روابط تجاری ایران و روسیه در مسیر جدیدی قرار میگیرد و شاید دو کشور ترغیب شوند هر چه زودتر موانع تجاری شان را حل و فصل کنند. فرصتی که به گفته رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه به دنبال ایجاد تنشهای سیاسی بین روسیه و ترکیه پیش آمد. انهدام یک فروند جنگنده روسی در هفته اخیر، توسط ترکها در آسمان سوریه، مراودات این دو کشور را بر هم زد و با امضای قانون تحریم ترکیه توسط پوتین رویای طلایی افزایش حجم تجاری دو کشور تا 100 میلیارد دلار آشفته شد. این اتفاق موقعیتی را پیش پای ایران میگذارد که به گفته اسدالله عسگراولادی میتواند حجم تجاری ایران و روسیه را در مدت زمان کوتاهی به دوبرابر افزایش دهد.
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه با بیان اینکه در صورت حل مشکلات تجاری میان دو کشور، ایران در سال 2016 تجارت خوبی را با این کشور تجربه خواهد کرد به «فرصت امروز» میگوید: حملونقل و مراودات بانکی بین ما و روسیه هنوز محل اختلاف است، اما در صدور روادید تجاری خوشبختانه مشکلی وجود ندارد. این تاجر با سابقه ایجاد تعرفه گزینشی از سوی روسها را از دیگر موانع تجاری با این کشور میداند.
او درباره حجم تجارت با این کشور به«فرصت امروز» میگوید: در حال حاضر حجم صادرات ما 450 میلیون دلار است و به نظر من با حل این مشکلات و با توجه به مشکلات روابط روسیه با ترکیه، بهطور قطع ما میتوانیم این حجم را به دو برابر برسانیم. عسگراولادی واردات از این کشور را یک میلیارد و 200 دلار عنوان کرده و معتقد است در شرایط جدید و با حل موانع تجاری میان دو کشور، حجم تجاری میان ایران و روسیه این ظرفیت را دارد که تا چهار ماه آینده به 3 میلیارد دلار برسد. به گفته وی افزایش روابط تجاری ایران با روسیه، روابط با ترکیه را متاثر نخواهد کرد، چرا که ایران و ترکیه روابط قوی و سنگینی در تجارت دارند.
رئیس اتاق ایران و روسیه معتقد است، افزایش حجم تجاری با روسیه، بخشهای غذایی، کشاورزی، گاز و پتروشیمی را در صادرات و مواد اولیه، کاغذ و ماشینآلات متاثر خواهد کرد. به گفته عسگراولادی حل مشکلات تجاری میان دو کشور در کمیسیون مشترکی که 20روز پیش در مسکو برگزارشد، مطرح شد و مقامات هر دو کشور وعده دادند در 50 روز آینده این موانع برطرف خواهد شد.
اما از سویی دیگر، روابط ایران و ترکیه از تغییر جهت تجاری روسیه به سمت ایران، چقدر متاثر خواهد شد. پدرام گرافیان، کارشناس ارشد در حوزه تجارت معتقد است، برای ایران باز هم یک فرصت خوب است. ترکیه از سوی عراق و روسیه با مشکلات زیادی روبهروست و حالا روسیه هم به مشکلاتش افزوده شده و ایران تنها بازار امن در همسایگیاش است که با برداشتهشدن تحریمها باز شده و روابط خوبی با هم دارند.
گرافیان با بیان این مهم که ایران و ترکیه در روابط تجاری مشکلات ویزا، مراودات بانکی و حملونقل ندارند، به «فرصت امروز» میگوید: افزایش ورود هیاتهای ترک به ایران نشان میدهد که آنها اهمیت بازار ایران را درک کردهاند. به گفته وی بین ایران و ترکیه یک تفاوت اساسی وجود دارد، اینکه برای ایران همیشه ایدئولوژیاش مهمتر از اقتصادش بوده، اما ترکیه اقتصادش اولویت دارد و برایش مهم است. گرافیان معتقد است، از این تفاوت برداشت میشود که سنگینی روابط ترکیه با روسیه طولانیمدت نخواهد بود، چون آنها همکاران اقتصادی قوی در منطقه هستند.
گرافیان تغییر روابط روسیه و ترکیه را در روابط ایران و ترکیه مؤثر و مثبت و موقتی میداند که در سایه تأثیر برداشته شدن تحریمها محسوس نخواهد بود. این کارشناس تجارت میگوید: ترکها مایلند در بسیاری از بخشها در ایران ورود کنند اما ایران مایل است که در بخشهایی که ترکها قوی هستند، مراودات داشته باشند. به گفته وی افزایش حجم تجاری از سوی ایران در پوشاک و پارچه خواهد بود و ترکها خواهان مواد اولیه و پتروشیمی هستند. پدرام گرافیان معتقد است، تأثیر تغییر روابط بین سوریه و ترکیه بر روابط تجاری ایران با این دو کشور و افزایش آن تا پایان سالجاری محسوس خواهد بود.
به گزارش «فرصت امروز» همچنین رئیس شورای مشترک ایران و ترکیه معتقد است، تنشهای اخیر بین روسیه و ترکیه در روابط اقتصادی و حجم مبادلات تجاری بین ایران و ترکیه حداقل در کوتاهمدت تأثیری نخواهد داشت و براساس پیشبینیها قرار است میزان روابط تجاری بین ایران و ترکیه در دو سال آینده به 30 میلیارد دلار برسد. رضا کامی، به خبرگزاری ایسنا گفته است، شرایط روابط اقتصادی روسیه و ترکیه با روابط اقتصادی ایران و ترکیه متفاوت است و در شرایط عادی همان تعادل تجاری که در ماههای اخیر بین ایران و ترکیه برقرار بوده است، ادامه داشته باشد.
قانون تحریم ترکیه که «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهوری روسیه امضا کرده است، همکاریهای اقتصادی را شامل روابط بازرگانی، صنعتی، ساختوساز، واردات موادغذایی از ترکیه، رفتوآمد بازرگانان، لغو نظام سفر بدون روادید، سرمایهگذاریها در کشور مقابل، ممنوعیت سفر گردشگران روسی، قطع روابط نظامی و … در برمیگیرد. براساس این گزارش که خبرگزاری دولت منتشر کرده، اصلیترین بخش که بهصورت مستقیم و تقریبا آنی آثار زیانبار بزرگی بر اقتصاد ترکیه دارد، منع روابط گردشگری است که سبب میشود این کشور با محروم شدن از میزبانی سالانه بیش از 2 میلیون گردشگر روسی، 8 میلیارد دلار درآمد ارزی را از دست بدهد و پایان نظام سفر بدون روادید نیز این ضربه را سختتر خواهد کرد.