سرقفلی؛ ارزش حجره‌های تجریش

ملکیت در بازار سنتی تجریش ارزشی ندارد، بلکه سرقفلی یک مغازه دارای ارزش است. سرقفلی مغازه بیشتر فروشندگان بازارچه سنتی تجریش به نام خود آنهاست. درحال حاضر بیشتر مغازه‌داران بازار سنتی تجریش به‌ویژه فروشندگانی که از شهر قم به شهر تهران مهاجرت کرده‌اند، سرقفلی حجره به نام آنها است که خود یا فرزندان این افراد در آن مغازه‌ها مشغول به کار هستند.

 درحال‌حاضر حجره‌های بازار تجریش متری 50 تا 150 میلیون تومان بنا برموقعیت شان در بازار قیمت دارند و سرقفلی هر‌یک از این مغازه‌ها بیش از سه میلیارد تومان  است. یک باب مغازه 27 متری در بازار تجریش حدود یک میلیارد و 150 میلیون تومان قیمت دارد که رهن کامل این واحد تجاری 200 میلیون تومان است و متقاضی می‌تواند با پرداخت 100 میلیون تومان پیش و ماهانه 800 هزار تومان این حجره را اجاره کند. 

نرخ رهن و اجاره مغازه‌های داخل بازارچه به دلیل بالا بودن میزان تردد و فروش بیشتر بالاتر از پاساژهای داخل بازارچه است به طوری‌که نرخ رهن واجاره غرفه‌های تکیه بالای تجریش 50 میلیون تومان پیش و ماهانه بین 4 تا 10 میلیون تومان اجاره بها است. برای رهن و اجاره مغازه‌های داخل پاساژ نیز باید به بنگاه تجریش درکنار سینما آستارا مراجعه کرد، اما رهن و اجاره حجره‌های داخل بازارچه تجریش دست خودصاحب مغازه است که معمولا این صاحبان حجره‌های خود را به کسبه‌های قدیمی و شناخته شده بازار رهن و اجاره می‌دهند...

فروشندگان

براساس آمار، با بازگشایی متروی تجریش روزانه هر 30 دقیقه بیش از دو هزار نفر در بازار تجریش تردد می‌کنند که این امر می‌تواند بر گردش مالی بازارچه تاثیر مثبتی داشته باشد، اما به عقیده فروشندگان بازارچه سنتی تجریش به دلیل شرایط نامطلوب اقتصادی جامعه و کاهش قدرت مالی بیشتر خانواده‌ها کاسبی سال به سال با رکود شدیدی مواجه است به همین دلیل شلوغی بازار بهره و سودی برای کسبه بازار ندارد به طوری‌که بیشتر مردم به‌صورت تماشاچی و به خاطر حال و هوای قدیمی بازار تجریش و حس خوبی که به آنها دست می‌دهد در این بازار تردد می‌کنند.

نکته قابل‌توجهی که درمیان فروشندگان بازارچه تجریش مشاهده می‌شد وجود دو نسل متفاوت است، به طوری که بیشتر فروشندگان حجره‌های داخل بازارچه ظاهری پیر، مذهبی و قدیمی دارند که گاه تسبیحی هم در دست این افراد مشاهده می‌شود، اما فروشندگان واحدهای تجاری پاساژها و برخی مغازه‌های موجود در بازارچه سنتی ظاهری جوان و به عبارتی تیپی امروزی دارند. همچنین نحوه فروش این کاسب‌ها هم متفاوت است به طوری که فروشندگان قدیمی با تیپی رسمی یا به عبارتی کت و شلواری برپشت میز یا پیشخوان مغازه نشسته و منتظرمشتریان خاص و قدیمی خود هستند، اما فروشندگان جوان‌تر با تیپی اسپورت درجلوی مغازه‌های خود ایستاده‌اند.

