صنایع غذایی در یکی، دو سال گذشته روزهای خوشی را نگذراندهاند. افزایش قیمت مواد اولیه، نوسان در نرخ ارز، محدودیتهای تجاری در پی تحریمها، تولیدات زیرپلهای و انتشار خبرهایی مبنی بر تقلب در تولید برخی محصولات و فرآوردهها، صنعت غذای کشور را در برهههای زمانی به محاق برده است. یکی از این صنایع، صنعت روغن نباتی است که با پالم، بسیار خبرساز شد. اوج خبرهای منفی در این صنعت به سال گذشته برمیگردد؛ زمانی که خبر استفاده از پالم در شیر و لبنیات و مصرف 70درصدی در روغنهای مایع و سرخکردنی از سوی مسئولان وزارت بهداشت مطرح شد و بر مصرف عمومی نیز تاثیر گذاشت.
شاید این ذهنیت منفی همچنان بر بخشی از جامعه حاکم باشد اما مصرف روغن نباتی در ایران با وجود تمامی این خبرها و گاهی شایعات، همچنان بالاتر از سرانه جهانی است. به گفته رسول دیناروند، رییس سازمان غذا و دارو، سرانه مصرف روغن نباتی در کشور بسیار بالاست و به 20 کیلوگرم میرسد. در حالی که میزان سرانه مصرف جهانی روغن نباتی 5/12کیلوگرم است. در همین حال انجمن روغن نباتی، خواستار افزایش قیمت این ماده خوراکی پرمصرف از سازمان حمایت شدهاند تا بخشی از هزینههای تولید را که در سالهای اخیر افزایش یافته جبران کنند.
درخواست افزایش قیمت روغن نباتی پس از دو سال
محمد قبله، دبیر انجمن روغن نباتی کشور در گفتوگو با «فرصت امروز» با اعلام این خبر میافزاید: در دو سال گذشته قیمت روغن نباتی در کشور افزایش نداشته است. دلایلی که برای افزایش قیمت به دولت اعلام کردهایم بر پایه افزایش نرخ ارز از مرجع به مبادلهای و محاسبه قیمت کالاها براساس نرخ ارز مبادلهای، افزایش نرخ دستمزدها در سال 93 و 94 است. همچنین افزایش 3 درصدی تعرفه واردات دانههای روغنی و مابهالتفاوت زیان حاصل از تولید دانههای روغنی که از محل واردات روغن خام پرداخت میشود، از جمله دلایل ما برای درخواست افزایش قیمت روغن نباتی بوده است.
وی با اشاره به اینکه روغن کالای اساسی محسوب میشود، میگوید: روغن نباتی ماده اولیه در صنعت غذاست و ما نمیخواهیم کاری کنیم که مشکلی در تولید ایجاد شود. ما باید هزینهها و درآمدهای صنعت را در نظر بگیریم و با توجه به سیاستهای دولت و تمامی ملاحظاتی که دارد، خواستار افزایش قیمت روغن نباتی هستیم. ناگفته نماند که انجمن هدفی جز تعامل با دولت ندارد و خواسته ما نیز بر همین اساس است تا با محاسبه هزینهها و درآمدها، در صورت امکان افزایش قیمت، این اجازه را به صنایع روغن نباتی بدهد.
نمیخواهیم به دولت فشار بیاوریم
قبله تاکید میکند: افزایش قیمتهای داخلی و نرخ ارز البته با کاهش جهانی قیمت برخی از مواد اولیه نیز همراه بوده و ما تمامی این مسائل را لحاظ کردهایم. از دولت نیز تقاضا داریم با درنظر گرفتن تمامی این مسائل و جوانب، به خواسته ما رسیدگی کنند. وی در پاسخ به این پرسش که نظر کارشناسان انجمن برای افزایش قیمت روغن نباتی چند درصد است با تأنی میگوید: ما نمیخواهیم عدد و رقمی را اعلام کنیم و دولت را در مضیقه و فشار قرار دهیم اما درخواست افزایش حدود 15 درصدی قیمت روغن نباتی را داریم.
از موضوع قیمت روغن نباتی که بگذریم، مسئله اصلی در کیفیت این روغنهاست. اینکه در صورت پذیرش دولت برای افزایش نرخ روغن نباتی آیا تغییری در کیفیت محصول نیز ایجاد میشود؟ دبیر انجمن روغن نباتی، تصریح میکند: صنایع تولید روغن نباتی در کشور مطابق استانداردهای تعریف و تعیین شده، کار میکنند. افزون بر این ناظران وزارت بهداشت نیز بر تولید محصولات نظارت دارند و اگر تخلفی هم انجام شود با متخلفان برخورد قانونی میشود.
