مدیران پتروشیمی از وضعیت بازارهای پتروشیمی، رضایت دارند

از سرگیری بورس بین‌المللی انرژی در کیش با عنوان بورس بین‌المللی محصولات پتروشیمی با هدف قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی توسط ایران اگرچه گامی موثر در تمرکززدایی فروش محصولات است اما به دلیل نبود زیرساخت‌های بین‌المللی این اقدام تنها منجر به بازگشت واسطه‌ها به بورس انرژی خواهدشد.

در حال حاضر فعالیت در صنعت پتروشیمی امتیازات ویژه‌ای دارد که با وارد شدن تمامی محصولات پتروشیمی به بورس و شفاف شدن وضعیت مالی شرکت‌های پتروشیمی، این امتیازات از بین می‌رود. کسب منفعت و سودی که در عدم ارائه محصولات پتروشیمی در بورس عاید برخی افراد می‌شود، مانع از راه‌اندازی هرگونه بورس پتروشیمی خواهدشد، اگرچه علی محمد بساق‌زاده مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی از راه‌اندازی بورس بین‌المللی محصولات پتروشیمی خبر داده و اعلام کرده که سیاست کشور این است که هم بورس داخل و هم بورس خارجی وجود داشته باشد.

احسان نجابت، کارشناس صنعت پتروشیمی درباره راه‌اندازی بورس بین‌المللی پتروشیمی به «فرصت امروز» می‌گوید: «محصولات پتروشیمی ایران به خوبی بازاریابی نمی‌شود در حالی که شرکت‌های خارجی به دنبال این محصولات هستند اما به دلیل نبود یک پنجره واحد صادراتی و بسترهای لازم برای صادرات، ‌محصولات صادر نمی‌شود چراکه با خصوصی شدن شرکت بازرگانی پتروشیمی، بازاریابی به درستی انجام نمی‌شود.»

وی با بیان اینکه صادرات و فروش محصولات پتروشیمی به‌صورت غیرمتمرکز از سوی مجتمع‌های پتروشیمی در حال انجام است، می‌افزاید: «تعدادی از واحدهای کوچک پتروشیمی که تولیدات خاصی نیز دارند به دلیل نبود دفاتر در کشورهای مختلف بازارهای متعددی را از دست داده‌اند از این رو راه‌اندازی بورس پتروشیمی‌ می‌تواند برای کسب بازارهای بیشتر عمل کند. البته باید بورس پتروشیمی پویا باشد تا دردسر دیگری برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایجاد نشود.»

نجابت با بیان اینکه نباید بورس دست دولت باشد، اعلام می‌کند: «اگر زیرساخت‌های راه‌اندازی بورس بین‌المللی از جمله اتصال به بانک‌های خارجی فراهم نشود راه‌اندازی آن نمی‌تواند مشکلات صنعت پتروشیمی را حل کند زیرا پیش‌بینی می‌شود شرکت‌های داخلی با ایجاد شرکت خارجی در کشورهای اطراف محصولات را از بورس خریداری کنند و به قیمت بالاتر به فروش برسانند و این کار مجددا واسطه‌گری را افزایش دهد.»

این در حالی‌است که از دید مدیران پتروشیمی، راه‌اندازی بورس بین‌المللی پتروشیمی در شرایط کنونی غیر‌ضروری است، زیرا هم‌اکنون مجتمع‌های پتروشیمی به خوبی محصولات‌شان را صادر می‌کنند.

سیدجواد سلیمانی، مدیرعامل پتروشیمی تبریز با بیان اینکه باید اهداف تشکیل بورس بین‌المللی محصولات پتروشیمی مشخص شود، به «فرصت امروز» می‌گوید: «اگر هدف از ایجاد این بورس، بازاریابی و توسعه پایدار باشد، اقدام موثری است اما اگر تنها هدف ایجاد دفاتر برای عده‌ای باشد، مسئله فرق می‌کند. در حال حاضر پتروشیمی‌ها در فروش و صادرات محصولات خود مشکلی ندارند از این رو ایجاد این بورس توجیهی ندارد.»

وی با بیان اینکه اگر مجتمع‌های کوچک پتروشیمی در فروش محصولات خود مشکل داشته باشند، ایجاد این بورس توجیهی خواهد داشت، می‌افزاید: «راه‌اندازی این بورس اگر منجر به هم‌افزایی مجتمع‌های پتروشیمی با یک محصول مشترک در حوزه بین‌المللی شود به طوری که رقابت میان مجتمع‌ها تبدیل به همزایی شود، قابل قبول است.»

بازار؛ تعیین‌کننده قیمت محصولات پتروشیمی

در این باره مهدی شریفی نیک نفس، مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی و عضو هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با اشاره به اینکه در دنیا تنها در سنگاپور و دالیان چین بورس پتروشیمی وجود دارد، به «فرصت امروز» می‌گوید: «بورس پتروشیمی مانند بورس نفت نیست. محصولات پتروشیمی براساس عرضه و تقاضای بازارهای هدف است و اگر هدف از راه‌اندازی بورس بین‌المللی عرضه صادرات محصولات خاص ایران در گریدهای مختلف باشد، این بورس می‌تواند موافق باشد اما به اعتقاد من در شرایط کنونی راه‌اندازی آن موفقیتی برای کشور نداشته باشد.»

وی در پاسخ به اینکه آیا بورس بین‌المللی پتروشیمی می‌تواند مبنایی برای قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی باشد، می‌گوید: «نمی‌تواند این اقدام تعیین‌کننده قیمت محصولات پتروشیمی باشد، زیرا پتروشیمی محصولات متنوعی دارد که توسط مجتمع‌های مختلف تولید می‌شود از این رو بازارهای عمده تعیین‌کننده قیمت محصولات است. پیش از اینکه محصولات در مجتمع‌های مختلف تولید شود به دلیل تمرکز در تولید، قدرت چانه زنی برای برخی از مجتمع‌ها وجود داشت که دیگر این قدرت نیز از بین رفته است.»

نماینده اتاق بازرگانی تهران بر این باور است که با وجود عدم موفقیت راه‌اندازی بورس پتروشیمی در شرایط کنونی، اگر شرکت ملی صنایع پتروشیمی به راه‌اندازی این بورس مبادرت کند، به دلیل تمرکز در صادرات محصولات پتروشیمی از انجام آن حمایت خواهیم کرد. شرکت بازرگانی پتروشیمی به دلیل داشتن دفاتر متعدد در کشورهای مختلف و توان بازاریابی می‌تواند به‌عنوان بازویی در کنار شرکت ملی پتروشیمی باشد.

* ارتباط با کارشناس: ebrahimi1941@gmail.com