در خصوص تفاوت کسبه قدیمی با امروزی با حاج آقا سامعی به گفت‌و گو پرداختیم. حاج آقا سامعی می‌گوید: کسبه‌ای که این روزها در بازار نونوار تجریش رونقی به کسب‌و‌کارشان داده‌اند تفاوت قابل‌توجهی با کسبه‌های قدیمی دارند. کسبه قدیمی صبح بسیار زود با آب و جارو کردن جلوی مغازه با وضو وارد مغازه شده و با خواندن یک سوره از قرآن کریم شروع به فعالیت می‌کردند و جز درستی و راستی حرف دیگری به مشتری نمی‌زدند و اگر مشتری به حجره‌ای مراجعه می‌کرد و پول کافی به همراه نداشت، مغازه‌دار با دریافت وجه درآخر ماه کالا را به مشتری به‌صورت نسیه می‌داد. اما امروزه نحوه کاسبی بسیار فرق کرده است به طوری که فروشنده برای فروش اجناس خود ممکن است هر کلکی را سوارکند. معمولا اجناس موجود در بازارچه تجریش وارداتی از کشور چین است، اما فروشندگان با بیان اینکه این کالا وارداتی از کشور ترکیه است به فروش اجناس بی‌کیفیت خود می‌پردازند.  

فروشنده پارچه چادری در پاساژ میری درخصوص تفاوت قیمت پارچه در پاساژ میری بازارچه تجریش و خیابان مولوی، می‌گوید: در پاساژ میری دو نوع پارچه چادری رنگی وجود دارد که پارچه سیلک با حاشیه نویس کشور ایتالیا بین 35 تا 38 هزار تومان و پارچه نخی طرح دار بین 23 تا 28 هزار تومان قیمت دارد. قیمت پارچه‌های چادری در پاساژ میری صد‌درصد از خیابان مولوی ارزان‌تر است. درخیابان مولوی به دلیل رقابتی بودن شرایط بازار امکان آوردن اجناس خوب از فروشنده گرفته می‌شود اما درپاساژ میری به دلیل مشتریان خاص بیشتر پارچه‌ها وارداتی از کشور ایتالیا است، به طوری که نمی‌توان جنس ضعیف به فروشنده فروخت. 

مشتریان

محله تجریش از مراکز مهم خرید مردم تهران به‌ویژه در مورد لباس به شمار می‌رود و هر فردی براساس موقعیت اجتماعی و میزان درآمد ماهانه خود به خرید می‌پردازد به طوری که پولدارها و طبقات متوسط از بازارچه قائم و افراد کم‌درآمدتر از بازار قدیم یا زیرگذر تجریش و مغازه‌های واقع در اطراف این میدان کالاهای مورد‌علاقه و نیاز خود را خریداری می‌کنند. به همین دلیل اگر خواهان خرید برند هستید بازارچه تجریش به هیچ عنوان مناسب نیست زیراحجره‌های تجاری البسه و پوشاک بازار تاریخی تجریش، محل فروش لباس‌هایی هستند که عمدتا در خانه مورد استفاده قرارمی‌گیرند و طریقه قرار گرفتن این لباس‌ها در بازارچه تجریش نیز به سبک قدیم است، به‌طوری‌که فروشندگان برخی از آنها را با حالتی چندان نامنظم به دیوار نصب کرده‌ یا بر سر چوب لباسی زده‌اند.

بنابراین بهترین مکان برای خرید برند پاساژ قائم است که در انتهای بازار سنتی در بزرگ و اصلی این بازارچه مشاهده می‌شود که در این بازار علاوه برکالاهای ایرانی انواعی از کالاهای خارجی و برند مانند کفش کلارکس فروخته می‌شود. معمولا مشتریان بازارچه سنتی تجریش محلی هستند و به دلیل نزدیکی منازل آنها با بازارچه برای خرید به این مکان مراجعه می‌کنند  مشتریانی که در پاساژ میری مشغول به خرید پارچه بودند می‌گفتند که قیمت پارچه چادری نماز یا مجلسی در پاساژ میری از خیابان مولوی گران‌تر است، به گفته آنها هرمتر از این پارچه‌های چادری طرح‌دار بین 23 تا 28 هزار تومان در پاساژ میری قیمت دارد و مشتری برای خرید چهار متر و نیم چادر نماز باید بیش از صدهزار تومان پرداخت کند، در صورتی که قیمت هرمتر از همین نوع چادر درخیابان مولوی بین 12 تا 20 هزار تومان است.  

یکی دیگر از مشتریان می‌گفت که پاساژ میری مکانی برای خرید انواعی از پارچه‌های دم دستی و موردنیاز روزانه، ملحفه و پرده‌ای است و بدون شک برای خرید پارچه لباس مجلسی به خیابان مولوی یا زرتشت به دلیل بالا بودن میزان تنوع مراجعه می‌کنم.