چند سال اخیر بهویژه چهار سال دولت دهم، اوج رکود صنایع ریلی محسوب میشود، خط تولید کارخانه ایریکو نیمه فعال و در نهایت تعطیل شد، واگن پارس به تعدیل نیرو رسید، نفس تولید شرکت واگنسازی تهران به شماره افتاد و در نهایت واردات واگنهای دست دوم چینی برای شرکتهای بهرهبردار به صرفهتر از خرید واگن از تولیدکنندگان داخلی شد و واگنهای چینی فرسوده جای تولید داخل را گرفت. اما در دولت یازدهم سیاست دستگاهها و نهادهای مرتبط با صنعت سمت گسترش و ارتقای صنعت ریلی چرخید و علاوه بر مسئولان دولت، مسئولان نظام هم تاکید ویژهای بر گسترش حملونقل ریلی دارند حال پس از گذشت دو سال از اجرای سیاستهای جدید در حوزه صنعت ریلی، شاهد احیای مجدد خط تولید کارخانههای تجهیزات حملونقل ریلی هستیم. روز گذشته با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی خط تولید ریل باس شرکت ایریکو در ابهر پس از چهار سال وقفه دوباره شروع به کار کرد.
احیای خط تولید ایریکو، واگن پارس و ایریکو
دولت و در رأس آن شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران در دو سال گذشته روی احیای صنایع ریلی نیمه فعال و غیرفعال تمرکز کرده است و برای اعتمادسازی دوباره بین سرمایهگذاران این صنعت، بستهای از مشوقهای سرمایهگذاری از جمله ارائه وام بلاعوض یک میلیاردی در ازای خرید واگن از داخل، تخفیف در تعرفههای حق دسترسی به خط آهن، ارائه تضمینهای بانکی به بخش خصوصی برای دریافت تسهیلات از صندوق توسعه ملی و بانکها تهیه کرده که بخشی از این مشوقها به اجرا رسیده است.
به گزارش خبرنگار «فرصت امروز» محسن پورسیدآقایی، مدیر عامل شرکت فرودگاههای کشور حین بازدید از خط تولید ایرباس ایریکو با بیان اینکه ارائه این مشوقها تقاضا را برای سرمایهگذاری بخش خصوصی در این صنعت افزایش داده است، گفت: در حالی که شبکه حملونقلی کشور نیاز شدید به ناوگان جدید دارد و در حال حاضر هم چندین کارخانه تولید تجهیزات ریلی و واگنسازی و نیروی انسانی متخصص وجود دارد اما با تمام اینها صنعت ریلی کشورمان زمینگیر شده بود.
وی با بیان اینکه مهمترین مشکلی که سد راه تولید میشود، بوروکراسی اداری است، اظهار کرد: با ایجاد هماهنگی در میان دستگاهها از جمله وزارت راه و شهرسازی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و گمرک و سازمان مدیریت برنامه توانستیم صنعت ریلی را از بحران نجات دهیم. معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه قول میدهم خط تولید احیا شده صنایع ریلی دیگر به سمت تعطیلی و رکود نرود، گفت: در سال گذشته با شرکت واگنپارس قراردادهایی برای تولید واگنهای باری و مسافری منعقد شد و همچنین خط تولید شرکت پلور سبز در کرمان هم با دو قرارداد مسافری با بنیاد و رجاء راهافتاد البته ظرفیتهای تولید در صنعت ریلی در داخل کشور بسیار بیشتر از اعداد و ارقام این قراردادهاست.
پورسیدآقایی با بیان اینکه چرخ تولید در کشورمان راهافتاده است، ادامه داد: سیاست دولت توجه به حملونقل ریلی و گسترش شبکه ریلی است و در بحث توسعه حملونقل حومهای چندین پروژه در دست اجرا داریم مانند چهار خطه کردن مسیر ریلی تهران- کرج، دو خطه کردن مسیر هشتگرد، چهار خطه کردن مسیر قطار سریع السیر اسلامشهر – تهران و همچنین چهار خطه کردن مسیر گرمسار – ورامین. وی تاکید کرد: یکی از نگرانیهای ما تامین ناوگان ریلی حملونقل حومهای است که با تحویل 23 واگن مناسب برای حملونقل حومهای توسط ایریکو تا 2 سال آینده بخشی از این نگرانیها برطرف شده است.
3 سال معطل ترخیص کالا از گمرک ماندیم
همانطور که معاون آخوندی بوروکراسیهای اداری را سد راه تولید داخل اعلام کرد و گفت: بخش قابل توجهی از صنعت هیچ ارتباطی با تحریمها نداشتهاند و ندارد و مشکل قابل توجه عدم هماهنگی بین دستگاهها است، مدیر عامل شرکت ایریکو هم با اشاره به این موضوع تاکید کرد: عدم صدور مجوز برای ترخیص تجهیزات ریلی از سوی گمرک باعث شد تا خط تولید ایریکو 3 سال غیرفعال بماند.
مرتضی مقدمی تصریح کرد: فعالیت تولیدی ایریکو از سال 83 با قرارداد شرکت مسافری رجا برای ساخت 150 واگن ایرباس شروع شد و در این قرارداد شرکت هیوندای کرهجنوبی بهعنوان شریک ایریکو برای تامین واگنها انتخاب شد تا سال 91 تعداد 24 واگن بهصورت CBU، 24 واگن بهصورت CKD و 8 واگن بهصورت PLB به کارفرما تحویل داده شد اما در ادامه راه، بنا به دلایلی از جمله واگذاری شرکت رجا به بخش خصوصی، حذف ردیف بودجه برای پروژهها، تاخیر طرف خارجی در ارسال مدارک حمل، منقضی شدن زمان اعتبار فاینانس و اعتبار اسنادی، عدم تمدید اعتبار اسنادی و عدم ترخیص قطعات از گمرک این پروژه متوقف شد گفت: این اتفاقات باعث شد سرمایهگذاری ایریکو برای قرارداد تولید ریلباس بینتیجه بماند و خط تولید بیش از سه سال معطل انجام این پروسه معطل بماند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ایریکو توان ساخت 100 واگن را در سال دارد، ادامه داد: در حال حاضر قرارداد تامین 120 دستگاه واگن خط دو متروی کرج و 135 دستگاه واگن خط یک متروی شیراز با شرکت ایریکو منعقد شده است.