قطار شرکت‌های اروپایی بر ریل گردشگری ایران

قطار گردشگران اروپایی که صبح 15 اکتبر(23مهر) بوداپست را به قصد ایران ترک کرد، پس از عبور از رومانی، بلغارستان و ترکیه، نیمه شب چهارشنبه 30 مهر از طریق مرز رازی به ایران وارد می‌شود. قطاری که تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری اخیر صدای سوتش تا روسیه هم می‌رسید، اما با وجود تلاش‌های مدیران و فعالان گردشگری، اعتماد آنها برای حضور در ایران حتی در حد یک گفت‌وگو به نتیجه نرسید اما امروز نزدیک به 150 گردشگر خارجی از کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا، استرالیا، هلند در این قطار هستند.

مسافران تور «جواهرات پارسی» در قطار وی.آی.پی عقاب طلایی، ایران را فقط برای دیدن انتخاب نکردند، در واقع آنها سفیران کشور خود هستند که در تعامل با همتایان ایرانی‌شان می‌خواهند برای گردشگران دوستدار ایران، راه جدیدی باز کرده باشند. این مسافران که اغلب مدیران ارشد شرکت‌های خدمات گردشگری در کشورهای خودشان هستند، در دولت جدید و با تغییر فضای سیاسی و جایگاه ایران، باب مذاکراتشان باز شد و رفت‌و‌آمد و برنامه‌ریزی‌ها با مدیران ایرانی کلید خورد.

مدیر عامل شرکت پاسارگاد تور که میزبان مسافران این قطار است با بیان اینکه هم‌اکنون بلیت‌ها برای شش قطار دیگر نیز به فروش رفته است، درباره چگونگی برگزاری این تور و اهمیت ورود آن به ایران به «فرصت امروز» می‌گوید: با تغییر سیاست‌ها در ایران، از آنجایی که ما در ارتباط همیشگی با این مدیران بودیم، برای پذیرش از این تور در ایران اعلام آمادگی کردیم و مدیران قطار (شرکت نوستالژیا) و مدیریت برگزار کننده تور استقبال کردند، یکی دو سفر به ایران آمدند و گفتند احساس خوبی دارند و می‌خواهند، یک تور هم برای ایران برگزار کنند.

ابراهیم پورفرج درباره ویژگی‌های این قطار می‌گوید: مبلمان قطار شبیه به یک هتل پنج ستاره است و در واقع گردشگران در آن اقامت دارند. رییس جامعه تورگردانان توضیح می‌دهد: مسافران این قطار بین 10000 تا 25000 یورو برای این سفر هزینه کرده‌اند.

مدیران بین‌المللی و گردشگری در ایران

هزینه‌ای که مسافران این قطار بابت سفر به ایران صرف می‌کنند، می‌تواند نشان‌دهنده سطح تور و اهمیت سفر برای آنها و همین‌طور ایران باشد. پورفرج درخصوص مزایای این سفر برای حوزه گردشگری ایران می‌گوید: این سفر در واقع سفر تبلیغاتی برای ایران به شمار می‌آید، آنها مدیران قوی برای شرکت‌هایشان هستند و می‌توانند در رایزنی با مدیران کشور ما گردشگری را با موقعیت قابل توجهی روبه‌رو کنند.

مدیرعامل شرکت پاسارگاد تور به مزیت‌های این قطار اشاره کرده و می‌گوید: امکانات این ترن که در واقع هتل هم هست، به مسافران اجازه می‌دهد در قطار بخوابند و این مسئله برای ما که در حال حاضر با مشکل هتل و کمبود محل‌های اقامتی مواجهیم، امتیاز بزرگی محسوب می‌شود، اما باقی خدمات را شرکت ما در سطح وی‌آی‌پی به این مسافران ارائه می‌دهد. امکان خرید گردشگران از ایران با حجم بالا در مقایسه با سفر هوایی از دیگر مزایایی است که پورفرج به آن اشاره می‌کند.

به گفته رییس جامعه تورگردانان، مدیران ارشد هر دو طرف نشست‌هایی را در طول این سفر برگزار خواهند کرد. این مقام مسئول به برگزاری نشست‌هایی در میان مدیران میزبان این سفر نیز اشاره می‌کند که با هدف آسیب‌شناسی این تور و در جهت هر‌چه بهتر برگزار کردن سفرهای بعدی قرار است بلافاصله پس از اتمام تور برگزار شود.

این تور بین‌المللی در کلاس بالا، توسط بخش خصوصی و در مسیری ریلی انجام می‌شود؛ مسیری که پیش از این یک قطار گردشگری از ترکیه را تجربه کرده است. اما چه دستاوردهایی برای کشور دارد و چرا در گردشگری برای مسیر ریلی که می‌تواند یکی از فرصت‌های مناسب در گردشگری باشد، تا به حال برنامه‌ریزی نشده است.

