مدیریت کسب و کار در دوره پساتحریم

با اجرای برجام و لغو تحریم‌ها فصل تازه‌ای دراقتصاد ایران آغاز شد و کسب‌و‌کار‌های ایرانی وارد دوره جدید فعالیت خود شدند. بی‌تردید در عصر ارتباطات و اطلاعات نقش ‌آی‌تی ‌و آی‌سی‌تی در رشد و توسعه کسب‌و‌کار غیر‌قابل انکار است. تحریم‌های اقتصادی علیه ایران طی 12 سال اخیر کشور ما را از دسترسی به بسیاری از فناوری‌های نوین جهان عقب نگه داشته است و صنایع کوچک و بزرگ ما در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شدند. صاحبان صنایع نه تنها در استفاده از سخت‌افزارهای ‌آی‌سی‌تی با محدودیت‌ها روبه‌رو بوده‌اند، بلکه در استفاده از نرم‌افزار و اینترنت و تجهیزات ارتباطی نیز کمبودهای اساسی داشتند؛ به همین خاطر مدیران کسب‌و‌کارایرانی طی سال‌های اخیر در یک رقابت نابرابر تولید و تجارت کرده‌اند.

مدیرانی که در دوران تحریم در حوزه نرم‌افزار نمی‌توانستند از تازه‌ترین نسخه‌های پیشرفته نرم‌افزاری و محیط‌های تحت وب استفاده کنند، در دوران پسا تحریم این فرصت برای آنها مهیا شده. تا در کسب‌و‌کار آنها اتفاق تازه‌ای در جهت رشد و توسعه رقم بخورد. در دنیای امروز‌ آی‌سی‌تی و فناوری‌های نوین به سرعت در حال توسعه است و همه کشورها برای افزایش سهم درآمدی به تجهیز فناوری‌های نوین نیاز دارند تا بتوانند کسب‌و‌کارهای خود را رونق دهند. هر مدیر کسب وکاری که به رشد و توسعه می‌اندیشد ناگزیر بایدخود را مجهز به آخرین فناوری‌های نوین کسب‌و‌کار کند.

با توجه به اجرای برجام و باز شدن دروازه‌های بین‌المللی تجارت، کسب‌و‌کارهای ایرانی با دور جدیدی از فناوری‌های نوین روبه‌رو هستند از این رو مدیرانی که بتوانند سهم خود را در بهره‌مندی از فناوری‌های نوین در جهت تولید، توزیع و تجارت گسترش دهند به یقین جایگاه ممتازتری در بازار تجاری خواهند داشت.  رتبه کسب‌و‌کارهای ایرانی در بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در مقایسه با کشورهای پیشرفته بسیار پایین است.

طی سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌های اقتصادی امکان استفاده درست از فناوری‌های نوین برای رشد و توسعه کسب‌و‌کار‌های ایرانی فراهم نبود از همین رو با اجرای برجام با موج جدیدی از فناوری‌های نوین روبه‌رو هستیم که بی‌تردید صاحبان کسب‌و‌کار برای رقابت در بازار داخلی و خارجی ناگزیرند از این امکانات مدرن استفاده کنند.

افزایش نقش‌های مدیریتی در پساتحریم

در دوران پسا تحریم که به تازگی آغاز شده است مدیران کسب‌و‌کار نقش و وظیفه مهم‌تری در تولید و تجارت دارند. در دوران تحریم شرکت‌های داخلی در یک وضعیت تقریبا برابر قرار داشتند اما درعصر جدید زمینه‌ها برای فعالیت بسیاری از شرکت‌های خارجی فراهم شده است. شرکت‌های خارجی در تمام دورانی که ما از فناوری‌های نوین در کسب‌و‌کارهای خود بی‌بهره بودیم از مدرن‌ترین امکانات برای رشد و توسعه استفاده کرده‌اند. از این رو شرکت‌های داخلی در برابر شرکت‌های خارجی به لحاظ میزان استفاده و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین در یک وضعیت نابرابر قرار دارند.

