مجمع داووس و تاثیر آن در جذب سرمایه‌گذاری خارجی

هفته گذشته مجمع جهانی داووس با حضور کشورهای عضو در مقر آن تشکیل شد. این در حالی است که نشست اخیر این مجمع همزمان با لغو تحریم‌های وضع شده علیه ایران برگزار شد و رئیس‌جمهور کشورمان و هیأت همراه با حضور در این اجلاس تلاش کردند در شرایط پساتحریم شفافیت بیشتری از وضعیت اقتصادی کشورمان و امکان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران ارائه دهند. این در حالی است که در حاشیه این اجلاس، هیأت ایرانی مذاکراتی را با شرکت‌ها و کشورهای مختلف با هدف انعقاد تفاهم نامه و توافق نامه‌های مختلف اقتصادی انجام داد. اما موضوعی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که تفاهم‌نامه‌ها و توافق‌نامه‌هایی را که بین ایران و سایر کشورها امضا می‌شود، به راحتی نمی‌توان در وضعیت فعلی اقتصاد عملیاتی کرد.

این موضوع از آنجا ناشی می‌شود که در اقتصاد کشور ما یکسری مشکلات بنیادی وجود دارد و برای اینکه بستر و زمینه برای سرمایه‌گذاری جهت ورود سرمایه‌های خارجی به کشور مهیا شود، یکسری اتفاقات جدید در اقتصاد کشورمان رخ دهد و این موضوع نیازمند زمان است. در حال حاضر، برای اینکه در کوتاه‌مدت شاهد ورود سرمایه به کشور باشیم، زیرساخت‌ها مهیا نیست. اما هم‌اکنون که دولت عزم جدی دارد که اقتصاد کشورمان به یک اقتصاد خاص تبدیل شود، قاعدتا باید به این سمت برویم که رویه‌ها و بسترهای لازم را برای سرمایه‌گذاری خارجی فراهم کنیم.

یکی از موضوعاتی که سرمایه‌گذاری خارجی به آن نیاز دارد، امنیت سرمایه‌ها است و این موضوع باید به نحوی برای سرمایه‌گذاران خارجی تضمین ‌شود که سرمایه‌های آنها دستخوش تحولات اقتصادی و سیاسی کشورمان نشود. همان‌طور که گفته شد، در حاشیه مجمع جهانی داووس هیأت ایرانی ملاقات‌هایی را با شرکت‌های بزرگ اقتصادی داشتند و تلاش کردند که سرمایه‌گذار‌های خارجی را جذب کشورمان کنند. اما نکته‌ای که نباید از آن غفلت کرد این است که باید از مشاوران اقتصادی در حوزه‌های مختلف استفاده کنیم تا زیرساخت‌های اساسی را که سرمایه‌گذاران خارجی به آن نیاز دارند، ایجاد کنیم.

به نظر می‌رسد بیشترین اقدامات باید در داخل کشور اتفاق بیفتد ولی شاید بتوانیم از مشاوره خارجی‌ها هم در این حوزه استفاده کنیم. اما نکته‌ای که بعضا از طرف برخی کارشناسان و تحلیلگران مطرح می‌شود این است که مجامعی مانند اجلاس داووس می‌تواند بدبینی‌هایی را که در سال‌های اخیر نسبت به اقتصاد کشورمان به وجود آمده است، برطرف کند و آن را به خوش‌بینی تبدیل کند. البته این موضوع تا حدود زیادی درست است اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که سرمایه‌گذاری خارجی به صرف حرف زدن به ما خوش‌بین نمی‌شود و باید فضای کسب‌و‌کار کشورمان بهبود پیدا کند.

در عین حال باید سرمایه‌گذاران خارجی به دستگاه قضایی کشورمان اعتماد پیدا کنند و از این موضوع مطمئن شوند که در صورت بروز مشکل و احتمال بروز هر گونه دعاوی، حکم عادلانه‌ای صادر خواهد شد.نکته دیگر این است که نظام بانکی ما باید به‌گونه‌ای باشد که سرمایه‌گذاران اطمینان داشته باشند که می‌توانند از منابع بانکی استفاده کنند و در این زمینه دچار مشکل نمی‌شوند. درست است که در گذشته یکسری بدبینی‌ها نسبت به کشور ما وجود داشته است اما در شرایط فعلی آنچه ما می‌توانیم به خارجی‌ها نشان دهیم این است زمانی که در کشور ما سرمایه‌گذاری می‌کنند، با مشکلات جدی مواجه نخواهند شد.در واقع باید آنها اطمینان حاصل کنند که ما می‌توانیم تامین‌کننده امنیت سرمایه‌گذاری آنان باشیم و فضای با ثبات اقتصادی را برای آنها فراهم کنیم.

قاعدتا فردی که اقدام به سرمایه‌گذاری در کشور دیگری می‌کند، می‌خواهد از این موضوع مطمئن باشد که در بازار ثبات لازم وجود دارد. بنابراین عوامل مختلفی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی موثر است که از جمله آنها می‌توان به فضای اقتصاد کلان کشور، بهبود فضای کسب‌و‌کار، نظام مالی و بانکی کشور و عملکرد دستگاه قضایی اشاره کرد. واقعیت این است کشوری که با تورم دو رقمی مواجه است خیلی برای سرمایه‌گذاران خارجی جذابیت ندارد زیرا بازار ارز آن خیلی قابل پیش‌بینی نیست و معلوم نیست که هر لحظه قرار است چه اتفاقی در آن رخ دهد. طبعا در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران خارجی با احتیاط عمل می‌کنند.

این در حالی است که در فضای کسب‌و‌کار ما تا حدود زیادی بوروکراسی اداری وجود دارد و حتی سرمایه‌گذاران داخلی نیز با این بوروکراسی اداری دست به گریبان هستند چه برسد به سرمایه‌گذاران خارجی که قاعدتا با مشکلات بیشتری مواجه خواهند شد. البته این موضوعات ارتباط زیادی با تحریم‌ها نداشته و ندارد. نکته دیگر این است که خارجی‌ها تمایل دارند که کالاهای خود را به ما بفروشند و در عین حال تمایل زیادی دارند که در حوزه نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کنند و اگر نتیجه حضور در مجامعی مانند اجلاس داووس این باشد که بتوانیم تغییرات اساسی و بنیادین در اقتصاد خود انجام دهیم تا سرمایه‌گذاران خارجی را به کشورمان جذب کنیم، اقدام بسیار بزرگی انجام داده‌ایم.

کارشناس اقتصادی