مسئولیت اجتماعی شرکت ها و تاثیر آن بر مردم

مسـئـولیت اجتمــــاعی شــرکت یا CSR (Corporate Social Responsibility)y مفهومی است که چندی است در دنیای امروز و به ویژه  سازمان  های بزرگ جایگاهی برای خود پیدا کرده است. مسئولیت  اجتماعی شرکت روش یا راهکاری است که شرکت ها به کار می  گیرند تا علاوه بر اینکه به خود سود رسانند، برای جامعه نیز سودمند باشند. طبق منشور مسئولیت اجتماعی، سازمان ها موظفند بخشی از سود و درآمدشان را برای حمایت ها و خدمات اجتماعی هزینه کنند.

مسئولیت اجتماعی شامل مجموعه وظایف و تعهداتی است که یک سازمان باید در حفظ و کمک به جامعه انجام دهد. به عبارت دیگر مسئولیت اجتماعی یعنی به فعالیت هایی اشاره می کنیم که صاحبان سرمایه یا مدیران شرکت ها و سازمان ها به صورت داوطلبانه به عنوان یک عضو در جامعه انجام می  دهند.

در واقع مسئولیت اجتماعی شرکت ها رویکردی برای کسب و کار (اعم از کارهای بزرگ یا کوچک) است که تاثیر اجتماعی و فرهنگی یک سازمان بر جامعه چه داخلی و چه خارجی را مدنظر قرار می دهد و هدف اصلی آن گرد هم آوردن تمامی بخش ها اعم از دولتی، خصوصی و سایر بخش ها جهت همکاری با یکدیگر است تا سبب موفقیت، رشد و پایداری کسب و کار شود.

مهم ترین واژه در CSR «مسئولیت» است، یعنی  سازمان این مسئولیت را می  پذیرد که تعهداتی در قبال جامعه دارد و خواهد داشت، اما این مسئله زمانی ارزشمند خواهد شد که  سازمان مذکور در برابر مسئولیتی که پذیرفته است، پاسخگو نیز باشد.

ارتباط غیرمنتظره میان هزینه ها و عملکرد مالی

طرفداران طرح های مسئولیت  اجتماعی شرکت ها (CSR) موقعیت خود را این  گونه توجیه می کنند که این هزینه  ها سبب بهبود عملکرد اقتصادی شرکت می شود و به شرکت اجازه می  دهد که سود بالاتری را به واسطه افزایش اعتبار نام تجاری و کارکنان کارآمد تر کسب کند. به عبارت دیگر، مدیران اجرایی با دنبال کردن استراتژی «رسیدن به موفقیت با انجام کار خوب» منافع شرکت را افزایش می  دهند.

یک  سازمان متعهد همچنین باید ببیند که چه اقداماتی در راستای مسئولیت های اجتماعی خود برای جامعه می  تواند انجام دهد که برای نسل های آینده نیز سودمند باشد.

مسئولیت اجتماعی کمک می کند که تمرکز روی سودگرایی نباشد و در کنار مدیریت اجتماعی مناسب، مسئولیت های اجتماعی در جامعه اجرا شود. در چنین جامعه ای، مردم به خدمات اجتماعی بیشتری دسترسی خواهند داشت، حقوق مسئولیت اجتماعی رعایت می شود و مشارکت مردم و نظارت اجتماعی افزایش می یابد و در چنین شرایطی مردم از زندگی در آن جامعه احساس رضایت می کنند.

در طول یک دهه گذشته، بیشتر شرکت ها CSR را پذیرفته اند و اکنون فعالیت  های خود را در این زمینه برای سرمایه گذاران به  طور سالانه آشکار می کنند. به عنوان مثال، در سال 2011، 57 درصد از 500 شرکت برتر فهرست مجله فورچون، گزارش  های مسئولیت  پذیری شرکتی را چاپ کرده بودند که بیش از 20 درصد بیشتر از سال گذشته بود. رشد CSR را می  توان از این طریق که شرکت ها می  توانند با به  کار گرفتن کالا های اجتماعی بهتر سود ببرند، پیگیری کرد. به عنوان مثال یک توجیه برای CSR این است که CSR سبب ایجاد غرور و انسجام در میان کارمندان می شود که در نتیجه عملکرد کاری آنها را ارتقا می بخشد.

بسیاری از شرکت ها با شناسایی منافع و انتخاب  هایی آگاهانه از تاثیرات اجتماعی به عنوان یک عنصر هسته  ای در استراتژی کسب و کار استفاده کرده اند. برخی دیگر از شرکت ها روش هایی را در پیش گرفته  اند با این فرض که بازار ها و مشتریان به  دلیل مسئولیت  پذیری به آنها پاداش دهند.

در گذشته تمایز برند یکی از دلایل اولیه ای بود که شرکت ها را ترغیب به توجه به مفهوم CSR می  کرد.

کوکاکولا و پپسی دو شرکتی هستند که همواره در جنگ با یکدیگر بوده و هر یک سعی در تصاحب سهم بازار دیگری داشته  اند. در زمینه CSR نیز این شرکت ها رویکردهای مشابه ولی با اندکی تفاوت اتخاذ کرده اند، هر دو بطری های را ارائه می  دهند که از بسته بندی دوستدار محیط زیست در آنها استفاده شده است. توجه و اهمیتی که این دو شرکت به موضوع مسئولیت های اجتماعی اختصاص داده اند، باعث شده است که این شرکت ها نتوانند تمایز قابل توجهی برای برند خود نسبت به یکدیگر در این زمینه ایجاد کنند.

هدف از تقبل مسئولیت اجتماعی

مسئولیت اجتماعی خواه ناخواه هزینه  هایی علاوه بر هزینه  های مستقیم فعالیت اقتصادی به شرکت ها تحمیل می کند، اما داده  های آماری نشان می دهد که بازده این گونه سرمایه گذاری ها به گسترش و پایداری فعالیت  های سودآور اقتصادی شرکت ها به شکل موثری کمک کرده است.

هدف از تلاش شرکت ها برای انجام تعهدات خود در قالب مسئولیت اجتماعی آنها، ماندگاری، پایداری و دوام آنهاست. در این میان مدیران شرکت ها و بنگاه های اقتصادی نقش مهمی بر عهده دارند، زیرا تصمیم مدیر می تواند سرنوشت مجموعه تحت مدیریت او و حتی اجتماعی را که از امکانات و خدمات آن مجموعه بهره می  گیرند تغییر دهد.

مدیرانی که در قبال مردم و جامعه خود احساس مسئولیت می کنند، خدمات شایسته تری به جامعه ارائه می  دهند و مسئولیت اجتماعی را نیز جدی تر می  گیرند. نگرش مدیران در مورد مسئولیت اجتماعی می  تواند حرکت در مسیر تحقق اهداف این مسئولیت های اجتماعی در ابعاد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی را تسریع کند.