بخشــی از سخنــرانــی رییسجمهور کشورمان در روز 22 بهمن به عملکرد دولت در 18 ماهه گذشته اختصاص داشت و درحالیکه در این سخنرانی لغو تحریمهای صنعت هوایی و آسانتر شدن دور زدن تحریمها را رییسجمهور کشورمان بهعنوان دستاوردهای مهم دولت اعلام کرد، سازمان هواپیمایی کشورمان در 15 ماهی که از توافقات اولیه ایران و گروه 1+5 میگذرد توانست 7 موتور هواپیمای زمینگیر را تعمیر کند.
این در شرایطی است که تاخیر هواپیماها به دلیل نقص فنی و نبود قطعات به اوج خود رسیده است و مسئولان فرودگاهی کشور این روزها مردم را برای تاخیرهای احتمالی در پروازهای نوروزی آماده میکنند و از در نظر گرفتن امکاناتی در فرودگاهها برای استقرار مسافرانی که پروازشان تاخیر دارد، خبر میدهند. از سویی دیگر هرروز به تعداد ناوگان زمینگیر کشورمان اضافه میشود و به دنبال کاهش ناوگان ایرلاینها، تعداد پروازها هم کاهش یافته است.
درحالیکه تمام اقتصاد شرکتهای هواپیمایی به تعداد و سلامت ناوگانشان بستگی دارد، تمام ایرلاینها با معضل کمبود یا نبود قطعات و دانش برای تعمیر و نگهداری از هواپیماها مواجه هستند. حال شرکتهای هواپیمایی و در رأس آن سازمان هواپیمایی تا تاریخ تمدید شده مذاکرات هستهای با گروه 1+5 یعنی چهار ماه دیگر فرصت دارد، از بندهای توافقنامه اولیه یعنی لغو تحریمهای هوایی استفاده کند.
امضای 3 قرارداد با بویینگ
روز گذشته فرهاد پرورش، مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که نماینده رسمی ایران در ایکائو است از انعقاد سه قرارداد با شرکت بویینگ پس از نخستین مذاکرات ژنو در آذر ماه سال گذشته خبر داد و گفت: پس از توافق ژنو و در چارچوب اقدام مشترک، تاکنون یک قرارداد جدید و دو تمدید قرارداد با شرکت بویینگ به امضا رساندهایم که این قراردادها تا پایان ژوئن 2015 (اواسط تیرماه 94) اعتبار دارند و ایرانایر با استفاده از این فرصت تاکنون هفت دستگاه موتور هواپیماهای خود را پس از تعمیر دریافت کرده است.
وی با بیان آنکه هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران همواره دنبال استفاده از فرصت بوده تا برخی از نیازهای تعمیراتی خود را انجام دهد، گفت: علاوه بر تعمیرات موتور هواپیما، از زمان اجرایی شدن توافقنامه ژنو، تعدادی ارابه فرود هواپیماهای جدید نیز با دریافت قطعات مورد نیاز تعمیر شده، هرچند که اکنون ارابه فرود برخی از هواپیماهای قدیمی در داخل کشور توسط متخصصان ایرانایر تعمیر میشود.
به گفته مدیرعامل هما، علاوه بر موارد یادشده شرکت هواپیماسازی بویینگ با مجوز خزانهداری آمریکا تعدادی نقشه پروازی را که ایرانایر قبلا از منابع دیگری تهیه میکرد را به این شرکت تحویل داده است. البته عدم تحویل قطعه و سوخت به هواپیماهای ایرانی در برخی فرودگاههای جهان خلاف مقررات بینالمللی است زیرا همه پروازها باید به نکات ایمنی خود دقت کنند، همچنان که تمام کشورهای جهان متعهد هستند به این مسئله توجه جدی داشته باشند. وی معتقد است، درحالیکه شرکتهای سازنده هواپیما و قطعات، خارج از چارچوب توافق ژنو مایل به همکاری بیشتر با هما نیستند اما ما معتقدیم حتی اگر قراردادی هم بین ما وجود نداشته باشد، بویینگ و ایرباس به علت رعایت برخی مسائل ایمنی پروازها باید به تعهدات خود در قبال شرکتهای هوایی اقدام کنند.