موضوع پالم جوسازی بود
وی با اشاره به موضوع پالم و جنجالهایی که در سال گذشته مطرح شد، میگوید: میزان پالم مصرفی در روغنها نیز مشخص است و وزارت بهداشت بر آن نظارت کامل دارد. ما از سال گذشته مصرف روغن پالم در صنعت روغن نباتی را تا 30 درصد کاهش دادهایم و این موضوع از آمار گمرکات به خوبی مشخص است. به نظر من موضوع پالم یک جوسازی بود و زیادی بزرگش کرده بودند. قبله میافزاید: هنوز هیچ جایگزین دیگری در جهان و ایران برای روغن پالم معرفی نشده است. بنابراین پالم در حد مجاز و مطابق استانداردهای تعریف شده در صنایع روغن نباتی لازم است و باید استفاده شود.
پالم جایگزین مناسبی برای روغن جامد
یک متخصص صنایع غذایی و استاد دانشگاه شهید بهشتی نیز استفاده از روغن پالم را در صنایع روغن نباتی، بدون اشکال میداند و به «فرصت امروز» میگوید: در فرهنگ غذایی ما که با حرارت و سرخ کردن زیاد موادغذایی همراه است، روغن پالم میتواند جایگزین مناسبی برای روغنهای جامد و هیدروژنه باشد. این روغن که به حرارت مقاوم و بهصورت طبیعی اشباع شده است، بهتر از روغنهای نباتی است که بهصورت هیدروژنه اشباع میشوند. این کارشناس موادغذایی تاکید میکند: روغن پالم بیشترین میزان تولید را در دنیا دارد و به نظر من استفاده از این روغن در صنایع غذایی یک بحث تخصصی است. برای هر کاربرد خاصی باید روغن خاصی را مصرف کرد. برای نمونه در سرخ کردن پارامترهایی مهم است و باید براساس همان پارامترها روغن مطلوب را انتخاب و مصرف کرد. برای قنادی نیز باید حتما از روغن جامد استفاده کرد تا بافت مورد نظر را در شیرینیها بدهد. بنابراین نمیتوان بهصورت عمومی در مورد این روغنها بحث کرد و نظر داد.
وی ادامه میدهد: در مورد روغن پالم باید ذهنیتهای بدی که نسبت به مصرف و کاربرد این روغن در میان مردم ایجاد شده زدود. البته ناگفته نماند که تقلب در هر صنف و صنعتی مورد پذیرش نیست و باید با آن قانونی برخورد شود. استفاده از روغن پالم یا هر روغن دیگری حتی زیتون در محصولی مانند شیر که چربی آن باید چربی خود شیر باشد، قابل قبول نیست و تقلب به حساب میآید. شوربختانه این موضوع در سال گذشته به دلیل ناآگاهی عدهای جنجال به پا کرد و افکار عمومی را به بیراهه کشاند.
واردات پالم در تعامل با سازمان غذا و دارو
مــهـدی رضـاقلیزاده، مدیر انجمن صنفی کره گیاهی، در همین خصوص به «فرصت امروز»، توضیح میدهد و میافزاید: اگرچه در ماهها گذشته بهویژه در سال 93 جریانهای منفی درباره روغن پالم ایجاد شد اما باید گفت که این روغن مصارف صنعتی زیادی دارد و به خودی خود بد نیست. وی با اعلام اینکه در تولید کره گیاهی تا میزان 70 درصد از روغن پالم استفاده میشود، میگوید: این مقدار براساس استانداردها و مجوزهای قانونی در تولید کرهگیاهی به کار میرود. این استانداردها در حال بازبینی هستند و قرار است در هفتههای آینده استانداردهای جدید به کارخانهها ابلاغ شود. مدیر انجمن صنفی کره گیاهی تاکید میکند: البته این موضوع باعث نمیشود که روغن پالم را از کره گیاهی حذف کنند. وی همچنین از تعامل این انجمن با سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت خبر میدهد و میافزاید: قرار است محموله جدید روغن پالم که مقدار آن مشخص نیست بهزودی وارد کشورشود.