بحث بر سر اینکه آیا خدمت سربازی اجباری امری ضروری است یا نه، سالهاست که ذهن بسیاری از منتقدان و متخصصان را به خود مشغول کردهاست. بسیاری معتقدند خدمت سربازی میتواند هم برای کشورها و هم برای شهروندان آنها مفید باشد. این کارشناسان دلایل متعددی برای حمایتشان از خدمت سربازی ارائه کردهاند که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم.
1- خدمت سربازی سبب اقتدار امنیت ملی میشود: خدمت سربازی اجباری سبب میشود تا کشورها از نیروی کارآمد بیشتری جهت دفاع از امنیتشان برخوردار باشند. داشتن سربازان خبره بهخصوص در زمان جنگ امری الزامی است. از آنجا که دادن کشته و زخمی در هر جنگی غیرقابل اجتناب است، کشورهایی که نیروهای دفاعی بیشتری دارند در جنگها موفقتر هستند. به علاوه کشورهایی که شهروندانش موظف به شرکت در دورههای سربازی اجباری هستند از اتحاد و همبستگی بیشتری برخوردارند.
2- خدمت سربازی در درازمدت نرخ بیکاری را کاهش میدهد: در برخی از کشورها در دوران سربازی به افراد مهارتها و آموزشهای کاری در زمینههایی چون مهندسی و فناوری اطلاعات داده میشود. به علاوه، در بسیاری از مواقع در سازمانهای مختلف به این افراد مسئولیتهای گوناگونی از آشپزی گرفته تا رانندگی محول میشود. بعد از انجام خدمت سربازی این افراد میتوانند از مهارتهایی که در طول دوران خدمت یاد گرفتهاند در دنیای کار و پیدا کردن شغل استفاده کنند.
3- خدمت سربازی سبب ایجاد برابری و تنوع میشود: در خدمت سربازی چیزی به نام فقیر و غنی وجود ندارد. افراد از هر طبقه اجتماعی موظف به انجام خدمات هستند. خدمت سربازی به جوانان یاد میدهد چگونه با اقشار مختلف جامعه از طبقات گوناگون ارتباط برقرار کنند و آنها را با مفهوم برابری آشنا میکند. در بسیاری از کشورها فرزندان رهبران و فرزندان مردم عادی بهصورت یکسان در دوره سربازی خدمت میکنند و این موضوع سبب میشود تا سران این کشورها، بهخصوص کشورهایی که از امکانات نظامی پیشرفتهای برخوردار هستند بدون دلیل و شتابزده وارد جنگ نشوند.
4- خدمت سربازی هزینههای دولت را کاهش میدهد: در کشورهایی که خدمت سربازی در آنها اجباری است، دولت ها نیازی به پرداخت هزینه برای متقاعد کردن مردم به گذراندن این دورهها ندارند. این در حالی است که در کشورهای دیگری که خدمت سربازی اختیاری است دولتها موظف به ارائه امتیازهایی چون دورههای دانشگاهی رایگان و حقوق بالا برای جذب سرباز هستند.
با این حال منتقدان طرح سربازی اجباری بر این باور هستند که دوران سربازی در دراز مدت هزینههای دولتها را افزایش میدهد. آنها معتقدند در کشورهایی که در معرض خطر حتمی و قریبالوقوع نیستند، آموزش دادن نظامی به افراد هزینهای اضافی است. آنها همچنین میگویند در برگزاری خدمات سربازی در کنار هزینههای مستقیم هزینههای غیرمستقیمی هم به عهده دولت خواهد بود که از جمله آن میتوان به از دست دادن نیروهای کار به دلیل شرکت در دورههای سربازی اشاره کرد.