان میدهد باوجود اینکه بخشخصوصی همیشه از حضور گسترده دولت در تمامی بخشهای اقتصادی کشور گلایه دارد اما برای اصلاح این کار، همکاری گستردهای انجام نمیشود، چرا که براساس گفتهها در دوره گذشته 13 درصد از آنها انتخابات اتاق را جدی گرفتهاند و این در حالی است که اعضای این اتاق جمعیتی بالغ بر 20 هزار نفر را شامل میشوند. تئوریپردازان پنج گروه اصلی مشتاق به ورود به اتاق هشتم در استان تهران، در گزارش زیر از دیدگاههای خود درخصوص چگونگی مشارکت در اتاق گفتهاند.
مسعود خوانساری- ائتلاف برای فردا
نگاه دولت، انگیزه بخشخصوصی و مشارکت بالا
رییس کمیسیون حملونقل و ارتباطات کم اقبالی مشارکت در انتخابات اتاق را توسط بخشخصوصی به دو دلیل مرتبط میداند. مسعود خوانساری در بیان این دلایل به «فرصت امروز» میگوید: اول اینکه وخامت وضعیت اقتصادی کشور سبب شده بود تا صاحبان کسب وکار بیش از آنکه به حضور در محافل صنفی فکر کنند، دنبال راه چارهای برای اداره بنگاههای خود باشند. بنابراین برای آنها اهمیت پارلمان بخشخصوصی تا حدودی کم رنگ شده بود. دلیل دیگر اینکه وقتی دولت وقت علاقهای به مشارکت گرفتن از بخشخصوصی نداشت، بازهم گفتوگوها و راهکارهای ما بینتیجه میماند. عضو موسس ائتلاف برای فردا معتقد است مهمترین مسئله این است که همزمان با اینکه اقتصاد ایران به سمت خروج از رکود حرکت میکند، دولت هم خودش را برای شنیدن حرفهای بخشخصوصی آماده کرده و خوشبختانه میتوان اثرگذارتر و موثرتر در این فضاها حضور پیدا کرد.
خوانساری میگوید: بخشخصوصی صاحب تحلیل است. بنابراین وقتی آنها احساس میکنند در معادلات نقشی ندارند، در انتخابات نیز مشارکت نمیکنند. این عضو اتاق بازرگانی ادامه میدهد: حالا امروز حرف اساسی این است که حداقل دو اتفاق رخ داده است. اولا دولت اعلام کرده حاضر است حرف کارشناسی بخشخصوصی را بپذیرد و دوما اینکه بخشخصوصی کشور نیز احساس میکند برای تغییر شرایط میتواند موثر و مفید باشد. بنابراین اکنون میتوان افراد را به مشارکت بیشتر در انتخابات دعوت کرد.
عضو هیات موسس ائتلاف برای فردا معتقد است راهکارهایی برای افزایش مشارکت وجود دارد. وی توضیح میدهد: راهحل این است که صادقانه به بخشخصوصی بگوییم که این نهاد با قدرت قانونی که در اختیار دارد، میتواند تسهیلکننده شرایط کسبوکارآنها باشد و در تصمیمسازیهای اقتصادی کشور نیز نقش موثری ایفا کند. بنابراین بهتر است که با انتخاب مناسب فعالان بخشخصوصی افرادی کارآمد را روانه این نهاد کنند.
مجیدرضا حریری- پیشگامان وفاق
بیاقبالی نهادهای مردمی از سوی مردم در انتخابات
نایب رییس کمیسیون تجارت اتاق تهران دو مسئله را در کاهش مشارکت در انتخابات اتاق بازرگانی عامل میداند. مجیدرضا حریری با بیان اینکه در کشور ما عمدتا حمایت مردم از نهادهای مدنی پایین است، به «فرصت امروز» میگوید: با نگاهی به چگونگی مشارکت در رأیگیریها میتوان دید که مردم بیشتر به مشارکت در رأی گیریهای سیاسی علاقهمند هستند، حتی شورای شهر هم که بیشتر از دیگر نهادهای مردمی شناخته شده است از این آسیب درامان نمانده است.
به گفته سخنگوی پیشگامان وفاق انتخابات نظام پزشکی، سازمان مهندسی و اغلب انجمنها و تشکلهای صنفی نیز با همین کم توجهی برگزار میشود. وی خوشبین یا علاقهمند نبودن مردم را از دلایل مشارکت نکردن واجدین شرایط در این نوع انتخابات عنوان کرد. حریری مسئله دیگر را مرتبط با نوع عملکرد این نوع نهادها بیان میکند. وی ادامه میدهد: شاید مردم از نهادهای عمومی غیردولتی بازخورد مناسب و مطلوبی نمیبینند و به همین دلیل ترجیح میدهند مشارکت نکنند.