بنابراین اگر صاحبان کسب‌و‌کار در ایران نتوانند در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت، درزمینه آی‌تی ‌و ‌آی‌سی‌تی خود را مجهز به فناوری‌های نوین کنند طبعا از قافله تولید و تجارت باز خواهند ماند.  مدیران کسب‌و‌کار باید با برنامه‌ریزی و مدیریت حرفه‌ای زمینه را برای استفاده از فناوری‌های نوین در تولید به کار گیرند تا بتوانند در دنیای تولید و تجارت حرفی برای گفتنداشته باشند.

بدون تردید دوران پسا تحریم یک فرصت ممتاز برای رشد و توسعه تولید و تجارت در ایران است و مدیران بنگاه‌های اقتصادی کوچک و بزرگ می‌توانند با آخرین فناوری ارتباطات و اطلاعات زمینه‌های فعالیت خود را برای جهانی شدن فراهم کنند. دولت با لغو تحریم‌ها زمینه و بستر را برای جهانی شدن تولید و تجارت کالاهای ایرانی فراهم کرده است و با اجرای برنامه ششم توسعه، امکانات و بسترهای دیگری نیز برای جهانی شدن فراهم خواهد کرد اما صاحبان و مدیران کسب‌و‌کار باید از این فرصت به دست آمده برای ورود به دنیای جدید تولید و تجارت استفاده کنند.

نقش صنعت فاوا در رشد و توسعه صنعت ایران بسیار مهم است. مدیرانی که بتوانند با آموزش و مهارت این امکان را برای کارکنان خود فراهم کنند می‌توانند در رقابت جهانی حضور ثمربخشی داشته باشند.

مدیران و چالش رویارویی با تکنولوژی‌های جدید

 کسب‌و‌کارهای ایرانی از لحاظ برخورداری از صنعت فاوا در تولید، توزیع و تجارت جهانی جایگاه خوبی ندارند اما با ورود تکنولوژی‌های جدید در داخل کشور و سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در صنعت فاوا مدیران می‌توانند از این فرصت طلایی برای ماندگاری کسب‌و‌کار و افزایش سهم تولید و فروش استفاده کنند.تاکنون قوانین و مقررات ناشی از تحریم به مدیران کسب‌و‌کار این اجازه را نمی‌داد تا در صورت تمایل به استفاده از فناوری‌های جدید بتوانند در عرصه جهانی رقابت کنند اما امروز همه به خوبی دریافته‌اند برای ورود به بازار جهانی نیاز به ارتباطات جهانی است و کسانی در تولید داخلی و تجارت می‌توانند با کشورهای پیشرفته رقابت کنند که سهم بیشتری در استفاده از فناوری‌های جدید داشته باشند.

مدیران کسب‌و‌کار در دوران تحریم در استفاده از فناوری‌های نوین هیچ رشد و پیشرفتی نداشته‌اند و حتی برخی از مدیران ناگزیر شدند کسب‌و‌کار خود را تعطیل کنند. با این وصف دوران پسا‌تحریم مسئولیت بزرگی را بر گردن صاحبان کسب‌و‌کار و مدیران شرکت‌های تولیدی می‌گذارد تا بتوانند همراه و همگام با تحولات جهانی در عرصه تولید و تجارت بین‌المللی حضور داشته باشند.

شاید بتوان گفت باوجود تحریم‌های اقتصادی، در زمینه بسترسازی تجهیزات شبکه‌های دیتای سریع شبکه موبایل و اینترنت شرایط چندان نامناسبی نداریم اما برای رقابت با شرکت‌های بزرگ تولیدی و تجاری باید از سیستم‌های هوشمند و فناوری‌های جدید اطلاعاتی استفاده کنیم. مدیران موفق در دوران پسا برجام کسانی‌اند که می‌توانند میان امکانات سنتی با فناوری‌های جدید پیوند درستی برقرار کنند. البته دولت در برنامه ششم توسعه قصد دارد زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات را توسعه دهد و صاحبان کسب‌و‌کار هم می‌توانند با استفاده از به روز‌ترین دستاوردهای دنیای جدید سهم بیشتری در بازار بین‌المللی داشته باشند.

