مسئول تبلیغ چیپس و پفک و وسایل کمک آموزشی در تلویزیون کیست؟

تبلیغات و آگهی های تلویزیونی صداوسیما سالیان درازی است که موضوع محافل علمی و دانشگاهی و همین طور سازمان هایی است که با سلامت و آموزش مردم سرکار دارند. موضوعی که از نگاه کارشناسان نباید به عنوان یک منبع درآمد برای رسانه ملی تبدیل شود.

رسانه ملی نباید کمبود های بودجه ای خود را با افزایش حجم تبلیغات جبران کند. استدلال صدا و سیما برای افزایش این حجم از تبلیغات این است که می گویند بودجه کافی نداریم و با تبلیغات کمبود بودجه را برای برطرف کردن نیاز های مالی سازمان جبران می کنیم.

آموزش وپرورش معترض است

باتوجه به مصوبه 828 شورای عالی آموزش وپرورش که استاندارد سازی کتب کمک آموزشی را به آموزش پرورش محول می کند؛ آموزش وپرورش و وزارت ارشاد دو نهاد و ارگانی هستند که مسئولیت نظارت بر کتب را دارند، یکی کتب آموزشی، دیگری سایر محصولات فرهنگی. آموزش وپرورش در بحث نظارت بر این کتب کاملا به روز است و اگر کتابی برای دریافت مجوز به سازمان بیاید کمتر از یک هفته صدور یا عدم صدور مجوزش مشخص می شود. حال بحث ما با آن دسته از محصولاتی است که بدون داشتن مجوز در صداوسیما تبلیغ می شوند!

سوال ما از صداوسیما همیشه این بوده که آیا برای تبلیغ یک محصول و انتشار آن مجوزها را چک نمی کنند؟ ما در برخی موارد شاهد این بوده ایم که محصولاتی در رسانه ملی تبلیغ می شود که هنوز کتابش منتشر نشده اما کتاب کمک درسی اش تبلیغ می شود. مردم برای مشاهده و اطمینان از معتبر و دارای مجوز بودن یک محصول آموزشی می توانند به سایت سازمان آموزش و پرورش مراجعه کنند.

وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو از دور نظارت دارند

به طور کلی ما دو نوع محصول داریم، یکی محصولاتی که علاوه بر داشتن پروانه و مجوز از وزارت بهداشت توصیه به استفاده از آنها نمی شود و به طور کلی تبلیغ شان مورد تایید وزارت بهداشت نیست مثل چیپس ،پفک و. . . دیگری محصولاتی که استفاده از آن برای مردم و جامعه مفید است مثل محصولات لبنی، این وظیفه صداوسیما است تا محصول را از نظر مجوز و تایید با وزارت بهداشت چک کند.

وزارت بهداشت در سیکل تاییدی برای تبلیغات تلویزیونی قرار ندارد و خود صداوسیما محصول مورد نظرش را از وزارت بهداشت استعلام می کند و وزارت مربوطه تایید یا عدم تایید را به آنها پاسخ می دهد.

می توان گفت نظارتی به آن صورت بر محصولاتی که در صدا و سیما تبلیغ می شود نیست و این خود صداوسیما است که مسئولیت نظارت را بر عهده دارد. البته ناگفته نماند که وزارت بهداشت آیین نامه ای برای تبلیغات دارد البته آیین نامه هایی که تنها در خود وزارتخانه محصور شده اند، وجود دارد.

کدام نظارت، کدام اداره بازرگانی؟

در وبگاه شورای بازرگانی آگهی های سازمان صدا و سیما تمام وظایف و حیطه های فعالیت آمده است و تنها در قسمت وظایف به این جمله بسنده شده: کنترل محتوایی و فنی آگهی ها و برنامه های تبلیغاتی درون برنامه ای براساس ضوابط مصوب. هیچ معاونت یا شاخه ای تحت عنوان نظارت بر تبلیغات وجود ندارد.

حال کافی است نگاهی کوتاه به آیین نامه و مجموعه ضوابط تولید آگهی های رادیویی و تلویزیونی که توسط دفتر تبلیغات و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است بیندازیم تا ببینیم چقدر تبلیغات با این آیین نامه همسو و مطابق است.

اصل 8-  سفارش دهندگان و سازندگان آگهی ها باید مستندات لازم قانع کننده و قانونی برای ادعاها و استدلال های موضوع آگهی را ارائه کنند.

اصل 11- آگهی نباید به هیچ وجه متضمن فریب بوده و فراتر از واقعیت، کالا یا خدمات مورد نظر را با ادعای خلاف واقع معرفی کند. همچنین از اغراق باید پرهیز شود.

اصل 14- در آگهی نباید با استفاده از تمهیدات فنی و با قصد گمراه کردن بیننده ویژگی های کالای موضوع آگهی برتر از واقعیت آن به تصویر کشیده و نشان داده شود.

اصل 23- آگهی نباید مروج تجمل گرایی باشد.

اصل 24- آگهی نباید به گونه ای طراحی و ساخته شود که در آن مردم به مصرف بیش از نیاز و اسراف در استفاده از امکانات تشویق شوند.

اصل 25- آگهی تعیین جایزه برای تشویق مخاطبان آگهی به خرید و مصرف بی رویه مجاز نیست.

اصل 30- آگهی نشان دادن تاثیر آنی استفاده از وسایل درمانی مانند لاغر شدن فوری یا به تصویر کشیدن فرآیند تاثیر داروها، شامپوها، مواد شوینده، روغن ها بر بدن انسان به هر شیوه ای از آن جمله تمهیدات انیمیشن مجاز نمی باشد.

اصل 31- در آگهی های تولید شده با موضوع کالاها و لوازم بهداشتی، بازیگر آگهی نباید درنقشی غیر واقعی مانند پزشک ظاهر شود.

اصل 65- در آگهی نباید از کودکان با صراحت درخواست شود محصولی را خریداری کنند یا از والدین خود و دیگران چنین درخواستی کنند و نباید خرید موضوع آگهی برای کودکان یا ترغیب دیگران به این امر به عنوان انجام یک وظیفه مطرح شود.