استفاده از تمدید مذاکرات ژنو، فرصتی که تمدید نمیشود
درحالیکه نماینده کشورمان در ایکائو معتقد است؛ بهرغم ایجاد انواع مشکلات و محدودیتها، پروازهای ایرانایر و دیگر شرکتهای هوایی هنوز به مقاصد داخلی و بینالمللی قطع نشده و این نشان میدهد که تحریمهای ناعادلانه غربیها بر عملکرد ما بیتاثیر بوده است، تاخیرهای طولانیمدت پروازها آن هم به دلیل مشکل همیشگی نبود یا کمبود قطعات یدکی و هواپیمای مناسب برای جایگزین کردن هواپیمایی که مشکل فنی دارد، این روزها به اوج خود رسیده است بهطوری که تنها در یک ماه از سالجاری نزدیک به 1700 هواپیما به مقاصد داخلی و خارجی تاخیر داشتند و در مرداد ماه هم متاسفانه شاهد سقوط یک فروند هواپیمای ایران 140 بودیم و همچنین بعد از این سانحه سه هواپیمای فوق سبک هم دچار سانحه شدند و سقوط کردند.
از سویی دیگر ناوگان موجود در شرکتهای هواپیمایی به دلیل کهولت سن و عدم به روز شدن قادر به انجام پروازهای طولانی و با برد بلند نیستند بهطوری که وقتی برقراری پرواز ایران- آمریکا مطرح بود در مجموع کمتر از پنج هواپیمای سه ایرلاین ماهان، آسمان و ایران ایر توانایی انجام این پرواز را داشتند و این باعث شده است که ایرلاینهای کشورهای همسایه بازار پروازهای خارجی ایران را تصاحب کنند.
حامد قادرمرزی، عضو کمیسیون عمران در گفتوگو با «فرصت امروز» با تاکید بر اینکه ضعف مدیریتی در نگاه و رفتار مسئولان حوزه هوایی کشورمان پیداست، گفت: مسئولان سازمان هواپیمایی کشورمان متوجه این موضوع نیستند که بازه زمانی تمدید مذاکرات ژنو فرصتی تکرار نشدنی است. وی با بیان اینکه وعدههای مسئولان تاکنون نتیجهای نداشته است، ادامه داد: معتقدم باید تیم قویتری وارد مذاکره با شرکتهای بزرگ هواپیماساز مانند بویینگ و ایرباس شوند و وزیر راه وشهرسازی باید با مدیریت جدیتری به این حوزه ورود کند.
این عضو کمیسیون عمران با تاکید بر اینکه تامین امنیت جانی مردم در حملونقل هوایی مهمترین موضوعی است که وزیر راه و شهرسازی باید به آن توجه کند، گفت: اگر مذاکرات با شرکتها و برندهای معتبر در چارچوب بندهای توافقات ژنو جواب نمیدهد، دولت باید به فکر دور زدن تحریمها و عقدقرارداد با شرکتهای اقماری و واسطهگرها باشد و چارهای جز این ندارد. قادرمرزی با اشاره به پراکندگی سیاستهای سازمان هواپیمایی ادامه داد: رییس سازمان هواپیمایی درحالی از آزاد شدن خرید هواپیماها حرف میزند که شرکتهای بزرگ هواپیمایی کشورمان مانند آسمان و ایرانایر و ماهان هم توان خرید هواپیما را ندارند.
وزیر راه و شهرسازی چندی پیش از ورود 12 فروند هواپیما در طول یک سال اخیر به ناوگان هواپیمایی کشورمان خبر داد که بعد از توافقات اولیه مذاکرات ژنو احتمال آن میرفت دست ایرلاینهای داخلی در خرید هواپیما بازتر شود این در حالی است که رؤسای شرکتهای هواپیمایی از برقرار بودن تمام تحریمها و دردسرهای خرید هواپیما پس از مذاکرات ژنو حرف میزنند و معتقدند نهتنها تحریمهای خارجی بلکه تحریمهای داخلی از جمله مقررات دست و پاگیر گمرک به مشکلات ایرلاینها افزوده است.