شاخص کل به سوی 66 هزار واحد می‌لغزد / ماه قرمز‌‌پوش بورس

پرونده هفته سوم دی ماه بسیار شفاف بود: قرمز. کاهش بیش از دو هزار واحد دیگر در نمودار شاخص کل، ارتفاع آن را تقریبا سه درصد کاهش داده و آن را به 66,902 واحد رسانید. شاخص کل که بسیاری امید داشتند بار دیگر به کانال 69 هزار برگردد با سرعت چشمگیری وارد کانال 67 هزار شده و در روز پایانی هفته با ورود به کانال 66 هزار تیر خلاص را شلیک کرد تا نشان دهد امید و آرزو نمی‌تواند از بازار حمایت کند. در دو روز ابتدایی هفته این روند نزولی آن‌قدرها چشمگیر نبود؛ حجم معاملات کم و کاهش ناچیز شاخص در روزهای شنبه و یکشنبه بازار را آبستن حادثه کرد. عده‌ای به انتظار صعودی کوتاه‌مدت منتظر دیدن گواه و سایرین فارغ از این ایده، به تماشای منفی‌های بازار نشستند.

دوشنبه و سه‌شنبه را می‌توان به‌عنوان نقطه عطف معاملات این هفته معرفی کرد. در جلسه معاملاتی دوشنبه، شاخص کل، پس از گذشت بیش از یک هفته، کاهش چشمگیری را به خود دید و همچنین روند نزولی ارزش معاملات نقض شد. کاهش شاخص روز سه‌شنبه در سه هفته گذشته و ارزش معاملات در این روز در بین روزهای معاملاتی دو هفته اخیر بی‌سابقه محسوب می‌شود. تمام این اتفاقات باعث شد، عده‌ای چهارشنبه را امیدوارانه چشم به تابلو بدوزند. چهارشنبه موعود از راه رسید اما تمام ماوقع هفته تنها 30دقیقه شاخص را در محدوده مثبت نگه داشت و پس از آن شاخص به مسیر نزولی خود بازگشت و به تبع آن بازار که با ترکیب رنگ سبز و قرمز گشوده شده بود باری دیگر سرتاسر قرمز‌‌پوش شد. در این میان دلایل مختلفی را برای این کاهش می‌توان برشمرد. 

در این هفته قیمت جهانی هر بشکه نفت به‌صورت میانگین حدود پنج دلار آمریکا کاهش یافت و این کالای اساسی به قیمتی برابر با اوایل سال 2009 خود بازگشت. شاید این کاهش قیمت و تاثیر مستقیم و غیرمستقیم آن بر صنایع داخلی کشورمان را بتوان به‌عنوان اصلی‌ترین ریسک سیستماتیک این هفته معرفی کرد.

بازار بورس معمولا به‌عنوان ویترین اقتصادی یک کشور معرفی می‌شود (یا حداقل از نظر مسئولان کشوری این موضوع در مورد ایران صدق می‌کند.) ادامه روند کاهش قیمت جهانی نفت در این هفته ضربه دیگری را به ویترین نفت محور کشورمان وارد کرد و بهترین بهانه برای کاهش شاخص در این هفته را مهیا کرد. از طرفی دیگر، شنیده‌ها از تشکیل جلسه‌ای میان رییس جدید سازمان و حقوقی‌های اصلی بازار در روز شنبه حکایت داشت. هنوز اطلاع دقیقی از صحبت‌های انجام شده در این جلسه کسب نشده است، اما گمان می‌رود این جلسه بیشتر وجهه معارفه داشته باشد. همچنین تماس‌های تلفنی در روز سه‌شنبه باعث افزایش حجم و ارزش معاملات شد. به گفته منابع غیررسمی، روز سه‌شنبه حقوقی‌های بازار تماس‌هایی مبنی بر دستور حمایت از سهم‌های موجود در پرتفوی‌شان دریافت کردند. 

