سکوت وزرا پس از پایان جلسه اوپک

اعضای سازمان کشورهای تولید‌کننده نفت در نشست اخیر خود در وین نتوانستند برای تعیین سقف تولید این سازمان به توافق برسند. در جریان این نشست که روز جمعه گذشته برگزار شد وزیر نفت ایران اعلام کرد کشورش تا زمان بازگشت تولید نفت خود به وضع پیش از تحریم‌ها، به هیچ عنوان از تولید خود نخواهد کاست. البته پس از پایان جلسه بسیاری از وزرا بدون مصاحبه اجلاس را ترک کردند. این اتفاقات سبب شده تا رقابت بر سر قیمت و کسب سهم بیشتر از بازار در این کارتل نفتی که اعضای آن اختلافات بسیار زیادی با یکدیگر دارند، شدت گرفته و این موضوع بر بازارهای نفتی که پیش از این نیز به دلیل وجود حجم وسیعی از نفت مازاد دچار سیر نزولی شده بود، اثرگذار خواهد بود.

نفت خام در بازارهای جهانی از 18 ماه گذشته تاکنون بیش از نیمی از ارزش خود را از دست داده و این موضوع سبب شده تا کشورهای صادر‌کننده نفت به فکر متعادل کردن بودجه سالانه خود با وضعیت جدید بازار بیفتد. در همین راستا شاخص برنت در روز جمعه و پس از نشست بی‌نتیجه اوپک، یک درصد کاهش یافت و حدود 43 دلار در هر بشکه معامله شد.
در این میان بانک‌هایی نظیر گلدمن‌ساکس معتقدند با حفظ روند فعلی تولید نفت، قیمت این محصول بیش از این کاهش خواهد یافت و به 20 دلار در هر بشکه خواهد رسید. چراکه در حال حاضر کشورهای تولید‌کننده بیش از نیاز موجود نفت تولید می‌کنند و انبارهای ذخیره نفت خام در جهان به‌زودی مملو از نفت شده و دیگر جایی برای ذخیره کردن نفت مازاد نخواهد بود.

با این وجود نشست اخیر اوپک در حالی پایان یافت که در بیانیه پایانی آن هیچ سقفی برای تولید این سازمان تعیین نشد. گفتنی است آخرین باری که اوپک نتوانست سقفی برای تولید خود تعیین کند، زمانی بود که عربستان سعودی به دلیل وقوع انقلاب در لیبی خواهان افزایش تولید اعضا بود تا از هرگونه افزایش شدید و ناگهانی قیمت نفت در بازار جلوگیری به عمل آید.

در این رابطه بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار داشت: «ما هیچ تصمیمی در مورد میزان تولید اتخاذ نکردیم.» عبدالله البدری، دبیرکل اوپک در زمینه عدم تعیین سقف برای تولید این سازمان گفت: «اعضای اوپک نمی‌توانند برای تعیین سقف تولید به نتیجه برسند چراکه نمی‌توان پیش‌بینی کرد که ایران چه میزان نفت در سال آینده به بازار عرضه خواهد کرد.»

این اظهارات در حالی از سوی البدری مطرح شد که بیشتر وزرا بدون صحبت با خبرنگاران نشست را ترک کردند و دبیرکل سعی می‌کرد با گفتن این جمله که اوپک همچنان مثل گذشته قدرتمند است از وخامت اوضاع بکاهد که این جمله سبب خنده بلند خبرنگاران و تحلیلگران حاضر در اتاق کنفرانس شد. لازم به ذکر است که یک سال قبل عربستان سعودی همزمان با کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی اعضای اوپک را مجبور کرد تا به جای کاهش تولید، آن را افزایش داده و از سهم خود در بازار دفاع کنند به این امید که این موضوع سبب افزایش هزینه‌های تولید برای تولید‌کنندگان نفت شِیل در آمریکا شده و آنها را از بازار خارج کند.

در نشست روز جمعه گذشته اعضای اوپک، ایران اعلام کرد که پس از رفع تحریم‌های وضع شده علیه بخش انرژی خود، دست‌کم روزانه 1 میلیون بشکه به تولید فعلی خود اضافه خواهد کرد. این حالی است که هم‌اکنون در حدود 2 میلیون بشکه نفت مازاد در جهان وجود دارد. در این رابطه وزیر نفت عربستان سعودی اظهار داشت: «با توجه به افزایش تقاضا برای نفت خام در بازارهای جهانی، به نظر می‌رسد که افزایش تولید نفت ایران موجب بیشتر شدن حجم نفت مازاد نشده و نفت ایران در بازار به فروش برسد.» النعیمی در پایان اضافه کرد که هریک از اعضا می‌تواند به بازار وارد شود و سهمی از آن را در اختیار بگیرد.

در جریان نشست اخیر اوپک در وین، این سازمان شاهد بازگشت اندونزی به‌عنوان سیزدهمین عضو خود بود. این کارتل نفتی که یک‌سوم نفت جهان را تولید می‌کند، شامل روسیه و ایالات متحده نمی‌شود که با عربستان در تولید و فروش نفت رقابت می‌کنند. گری رُز، از کارشناسان خبره و قدیمی بازارهای انرژی و اوپک و همچنین بنیانگذار موسسه تحقیقاتی «PIRA» به رویترز گفت: «در حال حاضر فشار روی اوپک و قیمت نفت است. با در نظر گرفتن حجم فعلی تولید نفت، تا سه ماهه اول سال آینده میلادی تمامی تانکرهای ذخیره نفت در خشکی پر خواهند شد.»

به گزارش یک منبع داخلی اوپک، وزرای کشورهای عضو در ابتدای جلسه خواهان تغییر سیاست‌های این سازمان در قبال بازار و قیمت نفت بودند. افزایش سقف تولید، خارج کردن اندونزی از سهمیه تولید روزانه و افزایش آن از 30‌میلیون به 5/31 میلیون بشکه و در نهایت واقعی شدن آمار تولید کشورهای عضو از جمله موضوعات مطرح شده در جلسه است. در نهایت و در انتهای نشست تمامی تصمیمات ناگهان تغییر کرد که این موضوع سبب شد تا اوپک نتواند در نشست اخیر خود به یک سیاست واحد دست یابد. باید منتظر ماند و دید که در پشت درهای بسته چه اتفاقی رخ داده که اتفاق نظر اعضا در تغییر سیاست‌های سازمان از بین رفته و تصمیم مشخصی اتخاذ نشده است.