مدیریت منابع انسانی در دوران پساتحریم

مدیران کسب‌و‌کار در دوران پسا تحریم باید به منابع انسانی به‌عنوان سرمایه ماندگار اهمیت بدهند اما منابع انسانی اگر در استفاده از فناوری‌های نوین تولید و تجارت ناتوان باشد نه تنها این منابع سرمایه تلقی نمی‌شود بلکه در دنیای امروز نوعی هزینه سربار است. بنابراین مدیران در دوران پساتحریم باید سه کار انجام دهند: اول به کارگیری و استخدام نیروی انسانی توانمند در زمینه فناوری‌های نوین، دوم آموزش نیروهای قدیمی و افزایش کارایی آنان در به‌کارگیری از تجهیزات و امکانات مدرن و سوم مجهز شدن به تکنولوژی‌های روز دنیا ، در این صورت می‌توانند در عرصه رقابت جهانی جایگاه ممتازی داشته باشند.
 

شرکت‌هایی که هنوز با دستگاه‌های قدیمی و غیر‌مدرن در زمینه تولید فعالیت می‌کنند، در عرصه رقابت داخلی و خارجی عمر چندانی نخواهند داشت و بلافاصله با کاهش تقاضا و فروش روبه‌رو می‌شوند.شرکت‌هایی که مدیران آنها از فرصت پسا تحریم در جهت تقویت بنیه‌های علمی نیروی انسانی و مجهز شدن به تکنولوژی روز دنیا استفاده می‌کنند سهم بیشتری در بازار رقابتی عصر پسا تحریم خواهند داشت.

شرکت‌های ایرانی سهم اندکی در استفاده از ‌آی‌سی‌تی دارند. ترمیم و جبران این مهم در کوتاه‌مدت بسیار سخت است اما با این حال صاحبان کسب‌و‌کار اگر به رشد و توسعه و افزایش سهم تولید و تجارت کسب‌و‌کار خود فکر می‌کنند چاره‌ای جز همگام شدن با آخرین تحولات حوزه آی‌سی‌تی ندارند. این مسئله مربوط همه به صنایع کوچک و بزرگ داخلی است. صنایع داخلی کشور با بازشدن دروازه‌های تجارت وارد مرحله تازه‌ای از رقابت بین‌المللی شده‌اند بنابراین مدیران صنایع از یک سو با تهدید شرکت‌های رقیب روبه‌رو هستند و از سوی دیگر بستری برای استفاده از فرصت‌ها برایشان فراهم شده است.

مدیران شرکت‌های تولیدی اگر بتوانند از فرصت‌های پیش رو در پسابرجام، برای بهبود وضعیت کسب‌و‌کار استفاده کنند ثمرات خوبی برای آنها خواهد داشت اما اگر از قافله تکنولوژی نوین دنیا عقب بمانند بی‌تردید با شکست اقتصادی روبه‌رو می‌شوند. عصر پسابرجام یک فرصت و یک تهدید همه جانبه است. مدیرانی که با هوشیاری همه ظرفیت‌ها و توانایی‌های کسب‌و‌کارها را رصد می‌کنند می‌توانند بستری برای شروع دوباره
ایجاد کنند.

سهم شرکت‌های ایرانی از فناوری‌های نوین دنیا در کسب‌و‌کار چندان چشمگیر نیست اما بسترهای اولیه فراهم است و طبعا دولت نیز برای رشد و توسعه ‌آی‌سی‌تی برنامه‌هایی را اجرا می‌کنداما اگر مدیران کسب‌و‌کار نتوانند برای تولید و تجارت کالای‌های خود از امکانات فوق العاده دنیای جدید استفاده کنند محکوم به شکستند و باید بازی اقتصادی را در اختیار شرکت‌های خارجی بگذارند.