وعده‌های ریاست جدید سازمان در مورد شفافیت بورس و عدم دخالت سازمان در روند معاملات و رویکرد قدیمی که به این گونه تماس‌ها منجر می‌شود، مسئله‌ای‌ است که نمی‌توان به راحتی از آن چشم پوشید. با در نظر داشتن تمام این مسائل، شاید برای پیش‌بینی روند شاخص در هفته پیش رو نیاز باشد بر اتفاقات دو ماه اخیر مروری داشته باشیم. 

حدود دو ماه است که روند نزولی جدیدی در بازار بورس آغاز شده است. طی این روند نزولی که تکنیکالیست‌های بازار آن را موج C نزولی می‌نامند، شاخص کل از رقم 76840 واحد به رقم 66902 واحد تنزل پیدا کرده و در این مسیر چیزی حدود 13 درصد از ارتفاع خود را از دست داده است. این کاهش چشمگیر را باید با ابتدای ریزش زمستان سال گذشته مقایسه کرد. در ریزش سال گذشته، شاخص کل طی 46‌روز کاری 15 درصد از ارتفاع خود را از دست داد و ریزش 13 درصدی موج نزولی جدید در 39 روز کاری اتفاق افتاده است.

با این مقایسه می‌توان به خوبی دریافت که موج نزولی‌ای که بر بازار حاکم شده است، از نظر سرعت نه‌تنها چیزی از موج پیشین خود کم ندارد، بلکه تاکنون سرعت بیشتری داشته است. در بازه زمانی کنونی، تقریبا تمام ذی‌نفعان بازار بورس اوراق بهادار تهران بر این باورند که قیمت سهام بیشتر شرکت‌ها با جذاب شدن فاصله زیادی دارند، اما نکته حائز اهمیت این است که ریزشی یکپارچه و مداوم برای بازار، انتظاری خارج از منطق می‌باشد. 

بنابراین دور از ذهن نخواهد بود، اگر در مقطع کنونی روند صعودی کوتاه‌مدتی را پیش‌بینی کرد، اما این حرکت صعودی، تحقق پیش نیازهای بسیاری را می‌طلبد. از مهم‌ترین این موارد می‌توان به کاهش عرضه سهامداران عمده، تثبیت نسبی قیمت نفت، حمایت شدن سهم‌های تاثیر‌گذار در شاخص، موکول کردن دعاوی معاملاتی متداول این روزها بر سر بسیاری از نماد‌ها (مانند «فارس» که فروشندگان انتظار قیمت 850 تومان را دارند و خریداران اعلام کرده‌اند اجازه نمی‌دهند قیمت سهم کمتر از هزار تومان را به خود ببیند) به زمانی دیگر و مواردی این‌چنینی اشاره کرد.

قدر‌مسلم بازار کماکان در روند نزولی خود به سر می‌برد، اما همان‌گونه که می‌دانید، روندهایی که شاخص را از جهتی به کرنش شدید وامی‌دارند، دلیل کرنش شاخص در جهت مقابل نیز محسوب می‌شوند. بنابراین اگر جریان نزولی حاکم بر بازار منطبق بر شعور اقتصادی معمول باشد، باید از سرعت کاهش شاخص کاسته شود و اگر این روند احساسی و عاری از منطق باشد شاید حتی سرعت کاهش شاخص را بتوان کم تلقی کرد. برای هفته پیش رو ارقام 66264 و 65677 واحد را می‌توان به‌عنوان حمایت‌های اصلی معرفی کرد. 

* کارشناس و تحلیلگر  گروه هفت ثانیه از بازار

حدود 2 ماه است که روند نزولی جدیدی در بازار بورس آغاز شده است. طی این روند نزولی که تکنیکالیست‌های بازار آن را موج C نزولی می‌نامند، شاخص کل از رقم 76840 واحد به رقم 66902 واحد تنزل پیدا کرده و در این مسیر چیزی حدود 13 درصد از ارتفاع خود را از دست داده است