فصل آخر جنگ ستارگان به نام آمریکا کلید می خورد / فناوری در خدمت سودای تسخیر فضا

هرگاه نام فضا، ایستگاه های فضایی و فناوری های مرتبط با مهندسی هوا فضا مطرح می شود، نام برخی کشورها به عنوان قدرت های این حوزه در ذهن افراد پررنگ تر می شود. کشورهایی مانند روسیه و ایالات متحده سال هاست در این حوزه رقابت می کنند.

اما با وجود اینکه این کشورها ایستگاه های فضایی مشهور و توانمند سطح بالایی در حوزه فناوری در اختیار دارند، نمی توان آنها را تنها قدرت های مهم در این حوزه تلقی کرد. کشورهایی مانند کره شمالی، کره جنوبی، هند و... نیز در تلاشند با روش هایی مانند پرتاب موشک های اکتشافی توان خود را در این حوزه افزایش دهند. با این وجود پرسش مهم اینجاست که آیا می توان کشوری مثل ایالات متحده را برنده بازی جنگ ستاره ها، یا یکی از کاندیداهای اصلی این عنوان دانست؟

بازدهی اقتصادی فناوری های فضایی

اگرچه پوسته ظاهری فناوری های فضایی بیش از هرچیز، به اکتشافات در کهکشان ها مرتبط است، اما افزون بر اینها استفاده از این نوع فناوری ها در پیشگیری برخی خسارات اقتصادی نیز نقشی مهم ایفا می کند. برای مثال اخیرا باراک اوباما طی فرمانی برخی ایالت های آمریکا را به حالت آماده باش امنیتی درآورد، اما علت این آماده باش چه بود؟ انتشار اطلاعاتی در خصوص احتمال بروز توفان خورشیدی و اختلال های آب و هوایی که خساراتی شدید بر جای می گذارند، علت این آماده باش است.

پیش بینی می شود این آماده باش (در صورت وقوع حادثه) بین 10 تا 20میلیارد دلار هزینه های بازسازی را کاهش دهد. یکی از مخرب ترین توفان های خورشیدی در سال 1858 میلادی مناطقی از کارائیب را در نوردید و خساراتی فراوان بر جای گذاشت. خساراتی که اکنون انتظار می رود، در سایه رشد فناوری و تکنولوژی بسیار کاهش یابد.

حضور بخش خصوصی در پروژه های پژوهشی

تا حدود یک دهه پیش حضور شرکت های خصوصی در ارکان مختلف ناسا، دور از ذهن به نظر می رسید. علت این مسئله وابستگی بسیاری از پروژه های پژوهشی ناسا با وزارت دفاع و وزارت اطلاعات آمریکاست. با این وجود از سال 2005 تاکنون برخی پروژه های اکتشافی و پژوهشی آمریکا وضعیتی نیمه دولتی یا کاملا خصوصی به خود گرفته اند.

این پروژه ها عمدتا با سرمایه گذاری بخش خصوصی انجام می شوند. حضور بخش خصوصی، نه تنها به حمایت مالی پروژه های این کشور می پردازد، بلکه بار سنگین سرمایه گذاری در برخی فناوری های فضایی را نیز کاهش می دهد. به نظر می رسد چهره ناسا نیز به نسبت سال های دور تغییراتی آشکار داشته و از حالت خشک و نامنعطف گذشته فاصله گرفته است.

جاشوا هامپسون از اعضای اصلی پروژه تحقیقاتی SpaceX، معتقد است حضور بخش خصوصی در پروژه های اکتشافی اهمیتی بسزا دارد. هزینه اولیه آغاز پروژه space X بالغ بر میلیون ها دلار بود؛ هزینه ای که جز با حضور تاجران بخش خصوصی تامین نمی شد.

بر این اساس نمی توان اهمیت حضور بخش خصوصی در پروژه های ملی را نادیده گرفت. هم اکنون بیش از 18 شرکت خصوصی با پروژه های ناسا همکاری می کنند که به دلیل امنیت بالای برخی پروژه ها فهرست مشخصی از نام این شرکت ها منتشر نشده است. با این وجود می توان حدس زد، اغلب این شرکت ها فناوری محور هستند.

ارتباط با نویسنده: royapakseresht@gmail.com