شرکت‌های انرژی اروپایی تجارت با گازپروم را از سر گرفتند

انگار سال‌ها از اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا بر روسیه در سال 2014 میلادی گذشته است. در کنفرانس اقتصادی که اخیرا در شهر ولادی وستوک برگزار شد، گاز پروم سه قرارداد جدید با برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های انرژی اروپا به امضا رساند. یکی از این قراردادها، احیای قرارداد جذاب مبادله تکنولوژی و تجهیزات میان گازپروم و شرکت Wintershall که واحد انرژی و از زیرمجموعه‌های شرکت تولید محصولات شیمیایی BASF آلمان محسوب می‌شود، بود. شایان ذکر است که شرکت BASF پیش از این به دلیل حمله نیروهای روسی به شرق اوکراین و همچنین ضمیمه شدن شبه‌جزیره کریمه به خاک روسیه این قرارداد را به حالت تعلیق درآورده بود. احیای قرارداد مذکور در ولادی وستوک نشان داد که شرکت‌های آلمانی و اتریشی حاضر به ترک روسیه نبوده و گازپروم نیز بیش از هر زمان دیگری مایل است تا سهم روسیه از بازارهای جذاب گاز اروپا را حفظ کرده و آن را گسترش دهد.

در ارتباط با امضای قراردادهای مذکور نکته مهم آن است که روسیه با امضای این قراردادهای جدید نشان داد که دیگر تمایلی به استفاده از اوکراین به‌عنوان اصلی‌ترین مسیر انتقال گاز این کشور به اروپا ندارد. در حال حاضر نیمی از گاز صادراتی روسیه به اروپا از طریق اوکراین انتقال می‌یابد.

دومین قرارداد امضا شده در حاشیه نشست اقتصادی ولادی وستوک به پروژه احداث دومین خط لوله Nord Stream از زیر دریای بالتیک مربوط می‌شود که میان شرکت گازپروم روسیه و کنسرسیومی از شرکت‌های اروپایی به امضا رسیده است. تحقق این پروژه این امکان را برای روسیه فراهم می‌کند تا با دور زدن اوکراین، حجم بیشتری از ذخایر گازی خود را مستقیما به آلمان صادر کند. گفتنی است شرکت‌های BASF و E. on آلمان، شرکت برق فرانسوی Engie، شرکت نفت و گاز اتریشی OMV و در نهایت شرکت رویال داچ شل اعضای تشکیل‌دهنده کنسرسیوم مذکور به شمار می‌روند. براساس این قرارداد 51 درصد از سهام پروژه Nord Stream 2 در اختیار شرکت گازپروم روسیه بوده و به استثنای شرکت Engie فرانسه که سهمی 9 درصدی در اختیار دارد، سهم دیگر شرکای این پروژه 10 درصد است.

در این میان موضع لهستان و کشورهای بالتیک در تضاد با احداث این خط لوله بوده است. در زمان احداث خط لوله اول در دوران صدارت گرهارد شرودر، لهستان با ذکر این نکته که این خط لوله موجب افزایش وابستگی اروپا به انرژی روسیه می‌شود با آن مخالفت کرد. از آن زمان تاکنون اروپا پس از اختلال‌های مکرر ایجاد شده در جریان انتقال گاز روسیه از طریق اوکراین به غرب اروپا مشغول تنوع‌بخشیدن به منابع انرژی مورد نیاز خود بوده است.

سومین قرارداد منعقد شده در کنفرانس اقتصادی ولادی وستک میان گازپروم و شرکت OMV اتریش پیرامون مشارکت این شرکت در میدان گازی یورنگوی روسیه است. در صورت تحقق این قرارداد، شرکت اتریشی OMV مالک سهمی معادل 8/24 درصد از میدان گازی یورنگوی خواهد شد و معادل این مقدار از دارایی‌های شرکت OMV به گازپروم انتقال خواهد یافت.

رنه سیله، مدیر اجرایی OMV در این رابطه می‌گوید: «توافق اخیر با گازپروم گامی دیگر در مسیر گسترش همکاری‌های همه‌جانبه با این شرکت انرژی روسی است. ما در حال وارد کردن گاز از روسیه برای مشتریان اروپایی خود بوده و برای تأمین امنیت انرژی مورد‌نیاز خود مشغول سرمایه‌گذاری مشترک روی پروژه Nord Stream 2 هستیم.» سیله در ادامه افزود: شرکت متبوعش هم‌اکنون در حال همکاری با گازپروم جهت افزایش تولید و صادرات گاز طبیعی از منطقه سیبری روسیه است.

نگاهی به قراردادهای اخیر میان گازپروم و شرکت‌های انرژی اروپایی نشان می‌دهد که این شرکت‌ها بی‌اعتنا به بحران اوکراین و تحریم‌های اعمال شده بر روسیه توسط اتحادیه اروپا، همچون گذشته می‌خواهند تا مبادلات تجاری خود را با روسیه ادامه دهند. مسکو نیز در این میان دلایل خود را برای ادامه همکاری با شرکت‌های اروپایی دارد. نیاز به تکنولوژی و همچنین بازارهای قابل اعتماد اروپایی غربی و همچنین تمایل روس‌ها به عدم وابستگی به چین به‌عنوان تنها خریدار گاز این کشور از جمله این دلایل است.

بنابراین فارغ از اقدام اروپا به تنوع‌بخشیدن به منابع انرژی مورد نیاز خود و تحریم‌های اعمال شده بر روسیه و با وجود تأکید کمیسیون اروپا مبنی بر الزام گازپروم به رعایت قوانین رقابتی اتحادیه اروپا، بازار گاز اروپا از جذابیت بسیار زیادی برای روسیه برخوردار بوده و روس‌ها به هیچ‌وجه مایل به از دست دادن آن نیستند. در مقابل میادین گازی قدیمی و توسعه نیافته روسیه نیز از جذابیت بسیار زیادی برای شرکت‌های انرژی اروپایی برخوردار بوده و آنها حاضر نیستند این فرصت را از دست بدهند.

* منبع: مجله گازی اروپا