عضو اتاق تهران معتقد است بسیاری از دارندگان کارت بازرگانی نسبت به عملکرد اتاق بیتفاوت هستند. حریری میافزاید: برخی دارندگان کارت بازرگانی احساس میکنند اتاق زیرمجموعه دولت و وزارت صنعت و معدن است و این تفکر هم به این دلیل است که از ابتدا، تجارت با داشتن کارت بازرگانی امکان پذیر بود و متاسفانه بسیاری از بازرگانان به فواید دیگری که اتاق میتوانست داشته باشد فکر نکردند و بر عملکرد اتاق حساس نشدند. وی ادامه میدهد، درحالیکه اتاق مانند اتحادیه، سندیکا یا صنف آنهاست و باید حافظ منافعشان باشد. عضو گروه پیشگامان وفاق معتقد است اتحادیهها و سندیکاها در ایران جایی ندارند. به گفته نایبرییس کمیسیون تجارت در اتاق تهران این دلایل باعث شده است که مراجعات به اتاق محدود به تکلیفهای قانونی باشد و بسیاری از اعضا هیچ وقت احساس نکردند اتاق تکالیف دیگری هم دارد.
سخنگوی پیشگامان وفاق میگوید: اتاق باید در جهت حمایت، آموزش، تقویت اعضا، کسبوکار، رفع مشکلات اعضا و تبلیغات گام بردارد تا احساس کنند ذینفع هستند و عملکرد اتاق و چگونگی انتخابات برایشان اهمیت پیدا کند. اما با این توصیفات باز هم امیدواریم مشارکت در این روز بالا باشد.
محمدرضا بهزادیان –خواستاران تحول
عدم تعهد اتاقیها به وعدههای انتخاباتی در گذشته
رییس پیشین اتاق تهران در چگونگی مشارکت رأیدهندگان، بیشتر اتاق را مورد انتقاد قرار میدهد و استراتژی اصلی وی، نقد وضع موجود است. محمدرضا بهزادیان به «فرصت امروز» میگوید: یکی از دلایل عدم مشارکت میتواند اعتماد نداشتن به برگزاری انتخابات سالم باشد. به گفته بهزادیان، وقتی برگزارکننده، دبیرکل اتاق و انجمن نظارت نمایندگان وزیر صنعت هستند و نه نمایندگان اعضای هیات نمایندگان و برگزارکنندگان کارمندان اتاق هستند، آیا میتوان اطمینان داشت که انتخابات سالم و با رعایت حقوق رأیدهندگان برگزار شود؟ وی معتقد است این نوع برگزاری کاهش مشارکت را به دنبال خواهد داشت.
رییس گروه خواستاران تحول معتقد است مشارکت در انتخابات اتاق از سال 1381 افزایش پیدا کرد و در دورههای بعد به تدریج از حجم مشارکت کاسته شد. این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی نوع عملکرد اتاق را از دیگر دلایل موثر در کاهش مشارکت عنوان کرده و ادامه میدهد: کسانی که به اتاق رفتند، وعدههایی دادند اما به آنها عمل نکردند. قاعدتا کسانی که به خودشان زحمت داده، اعتماد کرده و رأی میدهند انتظار دارند عملکرد اتاق غیراز این باشد.
بهزادیان درخصوص عملکرد اتاق توضیح میدهد: ریاست اتاق در دوره پیشین بهمحض انتخاب شدن یک منشور 14موردی را که شامل برنامههای آیندهاش بود معرفی کرد، اما با گذشت هشت سال هنوز به هیچ یک از آنها عمل نکرده است. به گفته وی، یکی از اعضای هیات رییسه در همان زمان با معرفی برنامههایش به رأیدهندگان وعدههایی داده و گفته بود در صورت عملی نکردن آنها در یک سال از هیأت رییسه استعفا خواهد داد، اما الان چهار سال میگذرد و به هیچکدام از وعدههایش عمل نکرده است. با این اوصاف اعضا چطور میتوانند اعتماد کنند و رأی بدهند.
بهزادیان ادامه میدهد: ما بهعنوان تحولخواهان همانطور هم که در فاصله بین سالهای 81 تا 84 نشان دادیم در صورت ورود به اتاق طوری عمل خواهیم کرد که مشارکت در اتاق و انتخابات بعدی افزایش پیدا کند. به گفته رییس گروه خواستاران تحول، در دورههای قبل اشخاص حقوقی یا هر یک از اعضای هیأتمدیره با صورت جلسه هیأت مدیره میتوانستند رأی دهند اما هماکنون فقط مدیرعامل یعنی دارنده کارت میتواند رأی به صندوق بیندازد و این مسئله ممکن است کاهش مشارکت را به دنبال داشته باشد. بهزادیان میافزاید: امیدواریم هیات نظارت بتواند راهی پیدا کند تا این مسئله موجب کاهش مشارکت نشود.
سیدمحمد صدر هاشمینژاد –کارآفرینان توسعهگرا
عدم تاثیر اتاق در سرنوشت اعضا و کاهش مشارکت
عضو هیات موسس کارآفرینان توسعهگرا از عملکرد کماثر اتاق بهعنوان اصلیترین عامل در کاهش مشارکت در انتخابات نام میبرد. سیدمحمد صدر هاشمینژاد به «فرصت امروز» میگوید: به نظر من اتاق نقش موثری در سرنوشت اعضایش نداشته و به همین دلیل هم مشارکت در انتخابات، هیچگاه از 25 درصد بیشتر نشده است. وی معتقد است اتاق از نقش اصلیاش که سینه سپر کردن در برابر اقتصاد دولتی بود خارج شده و به همین دلیل نتوانسته جایگاه قابل قبولی در بخشخصوصی داشته باشد.
موسس بانک اقتصاد نوین میگوید: هدف اصلی ما در گروه کارآفرینان توسعهگرا، خارج کردن اقتصاد کشور از اقتصاد دولتی و نفتی است. به گفته وی، تنها قرار گرفتن اتاق در جایگاه اصلیاش یعنی دفاع از اقتصاد کشور است که میتواند توجه را به این نهاد جلب کرده و در انتخاباتش با مشارکت بالا مواجه شود. صدر هاشمی میافزاید: با همه این مسائل ما همچنان امید داریم و به همین دلیل هم به انتخابات وارد شدیم و امیدواریم انتخابات پرشور برگزار شود.
ابراهیم جمیلی - ائتلاف بزرگ
رسانهها، اطلاعرسانی و تبلیغات
رییس ستاد انتخاباتی ائتلاف بزرگ، تبلیغات و اطلاعرسانی را مهمترین عامل در چگونگی مشارکت در انتخابات اتاق میداند و در اینباره به «فرصت امروز» میگوید: به نظر من اطلاعرسانی مشارکت را افزایش میدهد و خوشبختانه کار اطلاعرسانی و مشارکت رسانهها که بیشترین سهم را در این خصوص دارند قابل توجه است. ابراهیم جمیلی معتقد است رسانهها به مسائل اتاق حساس هستند و این کار باعث شده که عملکرد اتاق بیشتر انعکاس پیدا کند. عضو هیات نمایندگان اتاق میگوید: توجه و اطلاعرسانی رسانهها باعث شده اهمیت و جایگاه اتاق شناخته شود و قاعدتا همین امر میل به مشارکت در انتخابات را افزایش خواهد داد.
جمیلی به برخی محدودیتها که ممکن است کاهش مشارکت را به دنبال داشته باشد، اشاره میکند و توضیح میدهد: یکی از محدودیتهایی که این دوره برای شرایط رأیدهندگان لحاظ شده، داشتن کارت بازرگانی بالای یک سال است و به نظر من این میتواند تعداد رأیدهندگان را کاهش دهد، درحالیکه در یک سال گذشته بازرگانان بسیاری اقدام به گرفتن کارت کردند. به گفته این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی در دوره قبل پیش آمده بود که نزدیک به انتخابات و به اصطلاح شب انتخابات کارت میگرفتند. مسئله دیگری که رییس ستاد ائتلاف بزرگ به آن انتقاد دارد و آن را موجب کاهش مشارکت عنوان میکند، الزام حضور مدیرعامل بهعنوان دارنده کارت در رأیگیری است.
جمیلی با بیان اینکه اتاق در کنار کارهای خوبی که انجام داده نواقصی هم داشته، برخی ایرادات وارد به اتاق را مقبول دانسته و میافزاید: اتاق با بضاعت قانونیاش کار کرده است و به اعتقاد من با این بضاعت قانونی عملکردی بهتر از این هم نمیتوانست داشته باشد، بنابراین مهمترین کار اعضا و هیأترییسه اتاق این است که ظرفیتهای قانونی اتاق را بالا ببرند. عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران امیدوار است اعضای اتاقها در سراسر کشور روز 18 اسفند به مهمترین وظیفهشان عمل کنند.
به گزارش «فرصت امروز» با برگزاری انتخابات اتاق بازرگانی در روز 18 اسفند، این نهاد اقتصادی به هشتمین دوره خود وارد میشود. باید دید حالا که دولت اذعان میکند میدان را برای بخشخصوصی باز گذاشته، این بخش چقدر خواهان است و برای حضورش در اقتصاد کشور حاضر است تا کجا چانهزنی کند. پارلمان بخشخصوصی لقبی که همیشه بر پیشانی اتاق بوده و حالا باید دید در کارزاری که پیشروست با این وظیفه چه خواهد کرد؛ انتخاباتی که با مشارکت بالا میتواند نقش نوینی برای بخشخصوصی رقم بزند و اهمیت آینده اتاق را برای اعضا عیان کند.
مسعود خوانساری
سیدمحمد صدر هاشمی نژاد
مجیدرضا حریری
ابراهیم جمیلی
محمدرضا بهزادیان