مدیران سازمان و غفلت از گردشگری ریلی

دکتر اسرافیل شفیع‌زاده که بیش از دو دهه در حوزه گردشگری فعالیت می‌کند، ورود مدیران شرکت‌های گردشگری کشورهای مختلف را از طریق این تور به ایران خوشایند ارزیابی می‌کند. او می‌گوید: این سفر فرصتی را پیش روی مدیران و فعالان داخلی می‌گذارد که این مسافران خاص را برای توسعه گردشگری در ایران توجیه کنند. موضوع دیگری که این استاد دانشگاه بر آن تاکید دارد انجام این سفر از طریق ریلی است. این صاحب‌نظر در حوزه گردشگری توضیح می‌دهد: مسیر ریلی در کشور ما امکان بالقوه ای است که متاسفانه به آن اهمیتی داده نمی‌شود. ما برنامه‌ای برای تمرکز بر گردشگری در مسیر ریلی نداریم.

شفیع‌زاده می‌گوید: چرا قطاری که به استانبول می‌رفت، برداشته شد، چرا مدیران ارشد و رییس سازمان میراث فرهنگی به ضرورت این مسیر فکر نمی‌کنند، در حالی که آمار گردشگران ورودی به استانبول بسیار بالاست و بسیاری از آنها تمایل دارند به ایران بیایند. به گفته او اگر این مسیر احیا شود روند گردشگری اروپایی به ایران از سر گرفته خواهد شد و این خط بهترین مسیر برای ورود گردشگران اروپایی است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه سیاست‌گذاری‌ها در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اشتباه دارد، می‌گوید: همه می‌گویند ایران در جاذبه‌های گردشگری جزو 10 کشور اول دنیاست، چه کرده‌ایم با این جاذبه‌ها، گردشگری که فقط جاذبه نمی‌خواهد. سازمان باید زمینه‌های مناسب را برای توسعه گردشگری فراهم کند تا کی می‌خواهیم با این شعار دلمان را خوش کنیم.

دعوت از متخصصان ایرانی از دیگر کشورها

ایجاد امکانات لازم و حضور در بازارهای پر رقابت در حوزه گردشگری یکی دیگر از مسئله‌هایی است که این متخصص گردشگری به آن اشاره دارد او می‌گوید: دولت باید بتواند شرایطی فراهم کند تا گردشگران راحت‌تر به ایران دسترسی داشته باشند، جامعه تورگردانان با اندک پولی که این سازمان می‌دهد در نمایشگاه‌های بین‌المللی به‌سختی حضور پیدا می‌کنند و با این بودجه نمی‌شود در رقابت‌ها برنده شد.

شفیع‌زاده با اشاره به فضای سیاسی ایجادشده و گسترش و بهبود روابط خارجی ایران ادامه می‌دهد: ما در بهترین شرایط قرار گرفته‌ایم و باید بتوانیم از این فرصت نهایت استفاده را ببریم. نگاه گردشگران به ایران مثبت شده و سازمان میراث فرهنگی نباید با غفلت این فرصت را از دست بدهد.

او می‌افزاید: سازمان میراث فرهنگی باوجود اینکه می‌خواهد اقدامات مثبتی داشته باشد، متخصص کافی ندارد، سیاست‌گذاری‌هایش درست نیست و از متخصصان این حوزه مشاوره لازم را نمی‌گیرد. آنها به تحولات جهانی توجه نمی‌کنند و تحلیل درستی از مسائل گردشگری در جهان ندارند و شاید به همین دلیل است که باوجود تلاش‌هایشان برخی مواقع مسیر را اشتباه می‌روند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه پروفسور جعفر جعفری، مولف نخستین دایره‌المعارف گردشگری، صاحب کرسی دوره‌های تکمیلی در دانشگاه‌های اسپانیا و پرتغال و مشاور گردشگری در کشورهای اروپایی و حوزه خلیج فارس می‌تواند از بهترین مشاوران سازمان باشد، ادامه می‌دهد: ما متخصصان و کارشناسان ایرانی بسیاری در کنگره‌های مختلف بین‌المللی در دیگر کشورها ملاقات می‌کنیم که می‌توانند، حوزه گردشگری را توسعه دهند، سازمان باید برای دعوت از این متخصصان آستین بالا بزند.

اسرافیل شفیع‌زاده ورود قطار گردشگران اروپایی را برای از سرگیری گردشگری ریلی تاثیر‌گذار می‌داند و معتقد است، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این مورد بیشترین مسئولیت را دارد که باید به آن آگاه باشد. به گفته ابراهیم‌پور فرج رییس جامعه تورگردانان، این قطار پس از ورود به مرز به شهر زنجان خواهد رفت و به دنبال آن، از شهرهای یزد، اصفهان، شیراز، تهران و چند شهر دیگر دیدن خواهند کرد. اقامت آنها در ایران دو هفته به طول خواهد انجامید. تمامی مسیرهای این قطار در برنامه پیش‌بینی و هماهنگی‌های لازم با سازمان‌ها و ارگان‌های لازم انجام شده است.