شناسایی درآمد های پنهان نیازمند برنامه ریزی

موضوع فرار مالیاتی و اخذ مالیات از افرادی که از پرداخت آن خودداری می کنند، همواره مورد توجه محافل مختلف بوده و هست. این در حالی است که اخذ مالیات از تمام افراد حقیقی و حقوقی که مکلف به پرداخت مالیات هستند، تاثیر قابل ملاحظه ای در افزایش درآمدهای دولت از محل مالیات دارد و کمک شایانی به کاهش اتکای دولت به درآمدهای نفتی می کند.

در همین حال مسئولان سازمان امور مالیاتی بر این باورند که شناسایی درآمدهای پنهان و اخذ مالیات از آنها تا 30 هزار میلیارد تومان که مبلغ قابل توجهی است به درآمدهای مالیاتی اضافه خواهد کرد.

باید به این موضوع توجه داشت که مالیات ابزاری برای سیاست های مالی دولت محسوب می شود و با سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی قرار شد عمده درآمد کشور از طریق مالیات تامین شود. البته این به آن معنا نیست که فشار بیشتر به افرادی که مالیات پرداخت می کنند وارد شود، بلکه عمده درآمدهایی که در آینده به دست می آیند از طریق مودیانی است که هیچ گونه پرونده ای در سازمان مالیاتی ندارند، اما در قسمت پنهان اقتصادی فعالیت دارند.

در این شرایط این سوال مطرح است که چه راهکارهایی برای شناخت درآمدهای پنهان و اخذ مالیات از آنها وجود دارد؟ در همین رابطه به نظر می رسد یکی از راه هایی که می توان به واسطه آن از برخی فرارهای مالیاتی جلوگیری کرد، نصب ترازوهای الکترونیک یا به تعبیری کنترل تمام خریدوفروش های واحدهای صنفی، تولیدی و به طور کلی واحدهایی که مشمول پرداخت مالیات می شوند، است.

به این معنا که اگر درآمدهای واحدهای مذکور به نوعی به صورت الکترونیک و بدون دخالت افراد کنترل شود، بسیار موثر خواهد بود زیرا ممکن است اگر توام با دخالت افراد باشد، نتیجه لازم را نتوان از این موضوع گرفت. در واقع باید فرصتی معین شود تا واحدهای صنفی و تولیدی خود را مجهز به صندوق های الکترونیک کنند و چنانچه پس از فرصت تعیین شده، این واحدها از صندوق های الکترونیک استفاده نکنند، با اعمال سخت ترین جرایم با آنها برخورد شود.

راه دیگر این است که از معامله کالاهایی که به شکل قاچاق وارد کشور می شود، جلوگیری شود. در واقع جلوگیری از قاچاق و ممانعت از خریدوفروش کالاهای قاچاق راهکار بسیار مناسبی است که می تواند تا حدودی کنترلی را بر فرارهای مالیاتی قرار دهد.

اما در حال حاضر بحثی که وجود دارد این است که فشار مالیاتی بر افرادی وارد می شود که دفتر و شرکت مشخصی دارند و معاملات آنها مشخص است ولی عده ای هستند که دفتر و مکان مشخصی ندارند، اما درآمدهای میلیاردی دارند و در عین حال از پرداخت مالیات خودداری می کنند.

به عبارتی به راحتی می توان در صورت برنامه ریزی از فرار مالیاتی جلوگیری کرد البته به شرط آنکه برخی نفوذها برداشته شود. اگر اعمال نفوذ در کار باشد، برخی اوقات افرادی که مالیات سنگینی بر دوش شان است، معاف از مالیات می شوند و آنهایی که باید مالیات کمتری پرداخت کنند، علی الراس می شوند و مشکلاتی بر سر راه آنها ایجاد می شود.

یکی از مشکلاتی که در حال حاضر گریبانگیر کشورمان است، این است که عده ای نه فقط از پرداخت مالیات بلکه از پرداخت بسیاری دیگر از موارد هم خودداری می کنند و این به دلیل اعمال نفوذ افراد قدرتمند و وابسته ها به افراد خاصی است. همین موضوع باعث می شود که برخی افراد از پرداخت های قانونی که به آنها تعلق می گیرد، خودداری کنند و این فقط شامل حال مالیات نمی شود. تمام این موضوع هم برمی گردد به رانت ها و مافیایی که ایجاد شده و قدرت افرادی که صاحب نفوذ هستند باعث چنین مواردی می شود.

اما مسئولان و دولتمردان در مورد این موضوع که پیگیر شناسایی درآمدهای پنهان و اخذ مالیات از آنها هستند، صحبت های بسیاری را مطرح می کنند ولی این سوال مطرح است که در دولت یازدهم تا چه اندازه عزم و اراده برای تحقق این موضوع وجود دارد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که به شکل 100درصد این اراده در دولت یازدهم وجود دارد. البته با توجه به اینکه سال پایانی فعالیت دولت است، ممکن است دولت تلاش کمتری در این زمینه انجام دهد زیرا تلاش دولت این خواهد بود که کمتر نارضایتی ایجاد کند و بتواند در انتخابات سال آینده پیروز شود.

بنابراین این موضوع را بعید می دانم که عزم جدی برای این وجود داشته باشد افرادی که تاکنون فرار مالیاتی داشته اند، تحت فشار قرار بگیرند و از آنها مالیات دریافت شود زیرا همانطور که گفتم ممکن است این موضوع تحت تاثیر انتخابات سال آینده ریاست جمهوری قرار بگیرد.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس